به گزارش گروه اقتصادی ایسکانیوز، چیز عجیبی نیست که گاهی محصولات صادراتی یک کشور به کشوری دیگر، برگشت بخورد. بهانه معمولا کیفیت پایین محصول یا مشکلاتی از این دست است. به همین خاطر است که بسیاری از کشورها پیماننامههای بهداشتی با یکدیگر امضا میکنند تا خیالشان از کیفیت محصولاتی که میان خود مبادله میکنند راحت باشد.
نخلهایی که برگشت خورد
اما چند وقت اخیر، خبرهای بسیاری در خصوص بازگشت یا عودت محصولات صادراتی ایران به گوش میخورد. پرمخاطبترین خبر مربوط به بازگشت نخلهای صادراتی ایران بود. برگشت خوردن این نخلها از قطر، ابتدا از سوی مقامات داخلی و به صورت رسمی تایید نشد اما کمی بعد، عنوان شد که به دلیل خشکسالی و شور شدن آب در برخی مناطق جنوبی، این نخلها در آستانه از بین رفتن بود که به کلی از جا کنده و به قطر ارسال شد.
گمرکیها در این میان میگویند که صادرات و مبادله نخل بین کشورها به دلیل ریسک بالای انتقال آلودگی آفات خرما مرسوم نیست. به نظر میرسد که مقامات قطری هم همین مساله را بهانهای برای بازگشت نخلهای ایرانی کردهاند. اما این نخلها قرار بود در قطر چه کاربردی داشته باشد؟ برخی میگویند تلاش قطر برای تدارک جام جهانی باعث روی آوردن به این نخلها برای تزیینات شده بود.
سیبزمینیها هم برگشتند
اما خبر دیگر مربوط به بازگشت ۳ هزار و ۵۰۰ تن سیبزمینی ایران از ازبکستان بود. بهانه باز هم همان بهانه همیشگی بود: آلودگی. طبق آنچه در خبرها اعلام شده، آژانس حفاظت و قرنطینه محصولات کشاورزی ازبکستان اعلام کرده که ۳ هزار و ۵۲۵ تن سیبزمینی وارداتی ایران را برگشت داده و ۷۷۵ تن را هم معدوم کرده است. ازبکستان هشدار داده که اگر دوباره چنین اتفاقی روی دهد، سیبزمینی ایران ممنوعالورود خواهد شد!
عراق خودروها را نپذیرفت
اما شاید ماجرا در بخش خودرو قدری متفاوت باشد. با وجود نیازی که به رقابتی شدن بازار خودرو وجود دارد، وضعیت بازار خود، قیمت و کیفیت آن، مطلوب هیچکس نیست. همین هم باعث شده تا صادرات خودروهای ایرانی به عراق منتفی شود.
به گزارش ایسکانیوز، دلیل عراق برای رد پذیرش خودروهای ایران، رعایت نشدن استانداردهای بینالمللی است. برخی از فعالان بازار، این اتفاق را تلاش آمریکا برای سنگاندازی در فعالیتهای اقتصادی ایران میدانند. کما اینکه در ماجرای دریافت طلب ایران از عراق به دلیل اینکه بانک جیپی مورگان آمریکا موسس این بانک در عراق بوده و هم اکنون نظارت و اشراف کاملی بر تعاملات این بانک عراقی دارد، تسویه بدهیها به کندی صورت گرفت.
گوجههای برگشتی
اما این اتفاق تنها مختص سال جاری نیست چرا که در سالهای قبل هم بارها اتفاق افتاده بود. به عنوان مثال در آبان ۹۹ یک محموله گوجه صادراتی ایران به عراق، برگشت خورد. جالب اینجاست که قیمت گوجه در بازار داخلی درست همان زمان بالا رفت.
آنطور که آمارها نشان میدهد، سالانه بیش از ۶ میلیون و ۲۰۰ هزار تن گوجه فرنگی در سطح ۱۳۰ هزار هکتار در اراضی کشاورزی کشور تولید و وارد بازار میشود که بخشی از این محصول به بازارهای هدف صادراتی صادر میشود.
البته بازگشت و عود محصولات گاهی از سوی ایران هم صورت میگیرد. محصولاتی که به دلیل حمل نامناسب با مشکلاتی مثل فاسد شدن یا غیرقابل استفاده بودن مواجه میشوند، به ناچار به کشور مبداء برگشت میخورند یا معدوم میشوند.
اما بخش زیادی از این بازگشت، مختص محصولات ایران است. در سال ۹۴ و طبق آمارهای گمرک، محموله ۹.۵ تنی انگور که ارزش صادراتی ۷ هزار دلار داشت، از سوی عراق برگشت خورد. در خرداد ۹۹ هم آنطور که معاون وزیر جهاد کشاورزی گفته بود، محمولههای صادراتی هندوانه از سوی کشورهای عربی برگشت خوردند.
لزوم نظارت بر گمرکات
پرسشی که مطرح میشود این است که چرا این محصولات به جای بازگشت به کشور مبداء، معدوم نمیشوند تا از هزینههای اضافی حمل بار هم جلوگیری شود. اما پرسش بعدی که اهمیت بسیار زیادی دارد، چرایی صادر شدن محصولات بیکیفیت و نبود نظارت درست و موثر بر گمرکات کشور است. پرواضح است که ایران در شرایط فعلی در فشارهای اقتصادی بسیاری قرار دارد که بخشی از آن به واسطه تحریمها شدت گرفته است. در چنین شرایطی، نظارت دقیقتر بر محصولات صادراتی ایران میتواند بهانههای احتمالی را از برخی کشورها گرفته و از هدررفت محصولاتی که ارزش صادراتی بسیاری دارند، جلوگیری کند.
نظر شما