به گزارش خبرنگار گروه اقتصادی ایسکانیوز، با وجود ممنوعیت واردات لوازم خانگی خارجی از سال ۹۷، مشکلات این صنعت امسال وارد فاز جدی‌تری شد. ظاهر امر این است که تولیدکننده راضی نیست و مصرف کننده هم توان خرید ندارد. اما حق با کیست و چرا این مشکل آنقدر جدی شده که به صحبت‌های رهبری هم راه پیدا کرده است؟

مشکلات صنعت و بازار لوازم خانگی در یک سال گذشته قدری نیاز به تامل دارد. خود فعالان این بازار مشکلات‌شان ر سال جاری را دو برابر می‌دانند. توجه به مسائل مربوط به این صنف زمانی جدی شد که صحبت‌های صریح رهبری نشان از حمایتی داشت که از صنعت مربوطه شده اما به نتیجه مطلوب نرسیده بود.

چند روز قبل بود که رهبری به صراحت از مساله افزایش قیمت در لوازم خانگی با وجود بالا نرفتن کیفیت آنها گفته گفته بودند. اما اگر بخواهیم به ریشه مشکلات این صنعت و وضعیت آشفته این روزها برسیم باید کمی به عقب برگردیم. زمانی که در تابستان امسال، خود فعالان در نامه‌ای به رهبری خواستار توقف واردات لوازم خانگی کره‌ای شدند. هرچند که قبل از این خبر هم، بیشتر برندهای خارجی به واسطه تحریم هایی که علیه ایران شدت گرفته بود، از ایران رفتند.

وقتی پای کره‌ای‌ها به میان آمد

اما در تابستان امسال، زمزمه بازگشت شرکت‌های لوازم خانگی کره‌ای به ایران قوت گرفت. گفته می شد که آمریکا به کره‌ای‌ها اجازه داده تا در ازای بدهی خود می‌توانند محصول ساخته شده لوازم خانگی خود را به ایران صادر کنند. به همین خاطر تولیدکنندگان لوازم خانگی داخلی نگران ورود رقبای خارجی شدند. البته به اعتقاد کارشناسان اقتصادی، اگر کیفیت محصولات داخلی مطلوب و قیمت مناسب باشد، دیگر جای نگرانی نیست. تولیدکنندگان لوازم خانگی در این میان معتقدند که بالا بودن قیمت مواد اولیه باعث شده تا قیمت تمام شده برخی محصولات بالا رود.

بعد از اعتراض تولیدکنندگان داخلی، رهبر انقلاب در ۱۴ شهریور در نامه‌ای خطاب به رئیس جمهور، دستور دادند که جلوی ضرر و زیان تولیدکنندگان ایرانی ناشی از واردات محصولات کره‌ای گرفته شود. یعنی درست همان حمایتی که به تازگی و دوباره هم از آن صحبت کردند: «حمایت‌های عملی و تبلیغاتی از تولید داخلی باید منجر به ارتقای کیفیت محصولات و همچنین ارتقای فناوری شود اما متأسفانه در برخی صنایع به‌ویژه در صنعت خودرو به موضوع کیفیت توجه نمی‌شود و مردم نیز بحق به آنها اعتراض دارند. اگر با وجود فضای حمایتی از تولید داخل، به جای ارتقای کیفیت، قیمت‌ها افزایش یابد، مسئله بدی است زیرا نتیجه همه حمایت‌های دولتی، بانکی و جلوگیری از رقابت‌های خارجی، عملاً منجر به بالا رفتن قیمت شده است.»

با همه این اتفاق ها، مساله پایین بودن توان مردم برای خرید لوازم خانگی، هنوز هم احساس می شود. کما اینکه اخیرا رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی گفته بود که این بازار راکد است و مردم بیشتر ترجیح می دهند که لوازم خانگی خود را تعمیر کنند. اکبر پازوکی در این رابطه به این نکته هم اشاره کرده بود که حتی از جشنواره فروش فوق العاده نوروزی هم به خوبی استقبال نشده است.

تولیدکننده سود می کند؟

اما حالا که وضعیت و مشکلات مصرف کننده مشخص شد، بد نیست که به این پرسش بپردازیم که آیا لزوما بالا بودن قیمت لوازم خانگی به معنای سود کردن تولیدکننده است؟ پاسخ منفی است. طبق آنچه که رئیس اتحادیه تولید کنندگان و فروشندگان لوازم خانگی تهران پیش از این گفته بود، فروشنده کالا را با قیمت مشخص از تولید کننده یا کارخانه خریداری می‌کند و براساس سود مشخص و متعارف به فروش می رساند لذا یک فروشنده هیچ نقشی در تعیین قیمت کالا یا لوازم خانگی ندارد، ضمن اینکه فروشندگان و عرضه کنندگان لوازم خانگی نیز متاثر از این افزایش قیمت‌ها هستند و این افزایش قیمت‌ها برخلاف تصور عمومی اصلا به نفع فروشندگان نیست زیرا با کاهش قدرت خرید مردم بازار رونق خود را از دست می‌دهد و رکود بر بازار حاکم می‌شود.  

برخی تولیدکنندگان معتقدند که تنها تفاوت جنس ایرانی با خارجی در این بازار، ضمانت محصولات ایرانی است. یعنی مصرف کننده نباید نگران این باشد که جنس ایرانی می‌خرد. اما خریداران معتقدند که کیفیت این محصولات به نسبت قیمت آن چندان مطلوب نیست. یعنی درست همان چیزی که در بازار خودرو هم مشاهده می‌شود.

این نکته هم قابل توجه است که برخی نسبت به نوع ورود رهبری به این مساله و انتقاد ایشان، نقدهایی را وارد کرده‌اند. البته جای سوال است که این افراد چرا زمانی که تولیدکنندگان لوازم خانگی به صورت مستقیم به رهبری نامه نوشتند، خبری ازشان نبود.

به گزارش ایسکانیوز، باید به این نکته توجه داشت که وجود رقیب و تنوع در یک صنعت می‌تواند به رشد کیفی و کمی آن کمک بسیاری کند. اما در شرایطی که کشور با تحریم‌های جدی روبروست، بهترین راه رشد کیفی محصولات داخلی و هدایت مصرف کننده به سمت آن است. چیزی که به نظر می‌رسد هنوز با آن فاصله داریم چرا که فشار دو جانبه روی تولیدکننده و مصرف کننده به چشم می‌خورد.