فریبرز ناطق‌الهی استاد پژوهشگاه بین‌المللی زلزله در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی ایسکانیوز در پاسخ به این سوال که چرا برخی ساختمان‌های نوساز ناایمن هستند، گفت: آیین‌نامه زلزله ایران که برای کل کشور نوشته شده، آیین‌نامه محکمی است. در این آیین‌نامه‌ها ترازی در نظر گرفته شده که ساختمان در زمان زلزله قوی دچار فروریزش نشود؛ ممکن است ساختمان ترک بخورد یا دچار اشکال شود اما هدف این است که جلوی ریزش را بگیریم که جان انسان‌ها به خطر نیفتد. آیین‌نامه بروز شده و اطلاعات روز دنیا را بررسی کرده و ویرایش‌های بعدی را به جامعه انتقال می‌دهیم.
دادگستری: کلینیک ۱۰۰۰ تختخوابی مهدی ناایمن است
وی افزود: قطعا اگر ساخت و ساز براساس آیین‌نامه باشد، کمترین خسارت وارد می‌شود اما به دلیل مسائل فرهنگی و مالی این قوانین اجرا نمی‌شوند زیرا جامعه توجیح نیست که اگر آیین‌نامه زلزله که شامل حداقل‌ها است رعایت نشود، ساختمان فرومی‌ریزد. در بسیاری از موارد به دلیل اختلاف قیمتی که بین سه تا پنج درصد به دلیل رعایت آیین‌نامه ایجاد می‌شود، کارفرماها آیین‌نامه را دور می‌زنند.
ناطق‌الهی با اشاره به تخلفاتی که در حوزه ساخت و ساز صورت می‌گیرد، عنوان کرد: چون پرداخت کننده هزینه‌ها کارفرماها هستند، برخی مهندسان به دلیل مشکلات مالی تن به این کم کاری می‌دهند. روی کاغذ همه چیز درست است اما زمانی که به باطن آن دقت می‌کنی، متوجه مشکلات سازه‌ای متعدد می‌شوی.
وی درخصوص نقش شرکت‌های دلال توضیح داد: مصالح گران شده و هزینه‌ها بالا رفته است و شرکت‌هایی روی کار آمده‌اند که ادعای بهینه‌سازی دارند. این شرکت‌ها با کلک‌های کامپیوتری کاری می‌کنند که مثلا اگر ساختمانی در واقعیت به ۷۰ کیلو آهن نیاز داشته باشد، روی کاغذ با ۵۰ کیلو به استاندارد برسد و بتوان آن را ساخت. در حقیقت باطن این طراحی‌ها بازی کردن با اعداد و کم کاری است و چون مهر نظام مهندسی پای این طراحی‌ها می‌خورد، ساختمان با همان طراحی اشتباه ساخته می‌شود.
استاد مهندسی سازه بیان کرد: کارفرماها بساز و بفروش هستند و کاهش هزینه در خرید مصالح برایشان جذاب است و برخی مهندسان بی‌تجربه هم راغب هستند که درآمد داشته باشندهمین موارد باعث می‌شود که تن به کم‌کاری بدهند.
وی ادامه داد: هر روز پیغام‌هایی مبنی بر این داریم که برگه مهندسی شما را خریداریم و این امضافروشی است. به این شکل که شرکت‌ها ساختمان را طراحی کرده و با قیمت اندک مهر مهندسان را خریداری می‌کنند و پای طراحی‌ها می‌زنند.
ناطق‌الهی توضیح داد: به دلیل گرانی هزینه‌ها پیمانکاران یا از مصالح نامرغوب استفاده می‌کنند یا از حجم و میزان کم می‌کنند؛ مثلا اگر ۱۲ میلگرد نیاز دارند، ۱۰ میلگرد استفاده می‌کنند. گاهی هم از بتن غیراستاندارد یا آرماتورهای نامرغوب استفاده می‌کنند. نظارتی هم وجود ندارد و مهندسی هم که برگه خود را فروخته حتی یک بار هم پای کار نمی‌رود و شرکت دلال کار را جمع می‌کند.
استاد پژوهشگاه بین‌المللی زلزله گفت: مطمئنا در این شرایط با زلزله‌ای نسبتا شدید ساختمان‌ها فرومی‌ریزند. مسئولان شهری باید به این موارد دقت کنند، چند سال دیگر بافت آسیب دیده شهری ما افزایش پیدا خواهد کرد. نظام مهندسی اصلا کار خود را درست انجام نمی‌دهد و شهرداری هم به موضوع توجه ندارد و اگر مهر و امضای یک مهندس پای کار باشد، شهرداری به همان اکتفا می‌کند. بیشترین کنترل شهرداری در حوزه معماری است و توجهی به سازه ندارد.
ناطق‌الهی در پاسخ به این سوال که پژوهش‌های دانشگاه چقدر می‌تواند در بهبود ساخت و ساز موثر باشد، گفت: بعد از زلزله رودبار در سال ۶۹ با ماموریت از سوی یونسکو پژوهشگاه بین المللی زلزله در ایران تشکیل شد. این پژوهشگاه کار موثری را آغاز کرد و به دنبال آن دانشگاه‌ها وارد حوزه تولید علم در خصوص مهندسی زلزله شدند. این فعالیت‌ها باعث شد تا ایران در میان پنج کشور دنیا در حوزه علم زلزله قرار گیرد.
وی افزود: امروز روی کارهای ایرانیان در دنیا حساب می‌کنند و دانشگاه کار خود را انجام داده است اما به دلیل فرهنگ غلط و مسائل اقتصادی چندان توجهی به این پژوهش‌ها نمی‌شود. در حوزه پیمان کاری همچنان ایده‌های قدیمی اجرا می‌شود. امروز دانشگاه‌ها در حوزه عمران و مهندسی زلزله فعالیت گسترده دارند. ۳۰ سال قبل در ایران آزمایشگاه‌های مهندسی سازه وجود نداشت اما با فعالیت دانشگاه در کشور آزمایشگاه‌های متعدد ساخته شدند. این نوید خوبی برای آینده است زیرا با گسترش فرهنگ آزمایشگاهی امید می‌رود که نتایج بهتری وارد آیین‌نامه‌ها شود.
انتهای پیام /
نظر شما