به گزارش خبرنگار بین الملل ایسکانیوز، خاورمیانه در روز گذشته صحنه دو تحول موازی و معنادار بود. از یکسو سفر مارکو روبیو -وزیر امور خارجه آمریکا- به اسرائیل و دیدارش با بنیامین نتانیاهو و دیگر مقامات ارشد این رژیم و از سوی دیگر برگزاری نشست اضطراری سران کشورهای اسلامی در دوحه انجام گرفت. هر دو رویداد مستقیما به حمله اخیر اسرائیل به هیئت حماس در قطر مرتبط است؛ حملهای که به سرعت به بحران دیپلماتیک تازهای بدل شد و واکنشهای گسترده منطقهای و بینالمللی را در پی داشت.
بیشتر بخوانید:
ایران باید طرح دفاع مشترک با اعراب را پیگیری کند/ حساب ویژه اسرائیل روی تفرقه بین کشورهای اسلامی
مارکو روبیو و نتانیاهو جلسهای با یکدیگر داشتهاند و طبق بیانیهای در این دیدار گیدئون سار -وزیر امور خارجه اسرائیل- مایک هاکبی -سفیر آمریکا- و درمر-وزیر امور استراتژیک- و دیگران نیز حضور داشتند.
پس از این دیدار نتانیاهو و روبیو در یک کنفرانس مشترک خبری حضور پیدا کردند و به سؤالات خبرنگاران پاسخ دادند. از بنیامین نتانیاهو در مورد حمله اسرائیل به قطر در هفته گذشته سؤال شده و او در پاسخ گفت: «من بارها گفتهام که تصمیم اسرائیل برای اقدام علیه رهبری تروریستی حماس، یک تصمیم کاملا مستقل از سوی اسرائیل بود». این درحالی است که برخی از منابع آگاه در همان ساعات اولیه حمله از هماهنگی رژیم صهیونیستی با کاخ سفید خبر داده بودند.
همچنین نتانیاهو سفر روبیو را «تایید قدرتمندی بر پیوند قوی» بین ایالات متحده و اسرائیل توصیف کرده است. نخست وزیر اسرائیل در ادامه گفت سفر روبیو «پیامی روشن مبنی بر اینکه آمریکا در کنار اسرائیل ایستاده است» است. او همچنین شخصا از روبیو به خاطر «حمایت بیدریغش از حق اسرائیل برای دفاع از خود» تشکر کرد.
وزیر امور خارجه آمریکا نیز پس از نخست وزیر اسرائیل سخنرانی کرد. مارکو روبیو بیانیه خود را با تشکر از اسرائیل به خاطر دوستیاش، از جمله در مواردی که «فراتر از جنگ» است، آغاز کرد. روبیو پیش از پرداختن به جنگ غزه، به پیوندهای «اقتصادی و فرهنگی» بین دو کشور نیز اشاره کرد.
وزیر امور خارجه آمریکا در پاسخ به سؤال خبرنگاری مبنی بر اینکه آمریکا چگونه با حمله اسرائیل به دوحه برخورد خواهد کرد، گفت که آمریکا بر اتفاقات بعدی متمرکز است و همچنان قطر را برای ایفای نقش در مذاکرات تشویق خواهد کرد.
همچنین رسانههای غربی نوشتند که روبیو نگرانیهای آمریکا در مورد عملیات اخیر اسرائیل در شهر غزه را کماهمیت جلوه داد و نتانیاهو هیچ نشانهای مبنی بر اینکه اسرائیل از حملات خود دست خواهد کشید، نشان نداد.
طبق گزارش آسوشیتدپرس یکی از اهداف اصلی سفر مارکو روبیو، اعلام حمایت آشکار از اسرائیل بود؛ چرا که پیشبینی میشود در نشست آینده مجمع عمومی سازمان ملل، این رژیم با موج تازهای از محکومیتهای بینالمللی نسبت به جنگ اخیر مواجه شود. در همین راستا، شماری از کشورهای اروپایی و همچنین کانادا اعلام کردهاند که با وجود مخالفت جدی ایالات متحده و اسرائیل، قصد دارند کشور فلسطین را به رسمیت بشناسند.
برخی از محافل سیاسی اسرائیل نیز هشدار دادهاند که تلآویو ممکن است در واکنش، اقدام به الحاق بخشهایی از کرانه باختری کند. روبیو نیز در موضعگیری خود تاکید کرده که شناسایی کشور فلسطین از طریق اعلامیههای سیاسی، نه تنها نتیجهای مثبت در پی ندارد، بلکه میتواند روند مذاکرات را تضعیف کند. او این اقدامات را «خودخواهانه» توصیف کرد و افزود: «چنین تصمیمهایی تنها موجب تقویت جسارت حماس میشود و در عمل مانعی در مسیر صلح به شمار میآید».
اسکای نیوز نیز گزارش داد که سفر مارکو روبیو را میتوان یک اقدام همبستگی از سوی ایالات متحده با اسرائیل دانست، در شرایطی که تلآویو بیش از پیش در صحنه بینالمللی دچار انزوا شده است. این رسانه همچنین افزود که این سفر نوعی «کنترل خسارت» از سوی دیپلمات ارشد آمریکا به شمار میرود.
گفتنی است وقتی از روبیو پرسیده شده است که آیا طرحهای نظامی اسرائیل در شهر غزه بخشی از مذاکرات با بنیامین نتانیاهو بوده است یا خیر. گفت هدف گفتگوها همان چیزی است که ترامپ بارها تأکید کرده است: آزادی همه اسرا، نابودی حماس بهعنوان یک تهدید و کمک آمریکا به بازسازی غزه برای آیندهای صلحآمیز و مرفه. او افزود که جنگ در پی حمله ۷ اکتبر آغاز شد و فلسطینیان و حماس را «وحشی» خواند. به گفته روبیو، این بحران تنها با نابودی عاملان آن، پایان تهدیدها و آزادی اسرا خاتمه مییابد و پس از آن میتوان به آیندهای بهتر برای غزه اندیشید.
از سویی دیگر نیز نشست اضطراری سران کشورهای عربی و اسلامی پس از حمله اخیر اسرائیل به قطر در دوحه برگزار شد. در بیانیه پایانی این نشست از کشورهای عضو خواسته شد روابط دیپلماتیک و اقتصادی خود با اسرائیل را مورد بازنگری قرار دهند. حسام زکی -معاون دبیرکل اتحادیه عرب- نیز این تصمیم را پیامی روشن به کشورهایی دانست که با اسرائیل رابطه دارند.
تمیم بن حمد آل ثانی -امیر قطر- که میزبان این اجلاس بود نیز با انتقاد از بنیامین نتانیاهو اظهار کرد که اسرائیل در پی تسلط بر جهان عرب است و حمله هفته گذشته به دوحه را اقدامی برای بهبنبست کشاندن مذاکرات غزه عنوان کرد.
گفتنی است همزمان، سران شورای همکاری خلیج فارس که قرار است نشستی جداگانه در قطر داشته باشند، بر ضرورت فعالسازی «مکانیسم دفاعی مشترک» تأکید کردند و از واشنگتن خواستند از نفوذ خود برای جلوگیری از تکرار حملات اسرائیل استفاده کند. جاسم محمد بودیوی -رئیس شورا- نیز خواستار مهار رفتارهای اسرائیل از سوی آمریکا شد.
شایان ذکر است مسعود پزشکیان -رئیس جمهور ایران- نیز در این اجلاس حمله اسرائیل به دوحه را «گستاخانه»، «برنامهریزیشده» و «نقض آشکار دیپلماسی» توصیف کرد و هدف آن را نابودی تلاشهای دیپلماتیک برای پایان دادن به نسلکشی در غزه دانست. او با انتقاد از همراهی آمریکا و برخی کشورهای غربی، خواستار تحریم مالی و تسلیحاتی اسرائیل، محاکمه رهبران آن در دادگاههای بینالمللی و وحدت جهان اسلام برای مقابله با این رژیم شد. پزشکیان همچنین هشدار داد که حمله به قطر نشان داد هیچ کشور عربی یا اسلامی از تجاوزات اسرائیل در امان نیست.
به گفته اسکای نیوز پنجمین سالگرد توافقنامههای ابراهیم نیز در همین روز بوده است؛ توافقهایی که در دوره نخست ریاستجمهوری دونالد ترامپ به امضا رسید و روابط اسرائیل با برخی کشورهای عربی از جمله امارات را رسمیت بخشید. ترامپ این توافقها را از بزرگترین دستاوردهای خود معرفی کرده بود، اما به گزارش این شبکه، حملات اسرائیل به دوحه این توافقنامهها را در آستانه فروپاشی قرار داده است. همچنین قرار است روبیو امروز به قطر سفر کند.
به طورکلی چنین عکسالعملی از سوی ترامپ و تیم او نشان میدهد که با وجود همه قراردادها و مناسبات راهبردی ایالات متحده با کشورهای خلیجفارس، اولویتهای واشنگتن همچنان به نفع تلآویو وزن بیشتری دارد. این واقعیت میتواند هشداری جدی برای کشورهای منطقه باشد تا فراتر از مناسبات اقتصادی و امنیتی کوتاهمدت، خطرات ناشی از سیاستهای تهاجمی اسرائیل را بازبینی کرده و جدیت بیشتری در اتخاذ مواضع مستقل و هماهنگ منطقهای به خرج دهند .همچنین اظهارات روبیو درباره «وحشی» خواندن فلسطینیان و تأکید بر نابودی حماس، نشان داد ایالات متحده بیش از آنکه راهی برای صلح ارائه دهد میتواند شکافها را عمیقتر کند.
خبرنگار: ماری ملکی
انتهای پیام/
نظر شما