به گزارش خبرنگار اجتماعی ایسکانیوز، تصویر مردمی که در خیابان در حرکت هستند و شهری به ظاهر آرام که یک‌باره حفره‌ای در زمین ایجاد شده و همه چیز را در خود می‌بلعد را در سکانس‌هایی از فیلم‌های هالیوودی دیده‌ایم و شاید در آن لحظه که با آرامش نشسته‌ایم و از هیجان فیلم لذت می‌بریم تصور نمی‌کنیم که این سکانس سینمایی را روزی در ایران و در فضایی رئال تجربه کنیم اما با مدیریت غلطی که در طی این سال‌ها در حوزه محیط زیست داشتیم و تنش‌های آبی امروز کشور فرونشست‌های متعددی در جای جای کشور رخ می‌دهد و زمین زیر پای ما هرروز سست‌تر می‌شود.
تصور ما از خشکسال و کم آبی فقط لیوان‌های خالی از آب و زمین‌های کشاورزی خشک شده است اما در واقع مشکلات ناشی از کمبود آب ابعاد گسترده‌تری دارند، برداشت‌های بی‌رویه آب از سفره‌های زیرزمینی، باعث می‌شود که زمین زیر پای ما سست شود و ترک بخورد و این ترک خوردن به ساختمان‌ها و تاسیساتمان آسیب بزند.
محمد علایی مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی به موضوع فرونشست در خراسان اشاره کرده و می‌گوید که با افزایش تعداد و عمق چاه‌ها، شاهد کاهش آبدهی آنها و نابودی آبخوان‌های زیرزمینی در استان بوده‌ایم که این موجب نشست زمین، بروز شکاف و ترک در سطح زمین و شور شدن آب در دشت مشهد شده است.
علی بیت‌الهی؛ دبیر کارگروه ملی مخاطرات طبیعی هم با بیان اینکه نزدیک به حدود ۲۰ میلیون نفر از جمعیت شهری در زون‌های فرونشستی با نرخ‌های متفاوت واقع شدند، گفت: بررسی‌هایی که به صورت کشوری انجام شده نشان می‌دهد که از ۳۱ استان کشور در ۱۸ استان شاهد رخداد فرونشست هستیم.
بمب ساعتی در نزدیکی تهران
در سال جاری هم سازمان اینتل لب فرونشست زمین در پیرامون تهران را همانند «بمب ساعتی» دانست و اعلام شد که تهران با سالی ۳۶ سانتی‌متر، رکورددار فرونشست زمین در سراسر جهان است و افت سطح آب‌های زیرزمینی تهران از چرایی‌های این مشکل دانسته شد.
محمدرضا محبوب‌فر؛ کارشناس حوزه بحران‌های محیطی در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی ایسکانیوز با اشاره به راهکار جلوگیری از بروز فرونشست‌های متعدد در کشور گفت: فرونشست و بی‌آبی کشور را به سمت نابودی کشانده است. در واقع با ادامه این روند باید انتظار داشت که تاسیسات و زیرساخت‌های حیاتی تحت عنوان شریان‌های حیاتی شهری هم در اثر این اتفاق دچار مشکل شوند. در حال حاضر زمین از ۳۰ سانتی متر تا ۵ متر طی چهار دهه گذشته در کشور ایران دچار نشست شده است و این نشستی که اتفاق افتاده قابل جبران نیست و تنها راهکاری که می‌توان ارائه داد این است که کاری کنیم تا فرونشست تکرار نشود و گسترش پیدا نکند.
او ادامه داد: راهکار جلوگیری از فرونشست جدید بازگشت آب به محیط زیست است. باید به آب نگاهی فراتر از مصرف کشاورزی داشته باشیم. آب مختص طبیعت و محیط زیست است و حق آبه طبیعت باید از طریق عدم برداشت یا توقف برداشت از منابع آب زیرزمینی اتفاق بیفتد زیرا چاه‌های زیرزمینی سابق خشک شده‌اند و کشور از نظر تامین آب در کشاورزی، صنعت و مصارف دیگر به جایی رسیده است که به حفر چاه‌های ۳۰۰ و حتی تا ۱۵۰۰ متر اقدام می‌کند. در حال حاضر حتی آب شرب برخی استان‌ها مانند یزد هم دچار مشکل شده است.
برداشت آب از منابع زیرزمینی باید متوقف شود
محبوب‌فر اظهار داشت: برداشت آب از منابع زیرزمینی باید متوقف شود. از طرفی دنیا به این نتیجه رسیده که پرداخت حق آبه طبیعت مهم‌تر و حیاتی‌تر از ساخت سدها و پروژه‌های انتقال آب بین حوزه‌ای است. به عنوان مثال آمریکا نسبت به گذشته سدسازی‌ها را محدود کرده و سدهای سابق را هم امکان سنجی می‌کند و در صورت نیاز آنها را تخریب کرده و آب را به طبیعت بازمی‌گرداند. بسیاری از کشورهای اروپایی و آن‌هایی که به دنبال توسعه و حیات هستند هم همین شیوه را دارند.
او ادامه داد: ایران تنها نقطه‌ای در جهان است که فرونشستی بین ۴۰ تا ۱۰۰ برابر شاخص‌های جهانی دارد، من معتقدم که دریچه‌های سدها باید روی طبیعت و محیط زیست باز شده و طرح‌های انتقال آب و برداشت‌های جدید هم متوقف شوند. متاسفانه رویکرد دولت جدید هم تفکری سازه‌ای مبنی بر ساخت سد و افتتاح طرح‌های انتقال آب است. در حال حاضر وضعیت کم آبی و فرونشست در کشور به حالت حاد نزدیک شده و این کشور را خالی از سکنه می‌کند. این رویه باید متوقف شود و چنین رویکردی باید از بدنه وزارت نیرو و مجموعه دولت رخت بربندد و در حوزه محیط زیست و منابع آبی تغییر رفتار دهد چراکه اگر مانند گذشته عمل کند معضلات محیط زیستی و آبی به ابربحران‌های اجتماعی بدل می‌شوند. امروز در نتیجه تداوم سیاست‌های گذشته ما دچار ابربحران‌های اجتماعی شده‌ایم و نمونه بارز آن اتفاقات اصفهان است. مردم در اصفهان می‌گفتند که دنبال آب سالم و هوای تازه هستند پس مردم هم به این موضوع حساس شده‌اند.
بیشتر بخوانید
اصفهان قربانی برهم خوردن تعادل اکولوژیکی منطقه
پل خاجو و سی و سه پل دچار انحراف زاویه شده‌اند
کارشناس حوزه بحران‌های محیطی با اشاره به پیامدهای فرونشست عنوان کرد: ۲۹ نقطه شهری در کشور داریم که دچار فرونشست شده‌اند. اصفهان، کرمان، تهران و یزد به ترتیب بیشترین فرونشست‌ها را درکشور داشتند. زمانی که فرونشست اتفاق می‌افتد میراث فرهنگی و بناهای تاریخی بیشتر در معرض خطر قرار می‌گیرند زیرا بنا و ساختمان سستی دارند و در برابر کوچک‌ترین زلزله، رانش و جابه جایی آسیب می‌بینند. در حال حاضر اعتبارات میراث فرهنگی محدود است و اعتباری برای مرمت و احیای آثار باستانی ندارند. واگذاری این‌ها به بخش خصوصی هم آسیب‌هایی به دنبال دارد.
او تاکید کرد: اولین پیامد فرونشست تخریب بناهای تاریخی است که ما نمونه آن را در یزد مشاهده می‌کنیم. در مورد اصفهان موضوع بدتر است و ما شاهد این هستیم که مشکلات ناشی از فرونشست از حاشیه و اطراف شهر به خود شهر رسیده است؛ حتی پل خاجو و سی و سه پل دچار انحراف زاویه شده‌اند. علت ترک‌های پل خاجو فرونشست است و این موضوع در کل شهر حتی منازل مردم هم رخ داده و این نشان دهنده میزان خطرآفرین بودن این اتفاق است.
انتهای پیام /
نظر شما