فریبا نیک اقبالی معاون آموزشی نمونه کشور از استان کهگیلویه و بویر احمد در گفت‌و گو با خبرنگار اجتماعی ایسکانیوز با تاکید بر اهمیت آموزش تخصصی معلمان آموزش‌وپرورش استثنایی عنوان کرد: با وجود تفاوت‌های فردی زیاد دانش‌آموزان، معلمان مدارس استثنایی به آموزش‌های تخصصی به ویژه در زمینه مدیریت کلاس‌های درس نیاز دارند. این مهارت برای کنترل مؤثر کلاس ضروری است. معلمان باید با دوره‌های کاربردی‌تر و عملی‌تر آشنا شوند. آموزش‌هایی که در آن‌ها روش‌های کنترل رفتار، ایجاد محیط جذاب و طراحی فعالیت‌های سرگرم‌کننده و آموزنده برای کودکان استثنایی به‌طور خاص گنجانده شده باشد.

وی ادامه داد: بسیاری از معلمانی که از طریق ازمون استخدامی وارد این حوزه می‌شوند به دلیل نبود آشنایی با این فضا و نبود آموزش کافی، در دوران تدریس با مشکل مواجه می‌شوند. بهتر است دوره‌های کارورزی گسترش یابد تا معلمان پیش از شروع کار رسمی، تجربه عملی کافی کسب کنند. این کار به آنها کمک می‌کند با چالش‌های واقعی محیط کار آشنا شوند. این دوره‌ها به معلمان کمک می‌کند تا نحوه‌ی برخورد با دانش‌آموزان استثنایی را یاد بگیرند و توانایی‌های خود را در این زمینه ارتقا دهند. دوره‌هایی که برای معلمان تحت عنوان "دوره‌های ضمن خدمت" برگزار می‌شوند نیز باید به صورت حضوری برگزار شوند و روی مهارت‌آموزی معلمان تاکید داشته باشند . البته تجربه و علاقه معلمان نقش بسیار مهمی در این مسیر دارد.

وی در ادامه توضیح داد: به دلیل تفاوت‌های زیاد بین دانش‌اموزان، کنترل فضای کلاس برای معلمان کار بسیار دشواری است. گاهی دانش‌آموزان بی‌قرار هستند و به‌ویژه آن‌هایی که مشکل بیش‌فعالی دارند، کنترل‌شان بسیار سخت است. بعضی ازدانش‌آموزان رفتارهای پرخطر دارند که این باعث مشکلاتی برای معلم و دیگر دانش‌آموزان می‌شود. به‌عنوان معلم، ما سعی می‌کنیم که هر دانش‌آموز را مطابق با سطح توانمندی‌اش آموزش دهیم اما این موضوع نیاز به برنامه‌ریزی دقیق و توجه ویژه به هر کودک دارد. به‌عنوان مثال، اگر یک کودک نیاز به کمک ویژه دارد، باید معلم به‌طور جداگانه با او کار کند.

معلم نمونه در ادامه تاکید کرد: ما با خانواده‌ها به طور مداوم درارتباط هستیم و سعی می‌کنیم که آن‌ها را در فرآیند آموزشی و توانبخشی بچه‌ها مشارکت دهیم. خانواده‌ها در زمینه‌های مختلف مثل تغذیه، خواب و رفتار کودک با مدرسه همکاری می‌کنند. این ارتباطات تأثیر زیادی در پیشرفت بچه‌ها دارند. یکی از مشکلات ما دارودرمانی است. ما نمی‌توانیم خانواده‌ها را مجبور به دادن دارو به بچه‌ها کنیم، اما زمانی که کودکی دارو مصرف نکند، به‌طور طبیعی تمرکز و توانایی یادگیری او کاهش می‌یابد. این موضوع یکی از چالش‌های بزرگ ما در مدرسه است.

نیک اقبالی بااشاره به مشکلات رفت و آمد دانش‌آموزان استثنایی گفت: یکی از بزرگترین چالش‌های ما موضوع حمل‌ونقل دانش‌آموزان است. بسیاری از خانواده‌ها به دلیل شرایط ویژه‌ این دانش‌آموزان، قادر به تأمین هزینه سرویس‌های ایاب‌وذهاب نیستند. علاوه بر این به علت کمبود مدارس استثایی در استان، والدین این دانش‌آموزان مجبورند برای تامین نیازهای آموزشی فرزند خود به مرکز استان مراجعه کنند و مسافت طولانی را طی کنند، این موضوع برای خانواده‌ها این موضوع برای والدین دارای فرزندان کم ذهنی تبدیل به یک بحران جدی شده‌ است. البته ما تا حد امکان تلاش می‌کنیم که بچه‌ها به مدرسه برسند.

نیک اقبالی با تاکید بر کمبود فضای کافی برای آموزش‌وپرورش استثنایی توضیح داد: فضای مدرسه محدود است. مدرسه استثائی درمقطع ابتدایی و پیش دبستانی در یک ساختمان آموزشی به صورت شیفت‌های مخالف برگزار می‌شود. چیدمان محدود کلاس‌ها و وجود وسایل مختلف در فضا، باعث می‌شود که نتوانیم به‌طور کامل از فضای مدرسه بهره‌برداری کنیم. ما امیدواریم در آینده شرایط بهتری برای گسترش فضای آموزشی فراهم شود. وقتی ما وسایلی مثل تابلوها یا ابزار کمک‌آموزشی را در کلاس نصب می‌کنیم، دانش‌آموزان در شیفت دیگر ممکن دچار حواس‌پرتی شوند، این اشتراک فضا، ما را در چیدمان و خلاقیت آموزشی محدود کرده است.

وی در ادامه بیان کرد: محتوای آموزشی ما در حال حاضر متناسب با دانش‌آموزانی با نیازهای ویژه نیست. کتاب‌های آموزشی گاهی پراکنده و نامنسجم هستند و اگر این محتوا به‌صورت جامع‌تر و هدفمندتری طراحی شود، بچه‌ها می‌توانند آموزش بهتری دریافت کنند. درخصوص مقطع پیش دبستانی بهتر است که کتاب‌ها فشرده شده و ازحجم آن‌ها کاسته شود تا معلم فضای کافی برای بروز خلاقیت در آموزش را پیدا کند.

لزوم حمایت ویژه از معلمان استثنایی

معلم نمونه با اشاره به شرایط ویژه معلم استثنایی بیان کرد: معلمان این مدارس به حمایت‌های ویژه‌ای از جمله دستمزد مناسب، مشوق‌های مالی و حمایت روانی نیاز دارند. طبیعت کار در این مدارس بسیار طاقت‌فرسا است و این حمایت‌ها می‌تواند به حفظ انگیزه معلمان کمک کند. سیستم رتبه‌بندی معلمان نیاز به بازنگری اساسی دارد تا زحمات واقعی معلمان سخت‌کوش به درستی دیده شود و از معیارهای یکسان‌ساز برای همه مدارس اجتناب شود. باید امتیاز ویژه‌ای برای معلمان دانش ‌آموزان اسثنایی در نظر گرفته شود.

وی بیان کرد: بزرگترین چالش ما، کمک به بچه‌ها برای رسیدن به استقلال و خودکفایی است. هر قدمی که بچه‌ها به جلو بردارند، برای ما بسیار ارزشمند است. کار با کودکان استثنایی، علاوه بر چالش‌ها، به‌طور خاص لذت‌بخش و رضایت‌بخش است. ما تمام تلاش‌مان را می‌کنیم تا شرایط بهتری برای این بچه‌ها فراهم کنیم.

معلم نمونه توضیح داد: ما در این مدرسه استثنایی به دو گروه از دانش‌آموزان خدمات آموزشی ارائه می‌دهیم؛ گروه اول دانش‌اموزانی هستند که در سطح آمادگی مقدماتی و گروه دوم کسانی هستند که در سطح آمادگی تکمیلی قرار دارند. بیشتر دانش‌آموزان ما کم‌توان ذهنی هستند و تعدادی با اختلالات جسمی‌ـ‌حرکتی نیز مواجه‌اند، به همین دلیل دراین مدرسه علاوه بر آموزش درسی، کاردرمانی و گفتاردرمانی نیزانجام می‌شود.

وی افزود: خدمات توانبخشی برای کمک به رشد جسمی و ذهنی دانش‌آموزان با نیازهای ویژه ضروری است. خوشبختانه امسال توانستیم یک کلاس مجهز برای کاردرمانی راه‌اندازی کنیم که تأثیر چشمگیری در فرآیند بهبودی دانش‌آموزان داشته است. بخش زیادی از تجهیزات مدرسه توسط اداره کل آموزش و پرورش استثنایی تأمین شده است. با این حال، خیرین نقش مهمی در تأمین برخی از اقلام ضروری دانش‌آموزان مانند نوشت‌افزار، کیف و کفش ایفا کردند، اما نیاز به حمایت‌های بیشتر همچنان حس می‌شود.

خبرنگار: مهدیه امجدیان

انتهای پیام /