به گزارش خبرنگار اقتصادی ایسکانیوز، اصطلاحی تحت عنوان تله انرژی مجازی وجود دارد مبنی بر اینکه رقابت‌پذیری محصولات صادراتی به دلیل ارزش محصول تولیدی نیست بلکه به دلیل انرژی ارزانی است که به وسیله آن، محصول صادراتی تولید و صادرات می‌شود. متاسفانه شواهد نشان می‌دهد، تولیدات صنعتی ایران بیشتر از اینکه بابت ارزش ذاتی کالای صادراتی قابلیت رقابت داشته باشند، به دلیل صادرات انرژی مجازی به کار گرفته شده در تولید آن محصول، مورد استقبال قرار گرفته اند و کشورمان به بزرگ‌ترین صادرکننده انرژی مجازی دنیا تبدیل شده است. الان ما به تولید محصولاتی مبادرت می کنیم که سودآوری بالایی برای کشور ندارند و چه بسا صادرات خام نفت و گاز برایمان سود بیشتری دارد. به طور مثال، طی یک فرآیند طولانی و هزینه بر به تولید متانول می پردازیم و آن را با قیمتی پایین تر از خوراک اولیه که گاز است به فروش می رسانیم. محصولات شرکت های فولاد نیز ارزآوری بالایی برای کشور ندارند. حیات این صنایع به رانت خوراک وابسته است و اگر گاز به قیمت واقعی به آن ها عرضه شود، نمی توانند به فعالیت شان ادامه دهند. این شرایط اسفناک، ضرورت تغییر در سیاست‌گذاری‌ها را به نحوی که زمینه برای تولید محصولات با ارزش افزوده ی بالا فراهم شود، مطرح کرده است. در ادامه نظرات محمدعلی خطیبی را به عنوان یک کارشناس انرژی در این خصوص می‌خوانید.

طرح توسعه فناوری هسته‌ای در کمیسیون انرژی تصویب شد

خطیبی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایسکانیوز ضمن تأیین این موضوع که الان ما محصولات با ارزش افزوده ی پایین تولید می کنیم و به نحوی دچار خام فروشی هستیم، تصریح کرد: این موضوع به نحوه ی سرمایه گذاری ها در گذشته مربوط می شود. بر اثر اشتباهاتی که در گذشته مرتکب شده ایم الان درگیر تله ی انرژی مجازی شده ایم. به گونه ای که رقابت پذیری محصولات نه به خاطر ارزش آنها بلکه به دلیل رانت خوراک و سوخت ارزانی است که می دهیم. بنابراین، حیات صنایع به رانت بیشتر خوراک و سوخت ارزان وابسته است. قوانینی که تا الان در کشور داشته ایم در به وجود آوردن شرایط فعلی دخیل بوده‌اند.

وی در ادامه گفت: باید سیاست گذاری ها به نحوی تغییر کند که انگیزه ی لازم را برای تولید محصولات با ارزش افزوده ی بالا به وجود بیاورد. دولت باید نظارت بیشتری بر سرمایه گذاری ها داشته باشد. یک سری از سرمایه گذاری ها نیازمند دسترسی به تکنولوژی های روز است. برخی از این فناوری ها را در اختیار داریم و به بعضی از آن ها هم دسترسی نداریم و متاسفانه کشورهای دیگر هم ما را تحت تحریم قرار داده اند. در برخی موارد با وجود دسترسی به تکنولوژی های روز، سرمایه گذاران از فناوری های قدیمی استفاده می کنند که در این موارد دولت باید ورود کند.

خطیبی خاطرنشان کرد: برای برون رفت از شرایط فعلی که در تله ی صادرات انرژی مجازی گیر افتاده ایم، باید به بررسی های دقیقی بپردازیم. برخی صنایع توانایی پرداخت قیمت خوراک و گاز را با قیمت‌های واقعی دارند و باید دولت به سمت واقعی سازی قیمت انرژی مورد نیاز آن‌ها حرکت کند. اما برخی صنایع تحمل آزادسازی قیمت‌ها را ندارند و باید به تقویت آن‌ها بپردازیم و به آرامی واقعی‌سازی قیمت‌ها را برای آن ها اجرا کنیم.

کارشناس انرژی گفت: به طور کلی اعطای یارانه انرژی پدیده ی مناسبی نیست و به رقابت پذیری محصولات تولیدی ضربه می زند. اما معمولاً در دنیا حمایت‌های حساب شده‌ای از صنایع به منظور توسعه ی زنجیره ی ارزش محصولاتشان صورت می‌گیرد. اگر قرار است به صنایع یارانه ی انرژی بدهیم باید این کمک منوط به تولید محصولات با ارزش افزوده ی بالا باشد. برای خام‌فروشی نباید یارانه بدهیم. حتی حمایت های مالیاتی از صنایع نیز می‌تواند در دستور کار قرار بگیرد تا در مراحل اولیه که به سمت توسعه ی زنجیره ی ارزش محصولاتشان می‌روند تقویت شوند. نکته مهم این است که این حمایت‌ها باید در مدت زمان مشخصی اعمال شود. شرکت ها باید بدانند که بعد از یک برهه ی زمانی مشخص حمایت ها حذف خواهد شد و با قیمت‌های واقعی باید به کارشان ادامه دهند.

خطیبی ادامه داد: یکی از مزیت های ما نیروهای متخصص و تحصیل کرده است که باید از توانمندی آن ها بهره ببریم. ورود تکنولوژی به صنایع و استفاده از ظرفیت‌های دانش‌بنیانی و تولیدات بار اول به خلاص شدن کشور از تله ی صادرات انرژی مجازی کمک می‌کند. لازمه ورود تکنولوژی و فاصله گرفتن از خام فروشی نیز افزایش اعتبارات تحقیق و توسعه و برنامه‌ریزی‌های دقیق در این زمینه نظیر اعطای مشوق مالیاتی اعتباربخشی مالیاتی در جهت تحقیق و توسعه به صنایع است. شرکت های دانش بنیان نیازمند حمایت های همه جانبه هستند. ما نمونه‌های موفقی در زمینه استفاده از دستاوردهای دانش بنیانی در کشور داریم که از آن جمله می‌توان به نوسازی تجهیزات پالایشگاهی فراسرزمینی و پتروشیمی در کشورهایی مانند ونزوئلا و روسیه اشاره کرد. بنابراین مهم‌ترین مزیت کشور برای خروج از تله انرژی و خام فروشی ورود تکنولوژی به صنایع با اعطای اعتبار مالیاتی است.

انتهای پیام/