به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، «تولید؛ دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین» شعاری است که مقام معظم رهبری برای سال ۱۴۰۱ انتخاب کردند. ایشان پیش‌تر تاکید کرده بود که اگر ما بتوانیم تولید داخلی را رونق بخشیم، مسئله تورم حل خواهد شد، مسئله اشتغال حل خواهد شد و اقتصاد داخلی به معنای حقیقی کلمه استحکام پیدا خواهد کرد.
با توجه به ضرورتی که مطرح شد، تولید سال‌هاست که به عنوان کلیدواژه محوری شعارهای سال برگزیده می‌شود. برای مثال، سال ۱۴۰۰ به تولید، پشتیبانی‌ها و مانع‌زدایی‌ها نام‌گذاری شد، همچنین سال ۱۳۹۹ به جهش تولید و ۱۳۹۸ رونق تولید نام گرفت. بررسی دیگر شعارهای سال در دهه اخیر هم نشان می‌دهد که معمولا شعارهای انتخابی مقام معظم رهبری، رنگ و بوی اقتصادی داشته‌اند.
دانشگاه‌ها در هر کشوری یکی از مهم‌ترین ارکان توسعه تولیدات داخلی هستند. چرا که تولید، نیازمند دستیابی به دانش فنی و پژوهش برای به‌روزرسانی این دانش است. از آنجایی که ارتقای محصولات تولیدی وابستگی زیادی با سطح دانش دارد، دانشگاه‌ها نقش پررنگی در تحقق شعارهای مطرح شده در سالهای اخیر خواهند داشت. در گزارش زیر نحوه ایفای نقش دانشگاه‌ها در راستای تحقق شعار سال بررسی شده است.
ضرورت همکاری نهادها با دانشگاه‌ها برای تحقق شعار سال ۱۴۰۱
محمد مقیمی رئیس دانشگاه تهران هم دانشگاه‌ها را یکی از مخاطبان اصلی شعار سال ۱۴۰۱ دانست و تاکید کرد که ما در دانشگاه و پارک علم و فناوری به دنبال توسعه کسب‌وکارهای دانش‌بنیان هستیم؛ اما ایجاد دغدغه در حوزه‌هایی مانند پرداخت حقوق اساتید، با کمک به نهاد دانشگاه برای ایفای ماموریت‌هایش در جهت تحقق شعار سال مغایرت دارد و نوعی مانع‌تراشی به نظر می‌آید.
تحقق تولید مبتنی بر دانش و ایجاد اشتغال، امر مهمی است که نیازمند برنامه‌ریزی در سطح کلان است و در صورتی به ثمر می‌نشیند که همه نهادها و سازمان‌های کشور در این راستا به خدمت گرفته شوند. وظیفه دانشگاه‌ها در این زمینه، آماده‌سازی طرح و برنامه‌هایی است که به تقویت دانش‌بنیان‌ها و کارآفرینی کمک کند.
دانشگاه‌ها چگونه می‌توانند در تحقق شعار سال نقش ایفا کنند؟
سعدالله نصیری قیداری رئیس دانشگاه شهید بهشتی در این زمینه از طرح جدید این دانشگاه برای «تربیت مهندسان کارآفرین» خبر داد و هدف از این طرح را تربیت مهندسان کارآفرین و توانا برای تشکیل شرکت‌های دانش بنیان در صنایع بزرگ و حساس کشور مثل صنعت برق، آب، انرژی، نفت، گاز و محیط زیست دانست.
یکی دیگر از راهکارهای تحقق شعار سال، توسعه مناطق نوآوری و شتاب‌دهنده‌هاست که محمدعلی زلفی گل وزیر علوم اخیرا در گفت‌وگو با رسانه ملی این موارد را برای رسیدن به تولید، دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرینی ضروری دانست. طرح توسعه اکوسیستم نوآوری استان‌ها (تانا) هم در راستای فعال کردن ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های علمی و فناورانه دانشگاه‌ها، مراکز رشد، پارک‌های علم و فناوری و استفاده از منابع مالی این نهادها برای پاسخ به نیازهای هر استان است.
پیمان صالحی معاون پژوهشی وزیر علوم هم معتقد است که موتور فعال پژوهش و فناوری پست‌داک‌ها هستند. در حالی که سال گذشته ۱۵ هزار دانشجوی دکتری فارغ‌التحصیل شده‌اند، تنها ۵۰۰ نفر به عنوان هیئت علمی جذب شده‌اند. به همین دلیل، وزارت علوم در راستای تحقق شعار سال، قصد دارد با جذب ۲ هزار پژوهشگر در قالب دوره‌های پست‌داک از ظرفیت فارغ‌التحصیلان دکتری استفاده کند.
معاون پژوهشی وزیر علوم پیش‌تر در گفت‌وگویی تقویت زیرساخت، تقویت نظام اعطای گرنت و تقویت نظام نوآوری باز را به عنوان سه راهکار برای تحقق شعار سال ۱۴۰۱ مطرح کرده بود. با توجه به این که پارک‌های علم و فناوری ایران تازه تاسیس هستند، از زیرساخت قوی برخوردار نیستند و چون تقویت زیرساخت هزینه‌بر است لازم است نهادهای دولتی در این زمینه وارد عمل شود. یکی دیگر از مشکلات فعالیت دانش‌بنیانی در ایران این است که نظام اعطای گرنت، ضعیف است و به جای آن نظام وامی خوبی شکل گرفته، در حالی که دریافت وام برای شرکت‌های دانش‌بنیان ریسک بالایی دارد و لازم است فرصت بیشتری برای استفاده از گرنت فراهم شود.
طرح ملی ترویج کارآفرینی در دانشگاه‌ها، برنامه‌ای عملیاتی است که از سوی وزارت علوم تهیه شده است. بهنام طالبی مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی امور فناوری وزرات عتف مراحل این طرح را تشریح کرد؛ در فاز اول این طرح یک میلیون اعتبار به هر دانشجو برای شرکت در دوره‌های آموزشی و مهارت‌آموزی در کارآفرینی مقدماتی اختصاص یافته است و در فاز دوم هر دانشجو می‌تواند تا سقف ۵ میلیون تومان از تسهیلات صندوق رفاه دانشجویان برای شرکت در دوره‌های وزشی و مهارت‌آموزی کارآفرینی پیشرفته بهره‌مند شود.
زلفی‌گل همچنین از موظف شدن دانشگاه‌ها برای ارائه برنامه عملیاتی در راستای تحقق شعار سال، خبر داد. نکته قابل توجه این است که اگر به دنبال اثربخشی واقعی شعار سال هستیم، لازم است که مطالبه وزارت علوم برای دریافت برنامه عملیاتی از سوی دانشگاه‌ها با جدیت پیگیری شود. در غیر این صورت این شعار در بین تاکیدات و الزامات به فراموشی سپرده خواهد شد.
انتهای پیام/
نظر شما