به گزارش خبرنگار بین‌الملل ایسکانیوز، ایتالیا در روزهای اخیر به مرکز تحرکات دیپلماتیک مهمی تبدیل شده و دولت این کشور قصد دارد تا پل دیپلماتیکی بین اروپا و آمریکا در زمینه تعرفه‌ها و تسهیل روابط ایجاد کنند. همزمان قرار است ملاقات بین مقامات ایرانی و آمریکایی در دور دوم مذاکرات نیز در این کشور برگزار شود.

اخیرا نیز جورجیا ملونی -نخست‌وزیر ایتالیا- در 17 آوریل به واشنگتن سفر کرده و با ترامپ ملاقات کرد و روز یک روز بعد نخست وزیر ایتالیا در دفتر نخست وزیری در رم میزبان جی دی ونس-معاون رئیس جمهور- ترامپ بود.

علاوه بر این، دومین دور مذاکرات هسته‌ای میان ایران و ایالات متحده در روز 19 آوریل 2025 به میزبانی عمان در رم برگزار می‌گردد. این نشست در ساعت ۵ صبح به وقت شرق آمریکا (12:30 به وقت تهران) آغاز خواهد شد. انتخاب این زمان غیرمعمول، احتمالا به دلایل امنیتی و حفظ محرمانگی مذاکرات بوده است. گفتنی است دور اول این دیدارها هفته گذشته در پایتخت عمان-مسقط- برگزار شد.

در این مذاکرات نیز همچون دور قبلی، عباس عراقچی -معاون وزیر امور خارجه ایران - و استیو ویتکوف -نماینده ویژه آمریکا در خاورمیانه- حضور دارند.

در عین حال حضور هم‌زمان معاون ترامپ در رم و مذاکرات ایران-آمریکا در همان شهر، ممکن است نشان‌دهنده نوعی از دیپلماسی پنهانی باشد که البته در دیدارهای مهم امری طبیعی است. همچنین همزمانی این دیدارها نشان‌دهنده تلاش‌های گسترده برای پیشبرد مذاکرات و کاهش تنش‌های بین‌المللی است.

همچنین این دیدارها نقش رم را به‌عنوان پل ارتباطی میان قدرت‌های جهانی تقویت می‌کند و ایتالیا با میزبانی این مذاکرات و دیدارها، جایگاه خود را در عرصه دیپلماسی بین‌المللی ارتقا داده و نشان می‌دهد که می‌تواند احتمالا نقش مؤثری در کاهش تنش‌ها و پیشبرد مذاکرات ایفا کند.

گفتنی است به طور کلی برگزاری دیدار در اروپا، و نه در کشورهای حاشیه خلیج‌فارس یا منطقه، می‌تواند حاوی پیامی باشد مبنی بر اینکه گفت‌وگوها وارد مرحله‌ای فراتر از مذاکرات منطقه‌ای شده‌اند و احتمالا به سمت چارچوب‌های بزرگ‌تر بین‌المللی پیش می‌روند.

چرا رم؟

ایتالیا در طول سال‌های گذشته همواره یکی از متوازن‌ترین روابط با ایران را در بین کشورهای اروپایی حفظ کرده. در دوران تحریم‌ها، شرکت‌های انرژی و زیرساختی ایتالیایی بارها خواهان تداوم همکاری با تهران بودند. همچنین رم برخلاف پاریس یا برلین، معمولا در مواضعش تندروی نمی‌کند و بیشتر دنبال راه‌حل‌های عملی و غیرتنش‌آمیز است.

از طرف دیگر، روابط ایتالیا با دولت ترامپ هم بد نبوده است. در دوره‌ی اول ترامپ، دولت راست‌گرای ایتالیا (مثل دولت‌های ماتئو سالوینی یا ملونی) رویکردی دوستانه نسبت به واشنگتن داشتند. اکنون نیز ملونی -نخست‌وزیر ایتالیا- که سیاست‌های ضد مهاجرت و ملی‌گرایانه‌اش با ترامپ شباهت دارد، نشان داده که علاقه‌مند به نقش‌آفرینی در سیاست خارجی اروپاست.

بنابراین، رم نه‌فقط به‌دلیل موقعیت بی‌طرفانه‌اش، بلکه به‌خاطر اعتماد نسبی هر دو طرف (آمریکا و ایران) به آن انتخاب شده‌است. به عبارتی رم نه واشنگتن را تحریک می‌کند، نه تهران را می‌ترساند.

البته انتقال مذاکرات از عمان به رم، تنها تغییر مکان برگزاری نیست، بلکه این فرصتی است تا اروپا از موقعیت انزوایی که پس از روی کار آمدن مجدد ترامپ به وجود آمده، خود را بیرون آورد. با توجه به اینکه اکثر گفتگوها چه در خصوص مذاکرات روسیه و اوکراین و چه مذاکرات فلسطین، تا این زمان در خاورمیانه صورت گرفته بود، اکنون اروپا و به‌طور خاص ایتالیا می‌توانند تا خلا حضور سیاسی خود را پر کنند. هر چند که فقط به عنوان کشور برگزار کننده باشند و میزبان و میانجی رسمی نباشند.

اهمیت مذاکرات دور دوم

مذاکرات رم، تنها ادامه دور اول گفت‌وگوهای مسقط نیست؛ بلکه نقطه عطفی است در بازتعریف مسیر دیپلماسی ایران و آمریکا. در حالی‌که همچنان تردیدها، بی‌اعتمادی و موانع زیادی بر سر راه وجود دارد، این دور از مذاکرات می‌تواند مقدمه‌ای باشد برای خروج از بن‌بست و یا به طور کلی مسیر مذاکرات و روابط را با تنش بیشتر ببینیم.

علاوه براین نمی‌توان از مذاکرات رم سخن گفت و متحدان آمریکا در منطقه را نادیده گرفت. اسرائیل، که هرگونه نزدیکی واشنگتن و تهران را تهدیدی علیه امنیت ملی خود می‌داند، به‌شدت از این روند نگران است. هر چند بازگشت ترامپ، خبری خوش برای اسرائیل بود، اما اگر گفت‌وگوهای رم به توافقی هرچند موقت منجر شود، احتمالا دوباره نگرانی‌ها در تل‌آویو افزایش می‌یابد.

در این فضا، گفت‌وگوهای بین ایران و آمریکا لااقل از سوی ایران که همواره در تمامی مذاکرات می‌خواهد تا حسن نیت خود را نشان دهد، تلاشی است برای جلوگیری از تشدید رویارویی و آغاز فرآیندی جدید، شاید نه برای احیای برجام، بلکه برای تنظیم یک توافق امنیتی وسیع‌تر که بتواند هم خواسته‌های ایران را پوشش دهد و هم دغدغه‌های آمریکا و متحدانش را.

حال انتخاب رم و نقش بالقوه اروپا در این دور از مذاکرات ممکن است باعث آرام‌تر شدن فضا و کاهش ترس‌ متحدان آمریکا شود و در نتیجه در دور دوم مذاکرات ایران و آمریکا، بسته به اراده سیاسی طرفین، رم یا به نقطه عطفی تبدیل می‌شود یا به خاطره‌ای کوتاه در حاشیه تاریخ.

خبرنگار: ماری ملکی

انتهای پیام/