به گزارش خبرنگار سیاسی ایسکانیوز؛ با افزایش دغدغه مردم از مخاطرات حضور اتباع غیرمجاز در کشور و داغ شدن این مطالبه در محافل سیاسی و رسانه‌ای کشور، فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت اخیرا در حاشیه جلسه هیات دولت گفته است: «ساماندهی اتباع موضوع مهمی است و خواست خود مردم است. با توجه به اینکه حجم زیادی از اقتصاد ما با یارانه است، طبیعتا در راستای ساماندهی اقتصاد، موضوع ساماندهی اتباع غیرمجاز امر مهم تلقی می‌شود.»

بیشتر بخوانید؛

دولت در ساماندهی اتباع غیرمجاز انقلابی عمل کند/ با رجزخوانی نمی‌توان مشکل اتباع را حل کرد

در راستای تسریع در سیاست خروج اتباع، دولت تمهیداتی از جمله تعیین زمان معین برای آن‌ها قرار داده‌است و چنانچه اتباع غیرمجاز تا تاریخ مقرر کشور را داوطلبانه ترک نکنند، مشمول جریمه خواهند شد.

در این چارچوب، نماینده وزارت خارجه در خراسان رضوی اعلام کرد:«باتوجه به فراهم نبودن زیرساخت‌ها و گرمای هوا مهلت خروج اتباع غیرمجاز از کشور تا ۱۵ شهریور تمدید شده و پس از آن اتباع غیرمجاز داخل کشور مشمول جریمه اقامت غیرمجاز خواهند شد.»

علاوه بر این نمایندگان مجلس نیز در حال بررسی طرحی به نام «سازمان ملی مهاجرت» هستند. در فروردین ۱۴۰۴، کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس شورای اسلامی، کلیات طرح اساسنامه سازمان ملی مهاجرت و ساماندهی اتباع خارجی را تصویب کرد. به گفته ابوترابی، عضو کمیسیون، این اقدام در راستای پاسخ به چالش‌های ناشی از حضور گسترده مهاجران در کشور، به‌ویژه اتباع افغانستانی، صورت گرفت. وی همچنین تاکید کرده است با تشکیل این سازمان، مدیریت امور مهاجرتی از حالت پراکنده خارج شده و به‌صورت یکپارچه و هوشمند انجام خواهد شد.

با تمام این اوصاف در اذهان عمومی پرسش‌هایی از جمله این‌که طرح سازمان ملی مهاجرت چه کارکردی برای ساماندهی بیش‌تر اتباع خواهد داشت؟ آیا از این پس شاهد بازگشت دوباره و چندباره اتباع خواهیم بود؟ آیا پس از خروج اتباعی که سال‌ها در مشاغل سخت به کار گرفته شده بودند، بازار کار با کمبود نیرو مواجه خواهد شد؟ و این مسئله به تورم دامن خواهد زد؟ مطرح است.

برای پاسخ به این پرسش‌ها با شهریار حیدری نائب رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس یازدهم شوای اسلامی و علی‌اصغر نخعی‌راد عضو کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس شورای اسلامی گفتگو کرده‌ایم که مشروح آن‌ را در ادامه می‌خوانید:

طرد اتباع غیرمجاز نسبت به دوره‌های گذشته متفاوت است

حیدری، در پاسخ به پرسشی مبنی بر این‌که آیا تضمینی برای عدم بازگشت اتباع غیرمجاز به کشور وجود دارد؟ گفت: طرح طرد اتباع غیرمجاز با تاکید بر اتباع افغانستانی، نسبت به دوره‌های گذشته متفاوت است. پشتیبانی دولت از این قضیه وجه تمایز آن با دوره‌های قبل است.

وی در ادامه افزود: در گذشته مرزبانی و نیروی انتظامی مسئولیت کار را برعهده داشتند اما به تنهایی از عهده آن برنمی‌آمدند. درحال‌حاضر حاکمیت و تمام دستگاه‌ها برای خروج اتباع غیرمجاز از کشور متحداند. مرزها بصورت هوشمندتر مدیریت می‌شود و مرزبانی، نیروانتظامی و دستگاه قضایی هماهنگی کامل دارند واین هماهنگی بصورت مستمر ادامه پیدا می‌کند.

وی در پاسخ به این‌ پرسش که طرح سازمان ملی مهاجرت در چه مرحله است و بعد از شکل‌گیری آن، شاهد چه تغییراتی در ساماندهی اتباع خواهیم بود؟گفت: این طرح هم‌اکنون درحال برسی است و اگر درصحن کمیسیون مشترک و نهایتا در شورای نگهبان تایید شود، برای همیشه تکلیف همه دستگاه‌ها نسبت به نحوه برخورد با اتباع غیرمجاز مشخص می‌شود و شاهد حضور بی‌رویه آن‌ها نخواهیم بود.

حیدری در توضیح بیش‌تر درباره طرح سازمان ملی مهاجرت افزود: قوانین در این طرح، جامع و مانع است. جامع از این جهت که تکلیف دستگاه‌ها مشخص است مانع هم از این جهت که تفاسیر مختلفی از این قوانین نشود و مجازات سنگینی برای اتباع غیرمجاز به همراه خواهد داشت که این جرائم بازدارنده‌ است. همچنین وظیفه هر یک از دستگاه‌ها مشخص و نظارتی از سمت سازمان ملی مهاجرت بر آن‌ها صورت می‌گیرد.

خروج اتباع غیرمجاز هیچ خللی در بازار کار ایجاد نمی‌کند

این نماینده ادوار مجلس در واکنش به این نگرانی که آیا خروج اتباع غیرمجاز بر روی برخی مشاغل تاثیر می‌گذارد یا خیر؟ گفت: خروج اتباع غیرمجاز هیچ خللی در بازار کار ایجاد نمی‌کند. در برخی مشاغل هم که ایرانی‌ها حاضر به فعالیت در آن‌ها نیستند، نیروی کار از طریق اتباع مجاز تامین می‌شود.

وی با اشاره به این‌که زمان تعیین شده برای خروج اتباع ۱۵ شهریور است و بعد از آن مشمول جریمه خواهند شد، تصریح کرد: منظور از جریمه مبلغ جزئی است که بازدارندگی ندارد زیرا تا زمانی که در سازمان ملی مهاجرت قانون‌گذاری دقیق، جامع و مانع صورت نگیرد، هیچ اقدامی حتی جرائم نقدی بازدارنده نیست.

تسامح با طرد اتباع غیرمجاز ناشی از عدم آشنایی با مخاطرات است

حیدری در پاسخ به این پرسش که تساهل با مهاجرین بعد از روی‌ کار آمدن طالبان در افغانستان تا چه میزان در مهاجرت آن‌ها به ایران اثرگذاربود؟ گفت: جمهوری‌ اسلامی ایران با در نظر داشتن سیاست همسایگی و نزدیکی اعتقادات دینی مردم افغانستان با مردم ایران، به آن‌ها اجازه داد تا در زمانی که با تنش و درگیری مواجه بودند، بتوانند بصورت موقت از این تنش‌ها در امان باشند، نه این‌که این موقعیت، زمینه‌ساز حضور چند ساله اتباع غیرمجاز شود. از این‌ پس تسامح و تساهل وجود ندارد و رفتار مسالمت‌آمیز با اتباع غیرمجاز حاکی از عدم آشنایی با مخاطرات آن است.

وی درادامه افزود: اتباع غیرمجاز از جهات مختلفی اعم از فرهنگی، سیاسی، امنیتی و اقتصادی خطرآفرین هستند. به‌عنوان مثال؛ سازمان غله، برای شهرستانی سهمیه آرد مشخصی تعریف می‌کند، وقتی جمعیت آن شهرستان به علت حضور مهاجرین افزایش پیدا می‌کند، برنامه‌ریزی‌های سازمان‌ جهاد ‌کشاورزی و سازمان ‌غله با مشکل مواجه می‌شود.

این نماینده ادوار مجلس درپاسخ به این پرسش که با وجود خرابکاری برخی اتباع غیرمجاز آیا نباید زودتر چاره‌اندیشی برای سازماندهی آن‌ها صورت می‌گرفت؟ پاسخ داد: باید قبول کنیم مقدورات دستگاه‌ها بگونه‌ای بود که بازدارندگی کمتری داشت، با تصویب طرح سازمان ملی مهاجرت مقدورات و امکانات دستگاه‌ها و همچنین وحدت رویه بیشتر خواهد شد. با وجود این طرح در آینده شاهد ساماندهی دقیق و کامل اتباع غیرمجاز خواهیم بود تا از برخی خرابکاری‌ها پیشگیری شود.

حیدری با اشاره به روند فعلی خروج اتباع‌ غیرمجاز گفت: درحال‌حاضر طرد اتباع غیرمجاز تنها چاره است ولی راهکار اصلی و بلند مدت، ایجاد قانون جامع و مانع است که اجازه ورود حتی یک نفر تبعه غیرمجاز داده نشود.

برای کنترل مرزها تلفیقی از انسداد فیزیکی و الکترونیکی لحاظ شده است

نخعی‌راد در پاسخ به پرسشی مبنی بر این‌که آیا تضمینی برای عدم بازگشت اتباع وجود دارد؟ گفت: برخی اتباع که همراه با خانواده بودند نمی‌توانند غیرقانونی برگردند. علاوه بر این با هماهنگی که با وزارت‌خارجه شده است به آن‌ها اجازه ورود غیرقانونی داده نمی‌شود. همچنین درحال حاضر برای انسداد مرزها اقدامات موثری انجام می‌شود که امیدواریم نقص‌هایی که وجود دارد هم به‌طور کل برطرف شود.

این نماینده مجلس در رابطه با تمهیدات جدید برای کنترل مرزها به منظور عدم بازگشت قطعی اتباع گفت: برای کنترل مرز، تلفیق انسداد فیزیکی و الکترونیکی لحاظ شده است و این موضوع توسط ستاد نیروهای مسلح انجام می‌شود و با پیگیری نمایندگان مجلس همراه است تا شاهد بازگشت دوباره اتباع غیرمجاز نباشیم.

وی در ‌ادامه تصریح کرد: روش انسداد فیزیکی به تنهایی جوابگو نیست. انسداد الکترونیکی به همراه انسداد فیزیکی کارآمد است. باوجود دوربین می‌توان شرایطی بوجود آورد که به‌ موقع ترتیب اثر داده شده و از نفوذ اتباع غیرمجاز جلوگیری شود.

عضو کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس شورای اسلامی در پاسخ به این پرسش که اگر اتباع غیرمجاز از زمان تعیین شده برای خروج از کشور تخطی کنند، چه مجازاتی برای آن‌ها در نظر گرفته شده است؟ گفت: برای این کار جریمه مالی درنظر گرفته شده است و این جریمه مالی به ‌ازای هر روزحضورشان در کشور است. برای‌ این‌که مشمول جریمه نشوند باید پیش از این زمان از کشور خارج شوند.

نخعی‌راد در پاسخ به پرسش که آیا با فرا رسیدن مراسم اربعین و افزایش تردد از مرزها امکان بازگشت اتباع غیرمجاز وجود دارد یا خیر؟ گفت: خیر این امکان وجود ندارد. اتباعی که بخواهند ازمرزها عبور کنند تحت کنترل هستند. آن‌ها بصورت کاروانی می‌آیند و همه شرایط مشخص است و از کاروانشان نمی‌توانند جدا شوند.

خروج اتباع باید در چند مرحله صورت بگیرد تا تاثیر منفی اقتصادی نداشته باشد

عضوکمیسیون شوراها و امورداخلی مجلس در پاسخ به این پرسش که آیا خروج اتباع غیرمجاز روی بازار نیروی کار ارزان قیمت تاثیر می‌گذارد؟ گفت: قطعا تاثیرگذاراست. البته از وزارت ‌کشور خواسته‌ایم در خروج اتباع ملاحظاتی کند تا نیروی کار در چند مرحله خارج شود. به این ترتیب شاهد اثر منفی آن در بازار کار مانند افزایش قیمت، بیکاری در برخی واحدهای شغلی نخواهیم بود.

نخعی‌راد در واکنش به این مسئله که چرا با روی کار آمدن طالبان در افغانستان کشور ما با تساهل بیشتری در زمینه ورود مهاجران برخورد کرد، گفت: علت اصلی هجوم افغانستانی‌ها بیکاری و فقر درآمدی آن کشوراست. البته روی کارآمدن طالبان تا حدودی در ورود اتباع به کشورمان تاثیرداشت. ابتدا تصوربر این‌ بود که دولت طالبان با مردم برخورد بدی داشته باشد ولی با توجه به گذشت زمان این مسئله برای مردم افغانستان مرتفع شد.

وی در پاسخ به این پرسش که عملکرد وزارت ‌کشور را در زمینه طرد اتباع غیرمجاز چگونه ارزیابی می‌کنید؟ گفت: وزارت کشور در این زمینه منسجم عمل می‌کند ولی مشکلاتی در رابطه با شیوه و روش ‌کار وجود دارد. به‌عنوان مثال با افرادی‌ که مشکلات بیش‌تری دارند با مدارا برخورد شود و نحوه اخراج آن‌ها قابل دفاع باشد، به گونه‌ای که ضرورت کار باعث نشود تا با خشونت از کشور خارج شوند.

نخعی‌راد در انتقاد به عدم چاره‌اندیشی درباره ساماندهی اتباع به ویژه دست داشتن برخی از آن‌ها در حوادث تروریستی مانند شاهچراغ، جنگ ۱۲ روزه و غیره گفت: سازماندهی اتباع کار دشواری است و هر دولت در حد توان تلاش خود را کرده است. در زمینه مشارکت اتباع افغانستانی در جنگ ۱۲ روزه نیز تا جایی که اطلاع دارم، جوسازی رسانه‌ای شد. اتباعی از سایر کشورها نیز در این عملیات خرابکارانه دست داشتند که به صورت قانونی و با پاسپورت به ایران آمده بودند.

با تصویب طرح سازمان ملی مهاجرت بی‌نظمی در ساماندهی اتباع رفع می‌شود

وی در پاسخ به پرسشی در این زمینه که بررسی طرح سازمان ملی مهاجرت در چه مرحله‌ای است و بعد از شکل‌گیری این سازمان شاهد چه تغییراتی در ساماندهی اتباع خواهیم بود؟ گفت: این طرح در مجلس تصویب شد و دومین جلسه کارگروه هم برگزار شد تا بعد از ارسال به صحن کمیسیون مشترک، نهایی شود. کمیسیون مشترک نیز شامل کمیسیون داخلی و امورشوراها، کمیسیون امنیت ملی، کمسیون اجتماعی، قضایی و دو کمیسیون دیگر است.

وی در ادامه افزود: تصویب طرح سازمان ملی مهاجرت موجب می‌شود این بی‌نظمی که در رابطه با اتباع داریم رفع شود و نهادهای غیرمرتبط و موازی تحت فرماندهی واحد قرار بگیرند. با توجه به این طرح افراد غیرمجاز کاملا طرد خواهند شد. افراد مجاز نیز به صورت شفاف در مشاغلی که از سوی وزارت کشور اعلام می شود، به کار گرفته خواهند شد و به این ترتیب می‌توانند از امکاناتی مانند کارت بانکی، شماره‌ همراه بهرمند شوند.

انتهای پیام/

خبرنگار: علیرضا جانی