به گزارش خبرنگار بینالملل ایسکانیوز، سرانجام سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان پس از چند هفته تهدیدات خود را عملی کردند و با فعالسازی مکانیسم ماشه، روند بازگشت تحریمهای شورای امنیت علیه ایران را آغاز نمودند. این اقدام که با ادعای نقض تعهدات هستهای از سوی ایران صورت گرفته، در عمل تلاشی برای افزایش فشار سیاسی و اقتصادی و حتی ایجاد بیثباتی داخلی در ایران تعبیر میشود. در بیانیه مشترک این سه کشور، از تهران خواسته شده تا همکاری کامل با آژانس بینالمللی انرژی اتمی را از سر بگیرد و به میز مذاکره با غرب بازگردد، اما ایران این خواستهها را غیرواقعبینانه دانسته و تاکید کرده که اقدام سه کشور اروپایی کاملا مغرضانه بوده و شرایط را پیچیدهتر میکند.
بیشتر بخوانید:
ماشه به دنبال جنگ روانی علیه ایرانیهاست/ هدف غربیها پررنگ کردن انگاره تحریم
سید عباس عراقچی -وزیر امور خارجه ایران- در پیام خود در شبکه ایکس ضمن مغرضانه، غیراخلاقی، غیرموجه و غیرقانونی خواندن اقدام این سه کشور آن را دارای تاثیرات منفی در زمینه دیپلماسی دانسته است. عراقچی در پیام خود تاکید کرده که «مسیر انتخابشده توسط اروپا، اگر مهار نشود، پیامدهای شدیدی برای اعتبار شورای امنیت سازمان ملل خواهد داشت. استفاده از سازوکار بهاصطلاح اسنپبک بدون رعایت روند قانونی یا مبنای حقوقی، نهتنها اعتماد به تصمیمات شورای امنیت را تضعیف میکند، بلکه صلح و امنیت بینالمللی را به خطر میاندازد».
با وجود سر و صدای رسانهای پیرامون این تصمیم، بسیاری از کارشناسان -حتی در محافل غربی- معتقدند که فعالسازی مکانیسم ماشه تأثیر اقتصادی چندانی نخواهد داشت؛ چرا که ایران در سالهای اخیر تحت شدیدترین تحریمهای یکجانبه آمریکا قرار داشته و تجربه عبور از محدودیتهای نفتی و بانکی را پشت سر گذاشته است. وزیر نفت ایران نیز در روزهای گذشته اعلام کرده که تهران مسیرهای فروش نفت خود را پیدا کرده و قادر است تحریمهای جدید را نیز دور بزند. همین موضوع سبب شده تا نگاههای بدبینانه به کارآمدی ابزار فشار اروپا پررنگتر شود.
علاوه بر این، اقدام نسنجیده اروپاییها در ایران واکنشهای بسیار تندی را به دنبال داشته و برخی مقامات ارشد در زمینه واکنش متناسب با آن هشدار دادهاند؛ اقداماتی که میتواند به گفته برخی مسئولان، غربیها را پشیمان کند. در مجلس نیز شماری از نمایندگان فعالسازی مکانیسم ماشه را دلیلی برای بررسی جدی خروج از معاهده NPT دانستهاند.
در همین حال، بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که اقدام سه کشور اروپایی بدون هماهنگی با واشنگتن انجام نشده است. مقامات آمریکایی در روزهای اخیر بارها بر ضرورت بازگرداندن فشارهای چندجانبه بر ایران تاکید کردهاند و به نظر میرسد اروپاییها عملا در چارچوب سیاست مشترک با ایالات متحده گام برداشتهاند. این هماهنگی آشکار غربیها، همراه با فشارهای رسانهای و دیپلماتیک، شرایط را پیچیدهتر کرده است؛ بهویژه آنکه روسیه و چین نیز به شدت این اقدام را محکوم کرده و آن را تهدیدی برای ثبات منطقه خواندهاند. اکنون همه نگاهها به آینده مذاکرات احتمالی و واکنش عملی ایران دوخته شده است.
پل پیلار -استاد دانشگاه «جرج تاون» و از کارشناسان ارشد اندیشکده بروکینگز- در مصاحبه با ایسکانیوز به سوالاتی در ارتباط با اقدام سه کشور اروپایی علیه ایران پاسخ داد. این کارشناس آمریکایی بر این باور است که اقدام تروئیکای اروپا با هدف تحمیل سه خواسته به ایران انجام شده که اولین آن بازگرداندن دسترسی بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی بوده که البته در در چند روز گذشته به نظر میرسد که پیشرفتهایی در این زمینه حاصل شده است.
به گفته پل پیلار، دو خواسته دیگر مربوط به لزوم پاسخگویی ایران در مورد اورانیوم غنیشده با خلوص بالا و تمایل به مشارکت ایالات متحده در مذاکره برای یک توافق هستهای جدید است و در حال حاضر هیچ پیشرفتی در هیچ یک از این دو موضوع مشاهده نمیشود.
استاد دانشگاه جرج تاون آمریکا در خصوص تاثیرات اقتصادی فعالسازی مکانیسم ماشه یا همان «اسنپبک» اظهار کرد: احتمالا تاثیر اقتصادی این اقدام حداقلی خواهد بود؛ به خصوص اینکه تجارت با چین بر بیشتر محدودیتهای تحریمها غلبه کرده است.
کارشناس اندیشکده بروکینگز در پاسخ به سوالی در مورد اینکه چرا غرب با وجود بیفایده بودن اقدامات خصمانه همچنان به این رویکرد در قبال ایران ادامه میدهد، گفت: در اینجا فقط ایران مطرح نیست. به عنوان مثال، میتوان به طیف گستردهای از کشورهای هدف و طیف گستردهای از مسائل اقتصادی و سیاسی دخیل در استفاده دولت ترامپ از تعرفهها و همچنین سایر سلاحهای اقتصادی به عنوان ابزاری برای فشار بر سایر دولتها نگاه کرد.
این کارشناس آمریکایی تاکید کرد: اگر هدف اقدام اروپاییها بازگرداندن ایران به میز مذاکره با آمریکا باشد، باید توجه داشت که دولت ایران در حال حاضر زیر بار مذاکره با ایالات متحده نخواهد رفت.
وی پیشبینی کرد که احتمالا در روزهای آتی توافقی برای به تعویق انداختن مهلت اسنپ بک به مدت شش ماه حاصل شود و اگر این اتفاق رخ دهد، فرصتی نه چندان قطعی برای مذاکراتی وجود خواهد داشت که مسائل بیشتری که در حال حاضر ایران را از اروپاییها جدا کرده را حل کند.
از نظر پل پیلار، اگر این اتفاق نیفتد و اسنپبک اعمال شود، احتمال خروج ایران از پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای یا همان NPT و حمله نظامی دیگر اسرائیل به ایران بسیار افزایش مییابد که احتمالا منجر به جنگی گستردهتر از جنگ قبلی خواهد شد.
انتهای پیام/
نظر شما