در میان ائمه معصومین (ع)، دوران امامت حضرت علی بن‌ موسی‌ الرضا (ع) به رغم محدودیت‌های شدید سیاسی، نمونه‌ای بی‌نظیر و عملی از تجلی عدالت در عرصه حکمرانی را به نمایش گذاشت.

ایشان نه تنها در مقام یک امام معصوم، که در جایگاه ولیعهد ظاهری حکومت عباسی نشان دادند که عدالت تنها یک شعار نیست، بلکه یک سبک زندگی و نظام حکومتی است که می‌تواند حتی در خشن‌ترین بسترهای سیاسی نیز جوانه بزند و رشد کند.

رفتار امام با اقشار مختلف جامعه از خواص دربار گرفته تا عوام مردم و حتی غیر مسلمانان، سرشار از احترام و انصاف بود. ایشان با سیره گفتگو و مناظره با پیروان دیگر ادیان، فضایی عادلانه برای بیان عقاید فراهم می‌کردند و به‌گونه‌ای رفتار می‌نمودند که کرامت انسانی هر فردی محفوظ بماند.

امام هشتم(ع) همواره در دسترس مردم بودند و به شکایات آنان رسیدگی می‌کردند؛ این در دسترس بودن، نماد شفافیت و مسئولیت‌پذیری در حکمرانی است. تمام اقدامات امام رضا (ع) نشان می‌دهد که ایشان منافع امت اسلامی و رفع مشکلات مردم را بر هر چیز دیگری حتی جان خود مقدم می‌دانستند.

امام رضا (ع) در زندگی پربرکت خود، تئوری عدالت اسلامی را به عملی جاویدان تبدیل کردند. ایشان اثبات کردند که عدالت، قابل تحقق است، حتی در سخت‌ترین شرایط. امروز و فردای جامعه اسلامی نیازمند بازخوانی و الگوگیری از این سیره نورانی است.

حکمرانی عادلانه‌ای که در سیره رضوی متجلی شده، می‌تواند جامعه را به سمت قله‌های سعادت و پیشرفت رهنمون سازد؛ جامعه‌ای که در آن، کرامت انسانی محفوظ، حق هر صاحب حقی ادا و عدالت، نه یک آرمان دور، که واقعیتی ملموس باشد.

*مدیرکل فرهنگی و اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی مازندران

انتهای یادداشت/