به گزارش خبرنگار اجتماعی ایسکانیوز، ایستگاه بی‌آرتی میدان ونک ساعت پنج عصر یک روز کاری، هر لحظه بر تعداد آدم‌هایی که منتظر رسیدن اتوبوس هستند، افزوده می‌شود. خانمی می‌گوید که در ساعت‌های صبح و عصر که زمان پایان ساعت‌های کاری است، شرایط به همین شکل است.
سه اتوبوس آمد و رفت و به دلیل ازدحام جمعیت نتوانستم سوار شوم؛ اتوبوس‌ها هم همه مملو از جمعیت بودند. بلاخره سوار می‌شوم اما به زحمت تعادلم را حفظ کرده‌ام و در هر ایستگاه هم با سوار و پیاده شدن تعدادی از مسافران مجبور به جا به جایی هستم. ازدحام جمعیت و خستگی باعث شده تا آدم‌ها با تندی با هم برخورد کنند و از هر طرف صدایی عصبانی به گوش می‌رسد که «خانم هل نده»، دیگری می‌گوید «ناراحتی با اسنپ برو، اتوبوس همینه»، انگار تماشای جدال لفظی آدم‌های کلافه از شلوغی به تصویری عادی برای همه بدل شده و هر روز تکرار می‌شود. شلوغی بستری هم برای دزدها فراهم کرده که بتوانند به راحتی سرقت کنند و در ازدحام گم بشوند. موضوع شلوغی مربوط به یک ایستگاه و ۲ ایستگاه نیست و این ازدحام در بیشتر ایستگاه‌ها به ویژه در ساعت‌های ابتدایی و پایانی روز دیده می‌شود.
در مسیر به خیابان نگاه می‌کنم و با خود فکر می‌کنم که اگر همین افرادی که روزانه با خودرو شخصی تردد می‌کنند، تصمیم بگیرند که برای کمک به وضعیت هوای تهران و کاهش ترافیک از حمل و نقل عمومی استفاده کنند، چه جمعیتی به این جمعیت ناچار و ناراضی فعلی افزوده می‌شود؟
آمارها نشان می‌دهد که شهر تهران بیش از ۹ میلیون نفر جمعیت دارد و چهار میلیون نفر هم از استان‌ها و شهرهای همجوار روزانه به تهران می‌آیند. زاکانی شهردار تهران گفته که تنها ۳۴ درصد از ترددهای تهران توسط حمل و نقل عمومی انجام می‌شود. سرهنگ سید ابوالفضل موسوی‌پور رییس پلیس راهور تهران بزرگ هم گفته که روزانه بیش از ۲۰ میلیون سفر درون شهری در این کلانشهر انجام می‌شود. حالا تصور کنید که از این تعداد بخش زیادی از حمل و نقل عمومی استفاده کنند، آیا اتوبوس و مترویی که امروز با درصد کمی استقبال، شلوغ هستند، ظرفیت این جمعیت را دارند؟
از طرفی تعداد زیادی از افراد برای فرار از ترافیک به سمت استفاده از موتورسیکلت رفته‌اند و طبق گفته رئیس پلیس راهور تهران بیش از ۹ میلیون موتورسیکلت در تهران تردد می‌کنند که تعداد زیادی از آنها قوانین را رعایت نمی‌کنند، کلاه ایمنی ندارند و خلاف جهت حرکت می‌کنند و برای تهران مشکل‌ساز شده‌اند. تا جایی که برخی محلات مرکز شهر به محله‌ای در بمبئی بیشتر شبیه هستند تا تهران و اگر از این تعداد بتوانیم پنج میلیون نفر را هم قانع کنیم که سوار اتوبوس شوند، آیا اتوبوس به اندازه کافی داریم؟
اعتماد شهروندان به حمل‌ونقل عمومی کاهش یافته است
مهدی حسن‌زاده متخصص ترافیک و حمل و نقل معتقد است که شهر تهران با جمعیتی بیش از ۱۰ میلیون نفر و حدود ۲۰ میلیون جابجایی روزانه، نیازمند زیرساخت‌های پیشرفته در سیستم حمل‌ونقل عمومی است. وی در این خصوص به ایسکانیوز گفت: به‌رغم تلاش‌هایی که توسط شهرداری صورت گرفته، تعداد واگن‌های مترو و اتوبوس‌های شهری بسیار کمتر از میزان مورد نیاز هستند. این موضوع اعتماد شهروندان به حمل‌ونقل عمومی را کاهش داده و موجب افزایش استفاده از خودروهای شخصی شده است.
وی افزود: بسیاری از کشورها برنامه‌ریزی کرده‌اند که استفاده از خودروهای شخصی را کاهش داده و زیرساخت‌های حمل‌ونقل پاک مانند دوچرخه‌سواری و پیاده‌روی را گسترش دهند. مشکل کارآمد نبودن سیستم حمل‌ونقل شهری باعث شده است که افراد تمایل بیشتری به استفاده از خودروی شخصی داشته باشند.
حسن‌زاده عنوان کرد: خدمات‌دهی اتوبوس‌ها ناکارآمد است. مثلاً من به عنوان شهروند آگاه به حمل‌ونقل، بارها تلاش کردم از محدوده منزل خودم تا مقاصد روزانه، با حمل‌ونقل عمومی بروم اما فاصله من تا اولین ایستگاه مترو بسیار زیاد است. تصمیم گرفتم از اتوبوس استفاده کنم. سعی کردم با نرم‌افزارهای موجود زمان رسیدن اتوبوس را برآورد کنم اما اکثر اوقات نشد. اطلاعات موجود قابل اعتماد نیستند.
حتی یک بار به صورت جدی در ایستگاه نشستم و دیدم که کاغذی چسبانده‌اند که مثلاً ساعت ۱۱ اتوبوس می‌رسد. ۱۵ دقیقه مانده به وی افزود: آن زمان ایستادم، اتوبوس نیامد، نیم ساعت گذشت و خبری نشد. بعضی وقت‌ها شده که فقط برای اینکه دقیق بدانم اتوبوس‌های ما چطور عمل می‌کنند، یک ساعت در ایستگاه منتظر می‌مانم و باز هم نمی‌آید. افراد به سیستم‌های اتوبوسرانی ما اعتماد لازم رو ندارن، چون سیستم سرویس‌دهی‌ش مشخص و ثابت نیست. فقط درصد محدودی از شهروندان ناچار به استفاده هستند.
کاهش ۵۰ درصدی تعداد اتوبوس‌ها در پنج سال
بنا به گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، تعداد ناوگان فعال اتوبوس در شهر تهران در سال ۱۴۰۱ با ۵۵ درصد کاهش نسبت به سال ۱۳۹۵ به ۲۷۸۴ دستگاه رسیده است.
قصه به پول رسید
مهدی چمران رئیس شورای شهر تهران گفت: تهران ۶ هزار دستگاه اتوبوس نیاز دارد که خرید این میزان اتوبوس نیازمند اعتبار بالایی است. قیمت هر اتوبوس دیزلی هفت تا هشت میلیارد تومان و اتوبوس برقی ۱۲ میلیارد تومان است؛ ۸۰ درصد از اعتبارات را باید دولت و ۲۰ درصد را شهرداری‌ها تقبل کند.
چمران می‌گوید که اتوبوس در تهران در حال حاضر با تولیدات داخلی جبران نمی شود، امیدواریم آنها نیز بتوانند تعداد مورد نیاز اتوبوس را تأمین کنند البته تولیدات داخلی نیز تنها در حد تولید اتاق است و امیدواریم موتور و دیگر قطعات نیز داخلی‌سازی شود.
دعوای شورا و شرکت‌های داخلی
از طرفی کشمکش‌هایی هم میان مسئولان تهران و شرکت‌های داخلی وجود دارد. مهدی چمران در حاشیه سیصد و دهمین جلسه شورای اسلامی شهر تهران عنوان کرد که شرکتی از شهرداری تهران پول گرفته و اتوبوس‌ها را به شهری دیگر فروخته است.
در نهایت شهرداری و شورای شهر تصمیم به خرید خارجی گرفتند و تاکنون ۲ هزار و ۵۰۰ دستگاه اتوبوس خارجی خریداری شده که تعدادی از آنها رسیده است و رئیس شورای شهر تهران می‌گوید که بودجه شورا برای ۱۲ میلیون نفر است و اگر بخواهیم پنج هزار دستگاه اتوبوس بخریم باید همه این بودجه را هزینه کنیم.
از طرفی تعدادی اتوبوس خریداری شده هم در بندر شهید رجایی بود که خوشبختانه حادثه ندیده اما با چالش‌های برای رسیدن به تهران مواجه است. مهدی پیرهادی عضو شورای اسلامی شهر تهران گفته که در پی انفجار اخیر در بندرعباس، ۱۱۰ دستگاه اتوبوس که به‌طور معجزه‌آسایی از آتش سوزی جان سالم به در بردند، اکنون به دلیل تأخیر در تمدید مجوز ثبت سفارش، درگیر پیچیدگی‌های اداری شده‌اند.
فرسودگی اتوبوس‌های فعلی
با این حال بحث فرسودگی اتوبوس‌های فعلی هم مطرح است. متوسط سن ناوگان اتوبو سرانی از ۸/ ۴ در سال ۱۳۸۷ به عدد ۱۲ در سال ۱۳۹۹ رسید تا دیرترشاهد خارج شدن اتوبوس‌ها از چرخه باشیم.
سید جعفر تشکری هاشمی، رئیس کمیسیون عمران و حمل ونقل شورای شهر تهران آبان سال گذشته در این خصوص گفت: در طول سه سال گذشته بارها و بارها گفته‌ایم که ناوگان اتوبوسرانی تهران فرسوده و زهوار در رفته است. این اتوبوس‌ها دیگر قادر به ارائه خدمات به شهروندان نیستند. مردم ما با رنج و مصیبت بسیار از اتوبوس‌ها استفاده می‌کنند،. اقداماتی که شهرداری تهران انجام داده؛ جای تشکر دارد و در برابر کارهای انجام نشده نیز جای گله مندی وجود دارد وقتی تهران به ۷ هزار اتوبوس احتیاج دارد؛ ما نمی‌توانیم دلخوش به قرارداد ۱۵۰۰ اتوبوس داخلی و یک قرارداد اتوبوس برقی باشیم.
تشکری هاشمی با تاکید بر اینکه به هر قیمت ممکن باید برای تهران اتوبوس تامین کنیم گفت: در بودجه، ۱۰ هزار میلیارد تومان مازاد برای ناوگان حمل و نقل عمومی اختصاص داده‌ایم تا مشکلات حمل و نقلی کاهش یابند اما بخش اندکی از این بودجه‌ها صرف بهبود ناوگان و توسعه آن شده است.
وی ادامه داد: در بودجه سال گذشته ۱۳۲۵ میلیارد تومان برای نوسازی و بازسازی ناوگان منابع گذاشته‌ایم اما مطابق با گزارش‌ها تنها حدود ۴۰۰ میلیارد تومان مستقیماً برای این کار تخصیص داده شده است و بخش دیگر به دیون این بخش که اوراق قرضه بوده تخصیص یافته، دوستان شهرداری باید اهتمام ویژه‌ای به تعمیرات و نوسازی داشته باشند.
وعده نوسازی بخش زیادی از اتوبوس‌ها
با این حال احمد قیومی، مدیرعامل شرکت واحد اتوبوسرانی تهران و حومه وعده داده که نزدیک به ۲۵۰۰ دستگاه اتوبوس را در سال جدید نوسازی کنند. قیومی می‌گوید: اگر طرف داخلی به تعهدات خود عمل کند هر ماه حدود ۱۳۰ اتوبوس به خطوط وارد خواهد شد. روند با سرعت و کیفیت بوده و در این سال‌ها این حجم از نوسازی بی نظیر بوده است.
وی افزود: از محل قرادادهای داخلی حدود ۷۰۰ دستگاه اتوبوس دیزلی خواهیم داشت که تا پایان سال به صورت تدریجی و ماهانه، تولید و تحویل شهرداری خواهد شد.
وی با اشاره به اینکه اتوبوس‌های بی‌آرتی یا تندرو نیز بیش از ۱۰ سال قدمت دارند و به سن فرسودگی رسیده‌اند، ادامه داد: برای کمک به نوسازی این بخش نیز قرارداد تأمین ۴۰۰ دستگاه اتوبوس بی‌آرتی در حال تکمیل است و در سال جاری به ناوگان اتوبوسرانی افزوده خواهد شد.
مدیرعامل شرکت واحد اتوبوسرانی شهر تهران با بیان اینکه فرآیند ورود اتوبوس‌های برقی نیز ادامه دارد، گفت: ۱۸۹ دستگاه اتوبوس برقی که سال گذشته وارد تهران شد در خطوط مختلف اتوبوسرانی با محوریت مرکز شهر در حال فعالیت هستند و سرویس دهی خوبی دارند. در حال حاضر نیز ۱۰۱ دستگاه اتوبوس برقی در گمرک بندرعباس فرار دارد و باقی اتوبوس‌ها نیز به تدریج در حال ورود است.
وی تصریح کرد: برنامه ما این است که تا پایان بهار، ۵۰۰ دستگاه اتوبوس برقی به خطوط اضافه کینم، ۲۰۰۰ اتوبوس برقی باقی مانده از قرارداد با چین نیز به تدریج وارد ناوگان می شود و از هسته مرکزی شهر خدمات‌رسانی آنها آغاز خواهد شد.
قیومی با اشاره به اینکه بدین ترتیب ناوگان اتوبوسرانی تهران بعد از انقلاب به نقطه مطلوبی می‌رسد، گفت: درحال حاضر حدود ۳۰۰۰ دستگاه اتوبوس فعال در تهران وجود دارد که با تحقق برنامه پیش‌بینی شده تعداد آنها تا پایان سال به حدود ۷۰۰۰ دستگاه اتوبوس خواهد رسید.
به گزارش ایسکانیوز، در حالت ایده‌آل تهران به ۹ هزار اتوبوس نیاز دارد اما اگر واقعا این وعده عملی شده و تا پایان سال هفت هزار اتوبوس از راه داخلی و خارجی تامین و بخش زیادی هم نوسازی شود، شاهد تغییر چشمگیری در استقبال مردم از حمل و نقل عمومی خواهیم بود؛ چراکه نمی‌توان از مردم خواست که از حمل و نقل عمومی استفاده کنند درحالی که برای یک جا به جایی ساده باید زمان طولانی را انتظار بکشند و در شلوغی و ازدحام بمانند. در واقع اگر موضوع حمل و نقل عمومی حل شود، معضل ماشین‌های تک سرنشین، ترافیک و آلودگی هوا هم تاحدودی رفع می‌شود. این همان قفلی است که اگر کلید آن را بیابند، تهران جایی برای زندگی می‌شود.
انتهای پیام /
نظر شما