سید محمد بهشتی شیرازی، رئیس اسبق پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی ایسکانیوز درباره فرونشست زمین در برخی نقاط کشور که سبب شده تعدادی از آثار باستانی و تاریخی در آستانه تخریب قرار گیرند، اظهار کرد: اصولا از دیرباز شهرها و بافت‌های تاریخی در کشور ما در مکان‌هایی شکل گرفته که مرکز سفره‌های آب زیرزمینی بوده است.
نسبت به تاثیر آسیب‌زای فرونشست در آثار باستانی هشدار داده بودیم
وی ادامه داد: طی ۷۰ سال گذشته برداشت از سفره‌های آب زیرزمینی به صورت تهاجمی انجام شده و در واقع ذخائری که طی قرن‌ها و هزاران سال جمع شده بود را ظرف این مدت در بسیاری از سفره‌ها تخلیه کرده و در آستانه رسیدن به آب شور هستیم.
بهشتی خاطرنشان کرد: هنگامی که سفره‌های زیرزمینی از آب تخلیه شوند مانند اسفنج‌هایی هستند که وزن خاکی که روی آن وجود دارد را نمی‌توانند تحمل کنند و در نتیجه فرونشست زمین حاصل می‌شود.
رییس سابق پژوهشگاه میراث فرهنگی کشور افزود: دشت‌هایی که این سفره‌ها در آنها وجود دارد، در معرض فرونشست هستند و این مکان‌ها جاهایی است که عمدتا شهرهای تاریخی ما در آن محدوده بنا شده و برخی زیادتر و تعدادی کمتر در معرض فرونشست هستند.
وی در ادامه اذعان کرد: در حال حاضر این مسئله در شهر یزد اتفاق افتاده، اما از این به بعد شاهد خواهیم بود که در اصفهان و تهران و سایر شهرها به خصوص در مناطقی که بافت تاریخیشان به دلیل مرکزیتی که نسبت به حوزه‌های ذخایر آبی زیرزمینی بیشتر است نیز این مشکل رخ دهد.
استدلال‌های اقتصادی جلوی عاقلانه رفتار کردن را گرفته بود
بهشتی در پاسخ به این سوال که با توجه به اهمیت آثار باستانی و تاریخی در کشورمان چه راهکاری برای حفظ این آثار وجود دارد، گفت: زمانی ما این هشدار را می‌دادیم که حفر چاه‌های عمیق مجاز و غیر مجاز به آثار تاریخی صدمه می‌زنند و بسیاری پاسخ می‌دادند که بحث نان و آب و مسائل جاری مردم نسبت به موضوع حفاظت از آثار تاریخی در اولویت است.
وی افزود: اما امروز مشاهده می‌کنیم حتی معیشت مردم نیز در معرض تهدید قرار گرفته و وضعیت تنش‌های آبی و به خصوص خشکسالی و تغییرات اقلیمی که در معرضش قرار داریم به قدری ما را بی دفاع و بی پناه کرده که به طور حتم آثار سوء آن در کشور بسیار فراگیر خواهد بود.
کارشناس میراث فرهنگی کشور تاکید کرد: در حال حاضر ما شاهد جابجایی جمعیت زیاد و مهاجرت‌های فراوان هستیم و مسئله معیشت مردم بسیار محسوس است و کسانی که در روزگاری باید درخصوص این موضوع تامل کرده و با سفره‌های آب زیرزمینی عاقلانه تر رفتار می‌کردند، تنها استدلالشان اقتضای معیشت مردم بود که جلوی عاقلانه نگاه کردنشان را گرفت و حالا مجبورند در این رابطه عاقلانه بیاندیشند.
بهشتی با ذکر این نکته که در حال حاضر دیگر نمی‌توان در این زمینه کاری کرد، گفت: اصطلاح ورشکستگی سیستم، اصطلاح دقیق و درستی در این رابطه است که در حال حاضر اثبات شده و در مکان‌هایی که در اکوسیستم کشور دچار ورشکستگی شده‌اند دیگر قابل بازگشت نیستند، اما در جاهایی که امکان عقبگرد داریم، باید برای اصلاح مسیر تلاش کنیم، در غیر این صورت اگر با همین فرمان حرکت کنیم، در مسیر با مشکلات جدی مواجه خواهیم شد.
انتهای پیام/
نظر شما