به گزارش گروه اجتماعی ایسکانیوز، پزشکی، یکی از شریفترین و حیاتیترین حرفههای بشری است؛ حرفهای که در آن علم، اخلاق و انساندوستی به هم میپیوندند تا جان انسانها نجات یابد و کیفیت زندگی ارتقا پیدا کند.
در ایران، با پیشینهای غنی از دانش پزشکی که به دوران بوعلیسینا، رازی و دیگر بزرگان علم بازمیگردد، این حرفه همواره جایگاهی ممتاز در فرهنگ و تمدن داشته است.
پزشک خانواده، در بسیاری از کشورها به عنوان ستون اصلی نظام سلامت شناخته میشود. در کشورهایی مانند کانادا، انگلستان، استرالیا و کشورهای اسکاندیناوی، پزشک خانواده نخستین نقطه تماس بیمار با نظام درمانی است.
او نهتنها بیماری را درمان میکند، بلکه سلامت را مدیریت میکند. پزشک خانواده با شناخت کامل از وضعیت جسمی، روانی و اجتماعی بیمار، نقش محوری در پیشگیری، غربالگری، درمان و ارجاع ایفا میکند و از طریق ارتباط مستمر با خانوادهها، به ارتقای سلامت جامعه کمک میکند.
در سالهای اخیر، نظام سلامت ایران با چالشهایی روبهرو بوده است؛ از فشارهای اقتصادی و کمبود منابع گرفته تا مهاجرت پزشکان و کاهش تمایل به ادامه مسیر تخصصی. با این حال، یکی از راهکارهای کلیدی برای بازتعریف جایگاه پزشک در جامعه و ارتقای کیفیت خدمات درمانی، توجه جدی به نقش پزشک خانواده است.
در ایران نیز، طرح پزشک خانواده از اوایل دهه ۸۰ شمسی مطرح شد و در برخی استانها بهصورت پایلوت اجرا شد. هرچند این طرح هنوز بهطور کامل در سراسر کشور نهادینه نشده، اما ظرفیت بالایی برای تحول در نظام سلامت دارد.
با تقویت زیرساختها، آموزش پزشکان عمومی در حوزه پزشکی خانواده، تربیت متخصصین بالینی پزشکی خانواده و ایجاد انگیزههای حرفهای و مالی، میتوان این مدل را بهعنوان راهکاری مؤثر برای کاهش بار درمانی، افزایش رضایت بیماران و ارتقای جایگاه پزشکان در جامعه بهکار گرفت.
یکی از پیامدهای مغفول ماندن نقش پزشک خانواده، کاهش انگیزه پزشکان برای ادامه مسیر تخصصی و حتی مهاجرت به مشاغل غیرپزشکی است. بسیاری از پزشکان عمومی، بهدلیل نبود چشم انداز روشن، فشار کاری بالا، و عدم حمایتهای کافی، مسیر حرفهای خود را تغییر دادهاند. این در حالی است که با بازتعریف نقش پزشک خانواده، میتوان انگیزه را به این قشر بازگرداند و مسیر تخصصی شدن را دوباره جذاب کرد.
پزشکان متخصص نیز با چالشهایی نظیر هزینههای بالای تأمین تجهیزات، پیچیدگیهای بیمهای و فشارهای صنفی مواجهاند. در مقایسه با سایر مشاغل، پزشکان با مسئولیتهایی سنگینتر و حساستر روبهرو هستند. خطای پزشکی میتواند جان انسانی را به خطر اندازد، و این مسئولیت عظیم نیازمند دانش بهروز، تمرکز بالا و تعهد اخلاقی بینظیر است.
با وجود همه این چالشها، پزشکان ایرانی همچنان با عشق، تعهد و فداکاری در مسیر خدمت به مردم گام برمیدارند. در بحرانهایی چون همهگیری کرونا، پزشکان با جانفشانی و ایثار، بار سنگین درمان و مراقبت را به دوش کشیدند و نشان دادند که این حرفه، فراتر از یک شغل، رسالتی انسانی و اخلاقی است.
روز پزشک، فرصتی است برای قدردانی از این تلاشها و بازنگری در سیاستهای حمایتی. این روز باید بهانهای باشد برای تقویت جایگاه پزشک خانواده، ایجاد مسیرهای روشن حرفهای، و حفظ سرمایه انسانی در نظام سلامت. با بازتعریف نقش پزشک در جامعه امروز، میتوان آیندهای روشنتر برای سلامت عمومی و حرفه پزشکی رقم زد.
عضو هیأت مدیره انجمن علمی متخصصین پزشکی خانواده ایران، عضو سازمان جهانی پزشکان خانواده (WONCA)*
نظر شما