به گزارش خبرنگار اجتماعی ایسکانیوز، بنا به گفته محسن اردکانی، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران، این استان، ۲۳ درصد از آب شرب و بهداشتی کل کشور را مصرف میکند و به دلیل خشکسالیهای مداوم و افزایش مصرف با شرایط بحرانی روبهرو است.
افزایش برداشت از آبهای زیرزمینی و خطر فرونشست
استان تهران برای تأمین آب به پنج سد اصلی امیرکبیر، طالقان، لار، لتیان و ماملو، وابسته است. آنطور که مسئولان تهران میگویند، در گذشته، ۷۰ درصد آب مورد نیاز تهران از منابع سطحی مانند رودخانهها و بارندگیها تأمین میشد و تنها ۳۰ درصد از منابع زیرزمینی، اما در سالهای اخیر به دلیل تداوم خشکسالی، این نسبت معکوس شده و اکنون ۷۰ درصد آب از منابع زیرزمینی برداشت میشود، این تغییر فشار زیادی بر سفرههای زیرزمینی وارد کرده و خطر فرونشست زمین را افزایش داده است.
فریبرز ناطق الهی استاد مهندسی سازه و محقق در گفتوگویی که با ایسکانیوز داشت، درخصوص تبعات برداشتهای بیرویه از آبهای زیرزمینی تهران گفت: ما به طور مستمر فروچاله و فرونشست داریم اما تنها موارد بزرگ رسانهای میشوند. خشکسالی و کم آبی باعث شده تا لایههای پایین خاک خشک و سست شوند. مثلا ممکن است که لوله گاز یا نفت بشکند. هر چقدر هم از شمال به سمت جنوب تهران برویم، احتمال این اتفاقات بیشتر است. این اتفاق میتواند ریلهای قطار و مخزنهای ذخیره آب را هم تحت تاثیر قرار دهد. مخازن گاز پالایشگاهها هم که از سطح زمین پایینتر هستند، تحت تاثیر شرایط خاک قرار میگیرند. آسیب به این زیرساختها میتواند منجر به فجایع بزرگ شوند.
مدیریت درستی در حوزه هرز آبها نداریم
قاسم اسکندریان کارشناس ارشد محیط زیست و استاد دانشگاه معتقد است که ما مدیریت درستی در حوزه هرز آبها را نداریم و استفاده بیش از حد از منابع آب زیرزمینی و روشهای کشت غیراصولی همه و همه منجر به تنشهای آبی که امروزه با آن مواجهیم شده است. وی با اشاره به بحران آب در تهران به ایسکانیوز گفت: سرعت مصرف آب در تهران به قدری زیاد است، که اگر زمانی مشکلی پیش بیاید، مثلا منابع آب تهران چندروز قطع شود، حتی اگر تمام آبهای معدنی کشور را به سمت تهران گسیل کنیم هم جوابگو نخواهد بود.
استاد دانشگاه ادامه داد: ما باید فکری به حال روش استفاده و مدیریت مصرف آب کنیم؛ مثلا آب شرب را از آب مصرفی جدا کنیم. ما دیگر نمیتوانیم آب تهران را با روش یک قرن پیش مدیریت کنیم و امکان اینکه در چندسال آینده با تانکر آب وارد تهران کنیم، وجود دارد.
اسکندریان ادامه داد: فرهنگسازی یکی از روش هایی است، که از قدیم در ایران بوده است. ما باید آب را یک نعمت الهی بدانیم و از آن به درستی استفاده کنیم که اینکار باید توسط تمامی اقشار جامعه انجام شود. کولرهای گازی، ماشینهای لباسشویی و ظرفشویی میزان مصرف آبشان زیاد است. الگوی مصرف فعلی در تهران باعث میشود که در چند سال آینده آبی نباشد که ما بتوانیم استفاده کنیم و مشکلاتمان خیلی جدیتر خواهد شد.
آب تهران در بخشهایی مصرف میشوند؟
به گفته معتمدیان استاندار تهران از مجموع ۴ میلیارد متر مکعب منابع آب استان تهران، ۴۸ درصد به بخش کشاورزی ، ۴۲ درصد به آب شرب و بهداشتی، ۶ درصد به فضای سبز و ۴ درصد به بخش خدمات و صنعت اختصاص دارد.
الگوی مصرف بهینه برای هر خانوار تهرانی ۱۲ متر مکعب در ماه (معادل ۱۳۰ لیتر به ازای هر نفر در روز) تعیین شده است. با این حال، تنها ۳۱ درصد از مشترکین زیر این الگو مصرف میکنند، ۶۳ درصد بین ۱۳۰ تا ۲۶۰ لیتر و ۶ درصد (عمدتاً در مناطق شمالی تهران) بیش از ۲۶۰ لیتر در روز مصرف دارند، مدیرعامل آب و فاضلاب استان تهران این گروه آخر را «بسیار پرمصرف» خواند و اعلام کرد که برای این مشترکین اخطار صادر شده و تعرفههای آب برای آنها افزایش یافته است.
آمارهای اعلامشده ازسوی شرکت آبوفاضلاب استان تهران، در سال ۱۴۰۱ نشان میدهد که فقط دو منطقه یک و ۲ آبوفاضلاب شهری تهران با جمعیت ۳۱درصدی خود، حدود ۴۶ درصد از آب شرب تهران را مصرف میکنند. مناطقی که بیشتر برجهای بزرگ، ویلاها و آپارتمانهای استخردار در آن هستند.
مرداد سال گذشته شهرداری تهران در بخشنامهای ساخت استخر آپارتمان مسکونی را ممنوع کرد. در متن بخشنامه آمده است: افزایش سرانه آب مصرفی و فلزات سنگین در منابع ابی از یک سو و اقلیم خشک و شکننده و توزیع ناهمگون بارندگی در کشور از سوی دیگر از عوامل موثر در بدکار کردی شهرها و عدم ارائه خدمات مناسب به شهروندان است و باید اهمیت مقوله آب و در نهایت عدم مصرفی منابع اب زیرزمینی کشور به عنوان فرض مسلم برای مسوولان ارشد کشوری مورد ملاحظه قرار گیرد.
در نهایت در این بخشنامه تصریح شده که تا تهیه و تدوین ضوابط و مقررات احداث و نگهداری استخرهای خصوصی در ساختمانهای مسکونی از صدور هرگونه مجوز احداث آن خودداری شود.
اما دی همان سال حمیدرضا صارمی، معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران در گفتوگویی با رسانهها از لغو شدن این بخشنامه خبر داد.
لزوم بازچرخانی آب در تهران
علاوه بر لزوم صرفهجویی و فرهنگسازی یکی از راههایی که برای کنترل بخشی از بحران آب در تهران مطرح ممیشود، بازچرخانی آب به معنای بازیافت و استفاده مجدد از آبهای استفاده شده است.
طبق آمار وزارت نیرو حدود ۷۰-۸۰ درصد آب مصرفی در منازل به فاضلاب تبدیل میشود. آب حاصل از این فرایند را میتوان برای اهداف سودمندی مانند کشاورزی و آبیاری، تأمین آب آشامیدنی، پر کردن آبهای زیرزمینی، فرایندهای صنعتی و احیای محیط زیست، استفاده مجدد کرد.
تذکر شورا به شهرداری برای اجرا نکردن قوانین
سیداحمد علوی در سیصد و چهل و پنجمین جلسه علنی شورای شهر تهران، با اشاره به مفاد سند برنامه چهارم شهرداری تهران و احکام ۵۰ تا ۵۳ این سند که پیرامون بازچرخانی آب است، در تذکری به شهرداری گفت: در این احکام، تکالیف مشخصی از جمله استفاده بهینه از پساب، خروج چاهها از مدار آبیاری فضای سبز، اجرای سیستم بازچرخانی آب باران و پساب، احداث تصفیهخانههای محلی و تغییر الگوی کشت به گونههای گیاهی سازگار با کمآبی برای شهرداری تعیین شده است. شهرداری موظف است گزارش دقیقی از میزان اجرای این الزامات به شورا ارائه دهد.
وی افزود: همچنین مصوبهای با عنوان «الزام شهرداری تهران به ارائه برنامه عملیاتی احیا و بازچرخانی آب» در سال ۱۴۰۱ به تصویب رسیده که مشخصاً بر تعیین سهم پسابهای شهری در تأمین آب مورد نیاز فضای سبز تأکید دارد. اکنون باید مشخص شود این برنامه در چه مرحلهای از اجرا قرار دارد.
علوی با بیان اینکه بخشی از مشکلات ناشی از عدم نظارت دقیق بر اجرای دستورالعملهای موجود است، خاطرنشان کرد: دستورالعملهای مدیریت مصرف بهینه آب در تأسیسات داخلی ساختمانها بهدرستی رعایت نمیشود. همچنین مبحث ۱۶ مقررات ملی ساختمان، که بر کاهش مصرف آب در صدور پروانههای ساختمانی و گواهی پایانکار تأکید دارد، در بسیاری موارد نادیده گرفته میشود و همین امر به افزایش مصرف خانگی دامن زده است.
وی در ادامه به بُعد فرهنگی مدیریت مصرف آب اشاره کرد و افزود: در بخشی از مصوبات شورا، به ضرورت تولید محتوای فرهنگی در زمینه فرهنگسازی برای مصرف بهینه آب، همکاری با رسانهها از جمله صداوسیما و نهادهای آموزشی، و اجرای برنامههای آموزشی شهروندی تأکید شده است. انتظار میرود شهرداری در این زمینه نیز گزارشی از اقدامات انجامشده ارائه دهد.
علوی خطاب به مدیریت شهری گفت: از مجموعه مدیریت شهری، بهویژه همکارانم در شهرداری تهران، انتظار میرود با توجه به وضعیت بحرانی منابع آبی و احتمال تداوم خشکسالی، با جدیت بیشتری نسبت به اجرای مصوبات شورا اقدام کنند. همچنین از اعضای محترم شورا نیز درخواست میکنم با نظارت دقیق و پیگیرانه، زمینه تحقق این مصوبات را فراهم سازند.
به گزارش ایسکانیوز، استان تهران با مصرف ۲۳ درصد از آب شرب کشور و خشکسالیهای مداوم، در بحران آب به سر میبرد. برداشت بیرویه از منابع زیرزمینی، خطر فرونشست زمین و آسیب به زیرساختها را افزایش داده است. الگوی مصرف نامناسب و عدم مدیریت صحیح هرزآبها، بحران را تشدید کرده و نیازمند بازچرخانی آب و فرهنگسازی برای مصرف بهینه است.
انتهای پیام /
نظر شما