به گزارش گروه بین‌الملل ایسکانیوز؛ رسانه‌های دولتی ایران روز بیستم خرداد از سرنگونی سومین جنگنده نسل پنجم اف-۳۵ اسرائیل در حریم هوایی این کشور خبر دادند. این حادثه در حالی رخ می‌دهد که ۲ جنگنده قبلی اسرائیل نیز سقوط کردند. براساس گزارش مجله «میلیتاری واچ»، این هواپیما توسط سیستم‌های دفاع هوایی زمینی ایران سرنگون شده و خلبان زن آن زنده مانده و دستگیر شده است. با این حساب، تعداد کل خلبانان اف-۳۵ اسیر شده اسرائیلی به ۲ نفر رسیده است.

میلیتاری واچ صحت صحبت‌های ایران، از جمله نقاط قوت و محدودیت‌های دفاع هوایی کشور و خطراتی که در نتیجه روش‌های به‌کارگیری اسکادران‌های اف-۳۵ آنها را تهدید می‌کند، به تفصیل تجزیه و تحلیل کرده است. با توجه به اینکه اکثریت قریب به اتفاق اسکادران‌های جنگنده اسرائیلی عملاً منسوخ شده تلقی می‌شوند و به اف-۱۵ و اف-۱۶ با رادارهای آرایه‌ای اسکن مکانیکی قدیمی متکی هستند، اف-۳۵ به شدت برای حملات پیشگامانه به اهداف ایرانی مورد استفاده قرار می‌گیرد و تنها جنگنده‌ای است که درجه‌ای از بقا را برای ماموریت‌های نفوذی در عمق حریم هوایی ایران حفظ می‌کند.

در حالی که اف-۱۵ و اف-۱۶ از فواصل ایمن به ایران موشک شلیک می‌کنند، اف-۳۵ می‌تواند از روی اهداف با اولویت بالا مانند سایت‌های هسته‌ای پرواز کند تا بمب‌های گرانشی با قطر بالا را پرتاب کند که ظرفیت نفوذ بسیار بیشتری نسبت به موشک‌های هوا -پرتاب دارند. این امر به ویژه در برابر اهداف زیرزمینی مستحکم، مانند بخش‌هایی از تأسیسات هسته‌ای نطنز، ارزشمند به شمار می‌آید.

اگرچه پدافند هوایی ایران مدت‌هاست که در دنیا به عنوان پدافندهای قدرتمند به شمار می‌روند، اما از دست دادن تنها سه اف-۳۵ در طول حملات نفوذی علیه اهداف دفاعی، نسبتاً محافظه‌کارانه باقی مانده است و اگر از هر کلاس جنگنده غربی دیگری برای حملات مشابه استفاده می‌شد، انتظار می‌رفت نرخ تلفات بسیار بالاتری داشته باشد.

احتمال قابل توجهی وجود دارد که اگر از اف-۱۵ یا اف-۱۶ برای حملات مشابه استفاده می‌شد، اکثر جنگنده‌ها نمی‌توانستند حریم هوایی ایران را ترک کنند.

در اف-۳۵ یک قطعه با سطح مقطع راداری کوچک‌تر و نور مادون قرمز کمتر با یکی از ابزارهای الکترونیک ادغام شده و آن را به یک جنگنده قوی و یکپارچه تبدیل کرده است. نیروی هوایی اسرائیل نوع اف-۳۵ آی این جنگنده را به کار گرفته است که تنها نوع در جهان است که از سیستم‌های جنگی الکترونیکی غیر آمریکایی استفاده می‌کند، زیرا به بخش دفاعی اسرائیل اجازه داده شده است که این هواپیما را به طور محدود سفارشی‌سازی کند.

پیامدهای سرنگون شدن سه اف-۳۵ در جنگ با ایران، به شدت به میزان اطلاعاتی بستگی دارد که ایران می‌تواند به دست آورد، چه از داده‌های مربوط به قطعات راداری، ویژگی‌های مخفی شده و قابلیت‌های جنگ الکترونیک آنها در طول نبرد، و چه از بقایای جنگنده‌های سقوط کرده است.

همچنین اطلاعاتی که از بازجویی ۲ خلبان بازمانده به دست می‌آید، می‌تواند برای شرکای استراتژیک ایران مانند کره شمالی و چین که خود با ناوگان قابل توجهی از اف-۳۵ مستقر شده توسط ایالات متحده و متحدانش در شمال شرقی آسیا روبه‌رو هستند، بسیار جالب باشد.

بیشتر بخوانید:

عراق ضد هوایی‌های خود را در نزدیکی مرزهای ایران مستقر کرد

اف-۳۵ تحت بزرگ‌ترین برنامه تسلیحاتی تاریخ توسعه یافته است و تنها جنگنده از نسل خود است که در جهان غرب تولید می‌شود، جایی که به شدت برای مقابله با هواپیماهای نسل پنجم J-20 و FC-31 خود چین به آن وابسته است. این هواپیمای آمریکایی به‌طور خاص با مأموریت اصلی نفوذ و خنثی‌سازی پدافند هوایی پیشرفته دشمن توسعه داده شده است، که آن را برای عملیات اسرائیل علیه ایران و پیش از آن علیه سوریه، قبل از سقوط این کشور به دست شورشیان تحت حمایت ترکیه و اسرائیل در دسامبر ۲۰۲۴، بهینه می‌کرد.

انتظار می‌رود توانایی ایران در دفاع در برابر حملات نفوذی اف-۳۵ هم با درک بهتر نیروهای مسلح این کشور از این هواپیما و هم با شروع دریافت هواپیماهای جنگنده مدرن که در حال حاضر برای پشتیبانی از پدافند هوایی زمین‌پایه خود سفارش داده شده‌اند، بهبود یابد.

نقص‌های نرم‌افزاری اف-۳۵

گزارش سالانه مدیر آزمایش و ارزیابی عملیاتی پنتاگون نشان از مشکلات مداوم برنامه جنگنده نسل پنجم اف-۳۵ در رساندن این هواپیما به استاندارد سخت‌افزار و نرم‌افزار (TR-3) دارد. این مشکل پیش از این منجر به تعلیق تحویل جنگنده‌ها شده بود و همچنان برای این برنامه بسیار مخرب بوده است.

در دسامبر ۲۰۲۳ اعلام شد که ارتقاءهای TR-3 قبل از ژوئیه ۲۰۲۴ تکمیل خواهد شد، و این مهلت که از قبل هم با تأخیر زیادی همراه بود، از دست رفته است.

سپهبد مایکل اشمیت، مدیر اجرایی طرح اف-۳۵، پیش از این تأکید کرده بود که مشکلات مربوط به «بلوغ طراحی سخت‌افزار» باعث پایین بودن بازده تولید قطعات مورد نیاز برای تولید اف-۳۵ با استاندارد TR-3 می‌شود، اگرچه لابی‌های او برای جلوگیزی از انبار صدها بدنه در تاسیسات تولید، قبل از استاندارد TR-3 موفقیت‌آمیز بود. با این حال، این جنگنده‌ها بدون نرم‌افزار کامل فقط برای آموزش قابل استفاده هستند. دفتر آزمایش و ارزیابی عملیاتی پنتاگون در آخرین گزارش خود در مورد مشکلات نرم‌افزاری خاطرنشان کرد که برنامه اف-۳۵ هیچ بهبودی در برنامه ملاقات و جدول زمانی عملکرد برای توسعه و آزمایش نرم‌افزار طراحی شده برای رفع نواقص و افزودن قابلیت‌های جدید نشان نداده است و بعید است که آزمایش عملیاتی تا سال 2026 آغاز شود.

با توجه به اینکه نرم‌افزار TR-3 برای انجام عملیات‌های با شدت بالا توسط اف-۳۵ حیاتی است، تأخیر در عملیاتی کردن آن پیامدهای عمده‌ای برای پتانسیل‌های رزمی ناوگان جنگنده‌های رادارگریز در سراسر جهان دارد.

این مساله به ویژه در شمال شرقی آسیا جدی است، جایی که جنگنده نسل پنجم رقیب چین، J-20، نرم‌افزارهای توانمندتری را به تدریج و با نشانه‌های کمی از هرگونه مشکل، ادغام کرده است.

نرم‌افزار TR-3 خود تنها یک گام به سوی رساندن اف-۳۵ به استاندارد Block 4 است که در ابتدا قرار بود در اواسط دهه 2020 محقق شود، اما به اوایل دهه 2030 موکول شده است. مشکلات مربوط به ارتقاءهای حیاتی برای اف-۳۵ تنها مساله برجسته در گزارش آزمایش و ارزیابی عملیاتی پنتاگون نبود. این گزارش در ادامه اشاره دارد که اف-۳۵ همچنان از معیارهای تعیین شده برای آن در سند توسعه قابلیت‌ها عقب مانده است و بهبود و حفظ بهبود در معیارهای مناسب بودن هواپیما دشوار است.

این گزارش همچنین بر اهمیت افزایش دسترسی به قطعات یدکی تأکید کرد، که عامل اصلی نرخ دسترسی بسیار پایین این کلاس جنگنده بوده است.

انتهای پیام/