به گزارش خبرنگار اجتماعی ایسکانیوز، هوا گرم شد و دوباره آتش به جان زاگرس افتاد. فعالان محلی که جان برکف و فقط برای نجات سرزمینی که در آن زندگی می‌کنند، به دل آتش می‌روند، در پیام‌های متعدد از سوختن رویشگاه‌های طبیعی خبر می‌دهند و مدام عکس و فیلم از وضعیت جنگل‌ها منتشر می‌کنند.
زاگرس وسعت بالایی دارد و سوختن هر نقطه از آن، به معنای از دست دادن منابعی عظیم است. جنگل‌های زاگرس با گستردگی در حدود ۱۱ استان کشور با ۶ میلیون هکتار مساحت از مهم‌ترین رویشگاه‌های جنگلی ایران هستند که ۴۰ درصد جنگل‌های کشور را تشکیل می‌دهند و از استان آذربایجان غربی تا فیروزآباد در استان فارس امتداد دارند. بیش از ۸۰ درصد عشایر و بالغ بر ۵۰ درصد دام‌ها در این مناطق سکونت دارند و نقش بسیار پررنگی در عرصه‌های مختلف از جمله امنیت زیستی، غذایی، اجتماعی و اقتصادی دارند.
آتش این بار زودتر سراغ زاگرس آمد
بهمن ایزدی کارشناس محیط زیست و از فعالان محلی در گفت‌وگو با ایسکانیوز، درخصوص وضعیت آتش‌سوزی‌ها گفت: امسال از فروردین آتش‌سوزی‌ها شروع شده و همچنان ادامه داد. خشکاندن زاگرس تعادلات آب و هوایی را برهم می‌زند و زندگی را در این منطقه سخت خواهد کرد. مردم هم وقتی نتوانند در منطقه زندگی کنند، مجبور به کوچ می‌شوند و تعادلات اجتماعی برهم می‌خورد.
وی افزود: امسال آتش‌سوزی‌ها بیشتر شده و نقاط بیشتری هم در آتش سوخته است. نیروهای مردمی و انجمن‌های محلی در حال خاموش کردن آتش هستند. بسیاری از مردم محلی در این سال‌ها جان خود را در این راه از دست داده‌اند یا سلامت آنها به خطر افتاده است.
مردم محلی که برای بلوط‌ها جان می‌دهند
ایزدی عنوان کرد: محمدحسین پارسایی شامگاه ۲۴ اردیبهشت در شمال استان فارس، جان خود را از دست داد تا رویشگاه‌های کشور برای ما بماند. مردم محلی با دمنده و تجهیزات اندک به جنگ آتش می‌روند. خلا امکانات و تجهیزات برای مقابله با آتش و کمبود نیروی انسانی باعث شده تا جنگل‌ها آسیب بسیاری ببینند.
بخش زیادی از آتش‌سوزی‌ها عمدی هستند
این کویرشناس معتقد است که بخش زیادی از آتش‌سوزی‌ها عمدی هستند. وی در این باره گفت: جنگل‌های زاگرس به دلیل تنوع گیاهی ارزش بسیار بالایی دارند. درختان بسیار کهنسالی در منطقه هستند که نقش پررنگی در تعدیل هوا دارند. وجود این پوشش گیاهی باعث شده که هوای گرمی که از عربستان می‌آید، بر زاگرس غلبه نکند. بخش‌های بسیار مهم زاگرس همه روزه آتش می‌گیرند و این تبعات بسیاری خواهد داشت. در واقع بخش زیادی از این آتش‌سوزی‌ها عمدی است.
وی افزود: بخش دولتی در مقابله با این بحران عاجز است و پیگیری‌های جدی هم برای پیدا کردن ریشه این آتش‌سوزی‌های عمدی انجام نمی‌شود و زاگرس در سکوت خبری می‌سوزد. کارهایی هم که انجام شده موقتی و تلاش برای خاموش کردن آتش است اما بررسی جدی نشده که ریشه این موضوع کشف و با متخلفان برخوردهایی صورت گیرد. چرا برای مقابله با عاملان آتش‌افروزی برخورد جدی صورت نمی‌گیرد؟
صدا و سیما چرا سکوت کرده؟
ایزدی با انتقاد از انفعال صدا و سیما در پرداختن به این موضوع بیان کرد: رسانه‌ها تلاش می‌کنند که پوشش خبری داشته باشند اما صدا و سیما منفعل عمل کرده و موضوع را پیگیری نمی‌کند. بی‌تفاوتی به چنین بحرانی می‌تواند تبعات جدی داشته باشد. اگر آتش‌زدن‌ها ادامه‌دار باشند، منابع ارزشمندی را از دست می‌دهیم. زاگرس محل ذخیره آب شیرین کشور است و در این بحران کم آبی از دست دادن این منبع، خسران بزرگی است. زاگرس پر از درختان ۴۰۰ ساله است و از دست رفتن آنها با هیچ چیز قابل جبران نیست.
تشکیل پرونده قضایی برای متخلفان
حجت الله مرادی مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری فارس هم اخیرا گفته که بسیاری از این آتش‌سوزی‌ها منشأ انسانی و عمدی دارد و برخی از افراد را شناسایی کرده‌ایم و تشکیل پرونده خواهیم داد.
بنا به گفته وی سال گذشته عامل آتش‌سوزی در شهرستان خفر شناسایی و پس از طی مراحل قضایی به پنج سال زندان محکوم شد و نکته جالب توجه این است که پس از بازداشت او، هیچ گونه حریقی در عرصه‌های طبیعی خفر نداشتیم.
وی عنوان کرد: در حال حاضر چندین پرونده از سوی منابع طبیعی برای برخی مقصران آتش‌سوزی‌های عمدی تشکیل شده و در حال پیگیری است. اگر در هر شهرستان و منطقه عوامل اصلی شناسایی و با آنها برخورد شود، از بسیاری از این آتش‌سوزی‌ها پیشگیری می‌شود.
وی تعداد حریق‌های رخ داده در سال ۱۴۰۴ در عرصه‌های طبیعی جنوب استان فارس را ۹ مورد عنوان کرد که ۲ مورد آن در هفته اخیر از ۲۳ اردیبهشت در ممسنی رخ داده است. وی تأکید کرد کلیه آتش سوزی‌ها پایان یافته و مهار شده‌اند.
مرادی در خصوص امکانات شهرستان ممسنی گفت: ۱۰۴ دمنده در اختیار شهرستان قرار گرفته و ۲۶ قرق بان فصلی فعالند، این سطح از امکانات و نیرو برای پیشگیری و اطفای حریق کافی است اما وقتی عمدی باشد کار سخت می‌شود.
صدمه دیدن ۲۵ هکتار از مراتع گیلانغرب
مسئولان گیلانغرب هم عنوان کرده‌اند که از ابتدای امسال در این منطقه پنج فقره آتش سوزی رخ داد که بر اثر آن تا کنون ۲۵ هکتار مراتع و ارتفاعات جنگلی این شهرستان صدمه دید.
اندیمشک پایگاه مقابله با حریق ندارد
از طرفی کمبود امکانات در برخی شهرها هم کار را دشوار کرده است. جهانبخش قلاوند، نماینده مردم اندیمشک، آذر ماه سال گذشته در جلسه با رئیس کمیسیون کشاورزی که به این شهرستان سفر کرده بود با اشاره به وقوع بیش از ۱۰۰ مورد آتش‌سوزی گسترده در منطقه، خواستار تأسیس پایگاه‌های مقابله با حریق در زاگرس شد؛ در همان جلسه رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس از تصویب ۲۰۰ میلیارد تومان از محل منابع ملی و مسئولیت‌های اجتماعی نفت برای تأمین پایگاه‌های اطفای حریق در خوزستان و مبارزه با آفات و بیماری درختان این مناطق خبر داد.
با این حال محمدجعفر آفرین رئیس جهاد کشاورزی اندیمشک از محقق نشدن این وعده خبر داده و گفت: با توجه به شروع گرما در اندیمشک و با گذشت پنج ماه از تصویب اعتبار ۲۰۰ میلیارد تومانی جهت احداث پایگاه اطفاع حریق، هنوز هیچ مبلغی به شهرستان اندیمشک تخصیص داده نشده و ما هیچ امکانی برای احداث پایگاه‌های اطفای حریق در اختیار نداریم.
حسین آخانی استاد دانشگاه و فعال محیط زیست هم در پاسخ به این سوال ایسکانیوز که آیا پژوهشی درباره علت این آتش‌سوزی‌ها انجام شده است یا خیر، گفت: هر آتش‌سوزی پژوهش خود را نیاز دارد، برخی عمدی و برخی سهوی است. تعدادی از آتش‌سوزی‌هایی که در زاگرس رخ می‌دهد ناشی از آتش زدن مزارع است. کشاورزان برای از بین بردن باقی مانده گندم و جو در مزارع، زمین را آتش می‌زنند و آتش شعله‌ور شده و به منابع طبیعی سرایت می‌کند. اثبات دلیل هر کدام از آتش‌سوزی‌ها نیازمند تحقیق علمی و بررسی از سوی پلیس است و باید این کار انجام شود؛ چراکه اگر ندانیم علت چیست نمی‌توانیم به درستی پیشگیری کنیم. به نظر نمی‌آید آتش‌سوزی‌هایی که ما در ایران داریم منشا طبیعی داشته باشند و احتمال بسیار قوی منشا انسانی دخیل است.
در مورد آتش‌سوزی خلا قانونی داریم
وی درخصوص وظایف سازمان منابع طبیعی و محیط زیست در این خصوص توضیح داد: وظیفه اصلی بر دوش منابع طبیعی است و محیط زیست هم وظایفی دارد اما در مورد آتش‌سوزی قانون شفاف نیست. بسیاری از دستگاه‌ها از جمله پلیس و وزارت جهاد کشاورزی باید دراین خصوص فعال باشند. وزارت جهاد کشاورزی باید از آتش‌زدن مزارع جلوگیری کند. در مورد آتش‌سوزی خلا قانونی داریم؛ در بسیاری از کشورهای دنیا ایجاد آتش در اکوسیستم‌های حساس به کلی ممنوع است اما ما قانونی در این باره نداریم. پلیس نمی‌تواند مانع ایجاد آتش شود و این نقص است.
استاد دانشگاه عنوان کرد: افراد برای تفریح به طبیعت می‌روند و آتش ایجاد می‌کنند. حتی در منطقه حفاظت شده شکارچیان و چوپان‌ها آتش ایجاد می‌کنند و به منابع طبیعی سرایت می‌کند. اگر مجازات‌های سنگینی برای آتش زدن در نظر بگیریم کمتر کسی برای یک تفریح چند ساعته آتش ایجاد می‌کند.
وی با انتقاد از نبود گروه‌های مجهز اطفای حریق و انجام کار توسط نیروهای محلی، بیان کرد: من با این شکل مبارزه با آتش‌سوزی موافق نیستم. بسیاری از کسانی که این کار را می‌کنند، آموزش ندیده‌اند و تخصص لازم را ندارند. خاموش کردن آتش باید توسط گروه‌های حرفه‌ای با تجهیزات کافی و لباس‌های ضد آتش انجام شود. وقتی مردم محلی با لباس عادی سراغ آتش می‌روند و از دستگاه دمنده استفاده می‌کنند، احتمال وقع هر حادثه‌ای وجود دارد. دستگاه دمنده مخزن سوخت دارد و ممکن است منفجر شود.
فعال محیط زیست ادامه داد: یکی از مطالبات مهم ما از دولت این است که برای اطفای حریق همان‌طور که در شهرها آتش‌نشان داریم، ناوگان قوی در منابع طبیعی داشته باشیم که مسئول اطفای حریق باشند. این گروه هم تنها در صورتی مجاز به استفاده از داوطلبان باشند که آموزش دیده باشند.
به گزارش ایسکانیوز، در چند سال اخیر بارها شاهد آتش‌سوزی در جنگل‌های زاگرس بودیم و اینکه بسیاری از مسئولان بر وجود منشا انسانی تاکید دارند، جای سوال دارد که چرا دستگاه قضا و نهادهای امنیتی به طور جدی به ماجرا ورود نمی‌کنند؟ اگر مجازات‌ها سنگین باشند و موضوع ریشه‌ای بررسی شود، کمتر کسی جرئت می‌کند که برای تفریح یا از روی عمد جنگل را به آتش بکشد. زاگرس منبع مهمی برای کشور است و در سطحی از اهمیت قرار دارد که از دستگاه قضا بخواهیم، ماجرا را پیگیری کند و این مطالبه جدی مردم محلی و تمام کسانی است که برای این خاک ارزش قائل هستند.
انتهای پیام /
نظر شما