به گزارش خبرنگار استانی ایسکانیوز از همدان، کوی الوند یکی از محله‌های پرجمعیت در غرب شهر همدان است که به دلیل موقعیت مسکونی و تجاری خود نقش مهمی در بافت شهری دارد. با این حال فرسودگی شبکه برق این محله به چالشی جدی برای ساکنان و کسب‌وکارها تبدیل شده است. گزارش‌های محلی و گلایه‌های شهروندان نشان می‌دهد قطعی‌های مکرر برق به‌ویژه در فصول گرم و سرد سال زندگی روزمره را مختل کرده و خسارت‌هایی به لوازم خانگی و فعالیت‌های اقتصادی وارد آورده است. این وضعیت ناشی از زیرساخت‌های قدیمی و عدم نوسازی به‌موقع شبکه توزیع برق است که اعتماد عمومی به خدمات شهری را کاهش داده است.

داده‌های شرکت توزیع نیروی برق استان همدان نشان می‌دهد شبکه برق کوی الوند که بخش عمده آن در دهه ۶۰ شمسی احداث شده بیش از ۴۰ درصد فرسودگی دارد. این میزان در مقایسه با مناطق مرکزی همدان مانند خیابان بوعلی که ۲۰ درصد فرسودگی گزارش شده بسیار بالاتر است. طبق گزارش سال ۱۴۰۳ این شرکت پست برق اصلی کوی الوند که مناطق مسکونی و تجاری اطراف را تغذیه می‌کند ظرفیت کافی برای بار مصرفی فعلی ندارد و در زمان اوج مصرف مانند تابستان ۱۴۰۴ تا ۶ ساعت قطعی روزانه را تجربه کرده است. یک شهروند کوی الوند در گفت‌وگویی اظهار داشت قطعی‌های مکرر به سوختن لوازم برقی مانند یخچال منجر شده که هزینه تعمیر آن برای یک خانوار متوسط تا ۵ میلیون تومان بوده است. مقایسه با شهرهایی مانند زنجان که با نوسازی ۳۰ درصد شبکه برق خود قطعی‌ها را تا ۵۰ درصد کاهش داده نشان‌دهنده عقب‌ماندگی همدان در این زمینه است.

این مشکل پیامدهای چندوجهی برای ساکنان کوی الوند دارد. از منظر اجتماعی قطعی‌های برق به نارضایتی عمومی و کاهش اعتماد به مدیریت شهری منجر شده است. یک کاسب محلی بیان کرد که قطعی برق در ساعات کاری فروش روزانه‌اش را تا ۴۰ درصد کاهش داده و مشتریان را به مراکز تجاری دیگر سوق داده است. از منظر اقتصادی خسارت‌های ناشی از خرابی لوازم خانگی و توقف فعالیت‌های تجاری فشار مالی بر خانوارها و کسبه وارد کرده است. گزارش اتاق بازرگانی همدان در سال ۱۴۰۳ نشان می‌دهد قطعی برق در محله‌های غربی شهر مانند کوی الوند خسارتی معادل ۱۵ میلیارد تومان به کسب‌وکارهای کوچک وارد کرده است. از منظر زیست‌محیطی وابستگی به ژنراتورهای دیزلی در زمان قطعی‌ها به افزایش آلودگی هوا منجر شده که کیفیت هوای کوی الوند را تا ۱۰ درصد در تابستان ۱۴۰۴ کاهش داده است.

اهمیت این موضوع در بستر اجتماعی و اقتصادی همدان قابل توجه است. کوی الوند با جمعیتی حدود ۲۵ هزار نفر و صدها واحد تجاری یکی از مراکز پویای شهر است اما فرسودگی شبکه برق می‌تواند این پویایی را مختل کند. مقایسه با شهرهایی مانند اراک که با سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر و نوسازی شبکه قطعی‌ها را تا ۴۵ درصد کاهش داده نشان می‌دهد همدان نیاز به بازنگری در سیاست‌های زیرساختی دارد. این وضعیت با جایگاه همدان به‌عنوان شهری تاریخی و گردشگری در تضاد است زیرا انتظار می‌رود زیرساخت‌های شهری آن با استانداردهای مدرن هماهنگ باشد.

فرسودگی شبکه برق در کوی الوند ریشه در مسائل ساختاری و مدیریتی متعددی دارد که فراتر از محدودیت‌های بودجه‌ای است. ساختار شبکه توزیع برق همدان به گونه‌ای است که مناطق حاشیه‌ای مانند کوی الوند در اولویت‌های پایین‌تر نوسازی قرار دارند. داده‌های شرکت توزیع نیروی برق همدان نشان می‌دهد از بودجه ۲۰۰ میلیارد تومانی نوسازی شبکه در سال ۱۴۰۳ تنها ۸ درصد به مناطق غربی شهر اختصاص یافته است. این در حالی است که مناطق مرکزی مانند خیابان شریعتی ۲۵ درصد این بودجه را دریافت کرده‌اند. پست برق اصلی کوی الوند که در دهه ۶۰ طراحی شده برای بار مصرفی کنونی که با افزایش جمعیت و واحدهای تجاری ۳۰ درصد رشد داشته مناسب نیست. یک مسئول فنی در شرکت برق اظهار داشت که کابل‌های فرسوده و ترانسفورماتورهای قدیمی این پست در زمان اوج مصرف بیش از ظرفیت کار می‌کنند که به قطعی‌های مکرر منجر شده است.

از منظر اقتصادی قطعی‌های برق به کاهش درآمد کسب‌وکارهای کوچک و افزایش هزینه‌های تعمیر لوازم خانگی منجر شده است. گزارش اتحادیه اصناف همدان در سال ۱۴۰۳ نشان می‌دهد کسبه کوی الوند به دلیل قطعی‌های تابستان گذشته تا ۲۰ درصد مشتری کمتری داشته‌اند که معادل ۳ میلیارد تومان زیان ماهانه است. از منظر اجتماعی این مشکل به کاهش اعتماد ساکنان به مدیریت شهری انجامیده است. یک شهروند کوی الوند بیان کرد که پاسخگویی ضعیف مسئولان به شکایات باعث شده برخی ساکنان به روش‌های غیرایمن مانند اتصالات غیرمجاز روی آورند که خطر آتش‌سوزی را افزایش داده است. از منظر زیست‌محیطی استفاده از ژنراتورهای دیزلی برای جبران قطعی‌ها به انتشار گازهای گلخانه‌ای منجر شده است. داده‌های اداره محیط زیست همدان نشان می‌دهد آلودگی ناشی از این ژنراتورها کیفیت هوای کوی الوند را در تابستان ۱۴۰۴ تا ۱۲ درصد کاهش داده است.

ضعف در برنامه‌ریزی بلندمدت برای نوسازی زیرساخت‌های برق است. در حالی که شهرهایی مانند یزد با اجرای طرح‌های نوسازی شبکه از دهه ۹۰ قطعی‌ها را تا ۴۰ درصد کاهش داده‌اند همدان هنوز به شبکه‌های قدیمی وابسته است. دوم کمبود سرمایه‌گذاری در فناوری‌های جدید مانند شبکه‌های هوشمند است که می‌توانند مصرف را بهینه کنند. سوم عدم آموزش کافی به ساکنان درباره مدیریت مصرف برق است که بار اضافی بر شبکه وارد می‌کند. تجربه شهرهایی مانند اصفهان که با آموزش عمومی مصرف برق خانگی را ۱۵ درصد کاهش داده نشان‌دهنده اهمیت این موضوع است.

افزایش بودجه نوسازی شبکه به حداقل ۲۰ درصد کل بودجه شرکت برق برای مناطق حاشیه‌ای مانند کوی الوند است که امکان تعویض کابل‌ها و ترانسفورماتورها را فراهم می‌کند. دوم استفاده از فناوری‌های شبکه هوشمند برای مدیریت بهتر بار مصرفی است که می‌تواند قطعی‌ها را تا ۳۰ درصد کاهش دهد. سوم اجرای برنامه‌های آموزشی برای ساکنان درباره بهینه‌سازی مصرف برق است که فشار بر شبکه را کم می‌کند. چهارم توسعه منابع انرژی تجدیدپذیر مانند پنل‌های خورشیدی در کوی الوند است که می‌تواند وابستگی به شبکه اصلی را کاهش دهد. در نهایت تشکیل کارگروهی مشترک بین شرکت برق شورای شهر و نمایندگان محله می‌تواند نظارت بر پروژه‌ها را بهبود بخشد.

این راهکارها می‌تواند پایداری شبکه برق کوی الوند را تضمین کند و کیفیت زندگی ساکنان را بهبود بخشد. موفقیت در این زمینه نه‌تنها اعتماد عمومی را بازسازی می‌کند بلکه می‌تواند کوی الوند را به الگویی برای نوسازی زیرساخت‌های شهری در همدان تبدیل کند. بدون اقدام فوری خطر افزایش خسارت‌های اقتصادی و نارضایتی اجتماعی در این محله افزایش خواهد یافت.

خبرنگار: نازنین مولایی منظر

انتهای خبر/