خلاقیت و نوآوری حلقه گمشده در توسعه اقتصاد دانش بنیان / کشور را فدای منافع شخص نکنیم

در حال حاضر روند فعلی کشور به سمتی نیست که به متخصصان داخلی، شرکت‌های دانش بنیان، استارتآپ ها و اقتصاد دانش بنیان بها بدهند؛ متاسفانه مدیران ما در پشت صحنه بخاطر منافع شخصی افراد خودشان را روی کار می آورند و این امر سبب شده که از نظر اقتصادی و اشتغالزایی در وضعیت مطلوبی قرار نگیریم.

به گزارش خبرنگار گروه علم وفناوری ایسکانیوز، موضوع حمایت از کالای ایرانی و ساخت داخل همچنین حرکت به سمت و سوی اقتصاد دانش بنیان به یکی از موضوعات کلیدی در کشور شده است و این در حالی است که وقتی این کلمات به زبان آورده می‌شود بیشتر در حد شعار به آن نگریسته می‌شود در حالی که رهبر انقلاب مدام در منویات خود مسئولان و اقشار مختلف جامعه را استفاده از کالای ایرانی ترغیب کردند.

همچنین در کنار اقتصاد دانش بنیان شرکت‌های دانش بنیان و استارتآپ‌ها در کشور شکل گرفته تا بتواند گره‌گشای بسیاری از مشکلات کلیدی کشور در بخش‌های محتلف شود اما متاسفانه از زمان ظهور این شرکت‌ها تا به امروز دستاور چشمگیری در این عرصه نداشتیم حتی شاید اگر دستاوردی هم از سوی برخی از شرکت‌ها ظهور پیدا کند به دلیل برخی از رانت بازی و دلالی و اسطه‌گری هنوز به مرحله تولید انبوه و تجاری‌سازی نرسیده است.

بنابراین، ایران برای ساخت اقتصاد دانش بنیان و کاهش شکاف توسعه خود با کشورهای پیشرفته، راهی جز توسعه دانش بنیان ندارد. توسعه دانش بنیان، نیازمند اقتصاد دانش، پویا و بالنده است. سیاست گذاری و برنامه ریزی اثربخش برای توسعه اقتصاد دانش ایران ، نیازمند شناخت وضعیت موجود و تحولات آن در مقایسه با سایر کشورها است.

می‌توان گفت این باور غلط؛ امروزحیات شرکت های دانش بنیان وتولیدات فناورانه را هم تحت تاثیرخود قرارداده است . تولیداتی که مولود فکر واندیشه ایرانی است به دلیل وجود همین باورهای غلط به سختی راه خود را به بازار های داخلی و بخش صنعت باز می کند .از این رو هم اکنون نبود بازار مناسب داخلی و دست ردصنایع به فناوری داخلی و مهم تر از آن واردات بی رویه محصولات مشابه تولید داخل به شدت در کشور افزایش یافته است همچنین وجود رانت های داخلی فروش محصولات خارجی ؛ از مهم ترین چالش هایی است که در مقابل فناوری داخلی قد علم کرده ،فناوری که در بسیاری جهات به لحاظ کیفیت و کارایی نه تنها با نمونه مشابه خارجی رقابت می کند بلکه در موارد متعددی حتی می تواند نمونه های خارجی را هم از میدان خارج کند ؛ امابرای عرض اندام ،هزاران مانع پیش روی خود دارد.

در این مسیر والبته در سایه کم کاری و بی توجهی نهادهای نظارتی، برخی مدیران صنعتی و بنگاه های خصولتی که با واردات محصولات و کالاهای خارجی منافع کلانی به جیب می زنند ، سال هاست که اجازه نقش آفرینی را به فناوری داخلی نمی دهند. به همین دلیل هم اقتصاد دانش بنیان ، امروز سهم بسیار ناچیزی را در GDP (تولید ناخلص ملی) به خود اختصاص داده است.

موید حسینی صدرمشاور وزیر نفت در گفت‌وگو با خبرنگار گروه علم و فناوری ایسکانیوز، با بیان اینکه که بسیاری از مدیران و تصمیم گیران کشور سواد دانشگاهی منطقی و منظمی ندارند، اظهار داشت: برخی از افراد به واسطه موقعیتی که دارند در بخش‌های مختلف مشغول به کار هستند و این افراد اعتقادی به توانمندی داخلی ندارند و تا به امروز هم میدان را به افراد با تجربه و ماهر نداند و این امر مهم سبب شده که کشور در بخش‌های کلیدی با مشکلات و موانع زیادی دست وپنجه نرم کند.

وی تصریح کرد: همچنین در کنار این موضوع به مقوله اقتصاد دانش بنیان و اقتصاد مقاومتی آن‌طور که انتظار داشتیم، پرداخته نشده است و حرکت به این سمت و سو شتاب لازم را ندارد. می توان تاکید کرد که حرکت جدی و پویا در راستای اقتصاد دانش بنیان در کشور شکل نگرفته است.

مشاور وزیر نفت تاکید کرد: ریشه اصلی این موضوع به این برمی‌گردد که مسئولان رده بالای کشور سواد صحیحی ندارند و این مسئله باعث شده است که اعتقادی به علوم داخل و توانمندی داخل نداشته باشند. هم‌اکنون نزدیک 7 میلیون دانشجودر کشور داریم که متاسفانه خروجی چیزی جز بیکاری در کشور نبوده است این در حالی‌است که می‌توانستیم از افراد تحصیلکرده در حوزه‌های مختلف استفاده کنیم. نمونه بارز آن انتصاباتی که در هم اکنون در کشور انجام می‌شود که این افراد تا به امروز نتوانسته‌اند گرهی از مشکلات کشور را باز کنند.

حسینی صدر ادامه داد: کشوری که با وجود دارا بودن دومین رتبه نفت و گاز در دنیا، معادن طلا و انواع فلزات، دسترسی به دریا و سرزمین چهارفصل امروزه با سیل عظیمی از بیکاری مواجه است. این موضوع بیانگر این است که هیچ کدام از مسئولان از صنعت و اشتغال کشور حمایت نکردند. در حال حاضر روند فعلی به سمتی نیست که به متخصصان شرکت‌های دانش بنیان و استارتآپ ها و اقتصاد دانش بنیان بها بدهند. متاسفانه همان مدیران قدیمی در جلو و پشت صحنه بخاطر منافع شخصی افراد خودشان را روی کار می آورند. وضعیت کشور به هیچ وجه رضایت بخش نیست و هیچ خلاقیتی در این زمینه وجود ندارد و هیچ کسی حاضر نیست که ریسک کند. دانش بنیان کیلویی چند؟ همه این شرکت‌ها نمادین و تزیینی هستند.

مشاور وزیر نفت ادامه داد: اشرافیت براساس خصلت های افراد در جامعه شکل گرفته است با وجود داشتن نیروی کار ماهر ما از رقیبان خود در توسعه کشور عقب هستیم. زمانی ما به کره و مالزی ترحم می کردیم، اما الان برعکس شده است، الان یکسری از مدیران ما بدون اینکه خودشان بدانند خصلت اشرافی‌گری پیدا کرده اند و تنها به شبکه خودشان فکر می کنند و خودشان را عقل کل می دانند و اجازه نمی دهند استعدادهای داخل کشور شکوفا شود و اگر این روند ادامه پیدا کند ما درجا خواهیم زد.

وی با تاکید براینکه ما در کشور مرد میدان و عمل نداریم و کسی نیست که به فکر رفع مشکلات باشد، اظهار داشت: تنها راه برون رفت از این معضل این است که از باندبازی و شبکه‌ای بودن دست برداریم و تنها هدفمان توسعه و پیشرفت کشورمان باشد. به طور یقین در این صورت است که در کوتاه مدت با وجود تحریم ها و فشارها می توان کشور را اداره کرد در غیر این‌صورت با روند فعلی هر روز ناامیدتر خواهیم شد و پیشرفتی در کشور حاصل نخواهد شد.

حسینی صدر تاکید کرد: باید فضای کشور را به سمت شفافیت و حذف رانت سوق داد؛ اگر این امر مهم اتفاق بیفتد به طور یقین در کوتاه مدت نواقص را برطرف خواهیم کرد.

هرشرکت دانش بنیان، یعنی حداقل یک ایده نوآورانه مبتنی بر علم ودانش که قابلیت تجاری سازی وخلق ارزش افزوده را دارد اما واقعیت این است که همین فعالیت های دانش بنیان بدون اتصال به بازار محکوم به فناهستند. معادله پیچیده ای نیست فهمیدن این نکته که آثار ناشی از ورشکستگی یک شرکت دانش بنیان، صرفا متوجه خود آن شرکت نخواهد بود. بلکه این فرایند ، زنجیره متصلی است که دیگر بخش ها را نیز تحت تاثیر قرار می دهد و کمترین اثر مخرب آن بی انگیزگی محققان کشور وسوق دادن آن ها به آن سوی مرزهاست وآثار دیگر آن هم تداوم یک اقتصاد وابسته وصنعت فرسوده سنتی است.

گفتنی است پیشرفت توسعه شرکت‌های دانش بنیان و دانشجویان فارغ التحصیل حمایت‌های اصولی دولت را می‌طلبد و این امر زمانی مسیر می‌شود که رانت بازی و واسطه گری در انتصابات در بخش های مختلف کشور برداشته شده و از نیروهای خلاق و نوآور در عرصه رونق کشور استفاده شود در غیراین صورت اتفاق خاصی در عرصه توسعه کشور رخ نخواهد داد.

حبیبه رحیمیان

انتهای پیام/

کد خبر: 977168

وب گردی

وب گردی