به گزارش خبرنگار بین‌الملل ایسکانیوز، در هفته‌های اخیر پاکستان شاهد تحولات سیاسی زیادی بود که در نهایت منجر به رای عدم اعتماد مجلس ملی این کشور به عمران خان و انتخاب شهباز شریف -رئیس حزب مسلم لیگ- به عنوان بیست و سومین نخست وزیر این کشور شد. برکناری پر سر و صدایی که به گفته خود عمران خان با هدایت ایالات متحده آمریکا صورت  گرفت. وی چند روز قبل با اشاره به نامه تهدیدآمیز یک دیپلمات آمریکایی گفته بود که ایالات متحده قصد برکناری وی را دارد. گروه بین الملل ایسکانیوز به منظور بررسی بیشتر دلایل برکناری عمران خان و صحنه سیاسی پاکستان مصاحبه‌ای با «دکتر صابر ابو مریم» -تحلیلگر پاکستانی- انجام داد.

متن کامل این مصاحبه بدین شرح است:

- دلیل برکناری عمران خان چه بود و آیا این امر را می‌توان ناشی از تقابل وی با سیاست‌های ایالات متحده دانست؟

برکناری عمران خان دلایل متفاوتی دارد. در این راستا می‌توان از شیوه حکومت داری او نیز صحبت کرد که با گذشت زمان بسیاری از دوستانش را از خود دور کرد. همچنین دلایل داخلی و سیاسی دیگری برای این امر وجود دارد و باید مسائل عمومی را نیز به آن اضافه کرد. می توان گفت که مسائلی مانند تورم در خط مقدم این موضوع قرار دارد. اما در اینجا باید بگویم که این گونه مسائل داخلی و مشکل تورم برای همه دنیا یکسان است.

با این حال، تا آنجا که به برکناری عمران خان مربوط می شود، دخالت ایالات متحده را نمی توان نادیده گرفت. همانطور که خود عمران خان اذعان کرده، در یک نامه توسط دیپلمات آمریکایی تهدید شده بود. سیاست‌های او در واقع ضد آمریکا نبود، اما دیدگاه‌های روشنی داشت؛ همانطور که در سخنرانی‌های متعدد خود اشاره می‌کرد: «ما برده نیستیم» و هیچ نوع دیکته‌ای از هیچ دولت غربی دریافت نخواهیم کرد. مواضع سیاسی او بسیار قابل درک است.

بررسی تاریخ نشان می‌دهد که دولت آمریکا همواره درگیر مداخله سیاسی و نظامی در کشورهای جهان سوم بوده است. مطالعه تاریخ دویست ساله آمریکا نشان می‌دهد که ردپای مداخلات آنها در ده‌ها کشوری که از شعارهای دموکراسی و حقوق بشر برای پیشبرد منافع خود استفاده کرده و در کشورهای دیگر بی‌ثباتی ایجاد کرده است. گاهی اوقات عملیات نظامی و در مواردی استفاده از بمب اتم همگی بخشی از تاریخ جنایتکارانه ایالات متحده است. پاکستان از توطئه‌های آمریکا مصون نیست؛ به ویژه در شرایطی که پاکستان با چین، روسیه، ایران و مالزی در منطقه روابط دارد. بنابراین اشتباه نیست که مداخله آمریکا را عامل بی‌ثباتی در پاکستان و برکناری عمران خان بدانیم.

- به نظر می‌رسد در سال‌های اخیر پاکستان رفته رفته ضمن فاصله گرفتن از ایالات متحده آمریکا خود را به چین نزدیک می‌کند. با این تحلیل موافق هستید؟

بله، درست است که در محافل سیاسی پاکستان و محافل دانشگاهی این بحث مطرح شده که پاکستان در نتیجه دوستی ایالات متحده آسیب‌های زیادی دیده است. پاکستان تا کنون مجبور بوده که هزاران جان گران‌بها را در ازای دوستی با ایالات متحده قربانی کند. اقتصاد این کشور به شدت تحت تاثیر قرار گرفته است. با وجود همه زیان های پاکستان، ایالات متحده نه تنها هرگز قدردان فداکاری‌ها و تلاش های خستگی ناپذیر پاکستان در عرصه بین المللی نبوده، بلکه همیشه با خنجری در پشت پاکستان ایستاده است. حتی در خصوص خروج اخیر نیروهای آمریکایی از افغانستان، تلاش‌های پاکستان برای جهانیان آشکار است.

تا آنجا که به چین مربوط می‌شود، چین کشور همسایه و دوست پاکستان بوده که روابط تاریخی دیرینه‌ای با یکدیگر داشته‌اند. این روابط همیشه در مسیری مثبت پیش رفته است. چین از موضع پاکستان در مورد کشمیر در مجامع بین المللی حمایت کرده است. ایالات متحده همیشه از وتوی خود استفاده کرده است. روابط چین با پاکستان بیشتر از دوستی است. چین در پاکستان سرمایه گذاری می‌کند که قطعا به نفع پاکستان نیز هست. از سوی دیگر، چین دشمن ایالات متحده است. ایالات متحده هرگز چین را به عنوان اقتصاد نوظهور جهان دوست ندارد. به همین دلیل است که آمریکا با روابط دوستانه چین در هر جای دنیا از جمله جنوب آسیا و به ویژه با پاکستان مخالف می‌کند.

موضوع این است که پاکستان یک کشور آزاد و مستقل و کشوری با قدرت هسته‌ای است. پاکستان حق دارد در مورد آینده خود یک سیاست مستقل داشته باشد. پاکستان حق دارد با همسایگان خود روابط خوبی داشته باشد. بنابراین نیت آمریکا این است که روابط پاکستان و چین را به هم بزند و در این روابط شکاف ایجاد کند.

- از نظر جنابعالی روابط ایران و پاکستان در دوران نخست وزیری شهباز شریف به چه صورت خواهد بود؟

در این خصوص باید گفت روابط پاکستان و ایران در گذشته در دولت «مسلم لیگ» نمونه‌ای است که پیش روی ماست. یک مشکل عمده این است که همانطور که ایالات متحده روی لابی ضدچین در پاکستان کار می‌کند، لابی تحت تأثیر ایالات متحده ضدایران در پاکستان نیز کار می‌کند. از سوی دیگر، ایران در خط مقدم تضعیف منافع آمریکا و اسرائیل در منطقه قرار دارد. در همین راستا، کشورهای حوزه خلیج فارس به ویژه عربستان سعودی با دولت شهباز شریف ارتباط ویژه‌ای داشته و دارند. در واقع این رابطه به دستور آمریکا بر دولت پاکستان نیز تاثیر می‌گذارد. همزمان که در روزهای اخیر شواهدی مبنی بر مداخله آمریکا در طرح عدم اعتماد به دولت عمران خان آشکار شد، دخالت امارات متحده عربی، و همچنین ترکیه و عربستان سعودی نیز فاش شد.

رئیس جمهور ترکیه ابتدا با دولت شهباز شریف تماس گرفت و از انتخاب وی ابراز خوشحالی کرد. به همین ترتیب، عربستان سعودی و امارات متحده عربی نیز ابراز خوشحالی کرده‌اند. در کل می‌توان گفت که متحدان عربی آمریکا از قبل با شهباز شریف رابطه دارند. دیدگاه شخصی بنده این است که هیچ تحول مهم یا قابل توجهی بین پاکستان و ایران امکان پذیر نیست. از نظر رسمی -به عنوان دو کشور دوست و برادر اسلامی- تنها می‌توان انتظار یک رابطه عادی از آنها داشت.

- به طور کلی آقای شهباز شریف را چطور ارزیابی می‌کنید و فکر می‌کنید در دوران ایشان چه تغییراتی در پاکستان رخ خواهد داد؟

من فکر نمی‌کنم که تغییر چشمگیری در چشم انداز سیاسی جهانی پاکستان به وجود بیاید. با این حال، برای کاهش احساسات کنونی ضدآمریکایی در میان مردم پاکستان، دولت فعلی تلاش خواهد کرد تا ایالات متحده را متقاعد کند که پاکستان می خواهد دوست ایالات متحده باشد. در شرایط کنونی، این احتمال نیز وجود دارد که دولت جدید پاکستان در موضوع اوکرای-روسیه چرخشی داشته باشد. هر چند که دولت فعلی فرصت چندانی ندارد و مشکلات داخلی بسیار زیاد است. در عین حال، احزابی که با هم ائتلاف کرده‌اند، خواهان اصلاح روند انتخابات به دلخواه خود هستند تا در انتخابات پیش رو برای تشکیل دولت پیروز شود.

انتهای پیام/