به گزارش خبرنگار استانی ایسکانیوز از کرمان؛ استان کرمان به لحاظ جغرافیایی و جمعیتی، دارای تنوع و پراکندگی فراوانی است. این وسعت و پراکندگی، در کنار تفاوت‌های تاریخی در سطح توسعه، منجر به توزیع نامتوازن و ناعادلانه سرانه فضاهای بهداشتی و درمانی شده است. این نابرابری به‌ویژه میان شهرستان‌های برخوردار شمال استان (مانند کرمان و رفسنجان) و مناطق محروم جنوب (مانند قلعه‌گنج و رودبار جنوب) به صورت فاحشی مشاهده می‌شود. این گزارش تحلیلی به بررسی آماری سرانه تخت بیمارستانی، پزشک متخصص و مراکز بهداشتی و پیامدهای اجتماعی این شکاف بر سلامت عمومی می‌پردازد. برای واکاوی این موضوع، با حمیدرضا احمدی پژوهشگر ارشد علوم اجتماعی و بهداشت عمومی به گفتگو نشستیم.

حمیدرضا احمدی در ابتدای تحلیل خود تصریح کرد: دسترسی عادلانه به خدمات بهداشتی و درمانی، یک حق بنیادین شهروندی است. اما داده‌های آماری موجود در سیستم بهداشت و درمان کرمان، متأسفانه تصویر یک شکاف عمیق و تاریخی را در توزیع این خدمات نشان می‌دهد. این شکاف، نه تنها در تعداد مراکز درمانی، بلکه در کیفیت و تخصص خدمات ارائه شده نیز خود را نشان می‌دهد.

او افزود: آمارها به صراحت نشان می‌دهند که سرانه تخت بیمارستانی به ازای هر هزار نفر جمعیت در شهرستان‌های شمالی استان، چندین برابر این سرانه در شهرستان‌های جنوبی است. این نابرابری، به‌ویژه در مورد دسترسی به پزشکان متخصص و فوق تخصص شدیدتر است. تمرکز بالای نیروی متخصص در مراکز استان، باعث شده است که مردم جنوب کرمان برای دریافت کوچکترین خدمات تخصصی، مجبور به تحمل هزینه‌های گزاف سفر، اقامت و بار مالی مضاعف به مرکز استان شوند. این پدیده، در عمل دسترسی فیزیکی را به دسترسی اقتصادی محدود تبدیل کرده است.

احمدی به پیامدهای اجتماعی و بهداشتی این نابرابری اشاره کرد و گفت: توزیع ناعادلانه خدمات درمانی، مستقیماً بر کیفیت زندگی، امید به زندگی و نرخ مرگ و میر در مناطق محروم تأثیر می‌گذارد. در شهرستان‌های جنوبی، به دلیل تأخیر در تشخیص و درمان تخصصی، به‌ویژه در بیماری‌های اورژانسی یا مزمن، شاهد نرخ بالاتری از مرگ و میرهای قابل پیشگیری هستیم. این امر خود یکی از عوامل اصلی بازتولید فقر در این مناطق است؛ چرا که بیماری‌های مزمن، توانایی فرد برای کار و کسب درآمد را کاهش می‌دهد.

وی ادامه داد: علاوه بر کمبود تخت و تخصص، مناطق جنوبی با چالش کمبود مراکز بهداشتی اولیه و خانه‌های بهداشت مجهز نیز روبرو هستند. این مراکز نقش حیاتی در پیشگیری، واکسیناسیون و مراقبت‌های اولیه مادر و کودک دارند. ضعف در این بخش، باعث می‌شود که بیماری‌های قابل پیشگیری در مناطق جنوبی شیوع بیشتری پیدا کنند و بار بیماری‌های ثانویه بر سیستم درمانی تحمیل شود. آمار واکسیناسیون، غربالگری و مراقبت‌های دوران بارداری در این مناطق، نیازمند یک بازنگری جدی است.

پژوهشگر ارشد علوم اجتماعی موانع حفظ نیروی متخصص در جنوب استان را نیز مورد بررسی قرار داد و اظهار داشت: مشکل تنها در ساخت بیمارستان نیست؛ چالش بزرگتر، حفظ نیروی انسانی متخصص در این مناطق است. بسیاری از پزشکان و کادر درمان، به دلیل پایین بودن سطح رفاه، کمبود زیرساخت‌های آموزشی برای فرزندان و فقدان امکانات فرهنگی و تفریحی، تمایلی به ماندگاری طولانی‌مدت در شهرستان‌های جنوبی کرمان ندارند.

او تصریح کرد: برای حل این مشکل، باید برنامه‌های تشویقی مالی و غیرمالی فراتر از حقوق و دستمزد معمولی طراحی شود. این تشویق‌ها می‌تواند شامل تأمین مسکن سازمانی مناسب، ایجاد فرصت‌های آموزشی و پژوهشی و امتیازات ویژه برای ارتقای شغلی باشد. بدون رفع موانع زیرساختی و اجتماعی، حتی با ساخت بیمارستان‌های جدید، این مراکز همچنان با کمبود نیروی متخصص و خالی ماندن ظرفیت تخت‌ها روبرو خواهند بود.

خبرنگار: زهرا اسکندری

انتهای پیام/