به گزارش خبرنگار اجتماعی ایسکانیوز، این روزها، بیشتر مردم تا فرصتی گیر می‌آورند، آن را صرف گشتن در فضای مجازی می‌کنند. حتی گاهی برای اینکه بتوانند مدت زمان بیشتری را در فضای مجازی بگذرانند، از برخی برنامه‌های خود صرف نظر می‌کنند. اعتیاد به فضای مجازی آفتی است که بیشتر جامعه را دربر گرفته است. انزواطلبی از مهم‌ترین آسیب‌های فضای مجازی ست که در نهایت می‌تواند منجر به افسردگی شود.

بیشتر بخوانید:

اعتیاد به فضای مجازی منشا پرخاشگری در نوجوانان / ساعت استفاده از تلفن همراه را محدود کنید

هرساله با پیشرفت علم و تکنولوژی، بر قابلیت‌های فضای مجازی و جذابت‌های آن افزوده می‌شود و افراد ترجیح می‌دهند مدت زمان بیشتری را در آن بگذرانند. براساس گزارش مرکز آمار ایران، میزان عضویت در شبکه‌های اجتماعی برای افراد ۱۵ساله و بیشتر در کشور که در سال ۱۳۹۶برابر ۵۳درصد بوده، در سال ۱۳۹۹به ۶۵درصد رسیده و متوسط حضور روزانه در شبکه‌های اجتماعی از یک ساعت و ۴دقیقه در سال ۹۶به یک ساعت و ۳۲دقیقه در سال ۱۳۹۹رسیده است. البته این آمار مربوط به دوران آغاز کرونا است و بعد از آغاز پاندمی کرونا و مجازی شدن مدارس، دانشگاه‌ها و بسیاری از کسب و کارها میزان استفاده مردم از اینترنت دوچندان شد.

فضای مجازی دریایی از خوبی‌ها و بدی‌هاس که هر فرد بسته به درک و توانایی‌های خودش از آن بهره می‌برد. اگر مردم استفاده درست از این فضا را بدانند، آسیب کمتری می‌بینند و احتمال اینکه به آن وابسته شوند، کمتر است در غیر این صورت در آن غرق خواهند شد.

خطراتی که کودکان را تهدید می‌کند

چون بیشتر افراد در سنین کم وارد فضای مجازی می‌شوند، فرصت یادگیری فرهنگ استفاده از این فضا را ندارند و بدون هیچ آموزشی، وارد بمب باران اطلاعاتی می‌شوند و بسیار تحت تاثیر قرار می‌گیریند. حسین روز بهانی روانشناس بالینی در گفت‌وگو با ایسکانیوز  در این خصوص گفت: اعتیاد به فضای مجازی در کودکان و نوجوانان باعث پرخاشگری، رفتارهای نادرست، خودشیفتگی، اعتماد به نفس کاذب و بی‌خوابی می‌شود که بی‌خوابی خود باعث بیماری‌های بسیاری می‌شود.

حسین علیزاده روانشناس هم با بیان اینکه فضای مجازی فرصت یادگیری مهارت‌های جدید و کشف استعدادها را از فرزندانتان می‌گیرد به ایسکانیوز گفت: مهارت‌هایی که فرزندان به واسطه فضای مجازی از یادگیری آن جا می‌مانند، می‌توان به مهارت برقراری ارتباطات اجتماعی، مهارت‌های ورزشی که مستلزم فعالیت در باشگاه‌ها و محیط‌های آموزشی خارج از منزل است، کندی در بیان کلمات جهت رساندن مفهوم جملاتی که در ذهن دارد، اشاره کرد و علاوه بر این اختلال در بیان کلمات و ادبیات رسمی‌کشور، انزوا گزینی و دوری جویی از اجتماعات هم از مهارت‌هایی هستند که فرزندان در صورت استفاده بیش از حد فضای مجازی از آموزش آن‌ها باز می‌مانند.

صمیمیت‌ها رنگ می‌بازند

فضای مجازی، همه را در قفس تنهایی زندانی می‌کند و فرقی ندارد که کجا باشید یا چقدر دورتان شلوغ باشد، در نهایت هیچ چیز بیش‌تر از تلفن همراهتان برایتان سرگرم کننده نیست. حتی در مهمانی‌ها هم هرکس به گوشه‌ای می‌خزد و  خودش را با تلفنش مشغول می‌کند روزبهانی روانشناس بالینی با اشاره به این موضوع که فضای مجازی صمیمیت خانواده‌ها را از بین می‌برد اظهار کرد: اعتیاد به فضای مجازی تمرکز را از افراد می‌گیرد و باعث کمرنگ شدن روابط اجتماعی افراد می‌شود. تمرکز بیش از اندازه بر فضای مجازی انزوایی را به همراه دارد که فضای صمیمی خانواده را از بین می‌برد و گفت‌وگو تعاملی که قبلا در بین اعضای خانواده بود، دیگر وجود نخواهد داشت؛ افراد از یک دیگر و از خانواده فاصله می‌گیرند و باعث می‌شود افراد جذب فرهنگ بیگانه شوند و روابط آزاد افزایش پیدا کند.

حسین علیزاده هم در رابطه با پیامدهایی که اعتیاد خانواده‌ها به فضای مجازی، گفت: اولین پیامدی که اعتیاد به فضای مجازی می‌تواند داشته باشد این است که باعث می‌شود خانوده‌ها وقت کمتری را صرف یکدیگر کنند و کمتر به گفت‌وگو با یکدیگر بپردازند؛ در نتیجه میزان توجه و تمرکز و عاطفه کمتری سهم فرزندان و همسر می‌شود و این باعث سوق یافتن به سمت ارضا نیازهای مذکور در بیرون از خانه و خانواده شده و احتمال زیاد هم باعث درگیر شدن جوانان و نوجوان با مصادیق آسیب‌های اجتماعی می‌شود.

وقتی با افراد در رابطه با اعتیاد آن‌ها به فضای مجازی صحبت کنید، خیلی سریع گارد می‌گیرند و اصولا این موضوع را انکار می‌کنند. اعتیاد به فضای مجازی علائمی دارد که حسین علیزاده در خصوص علائم آن اظهار کرد:  از علائم اعتیاد به فضای مجازی،  بررسی شبانه قبل از خواب و بررسی پیام رسان‌ها و فضای مجازی بلافاصله بعد از بیدار شدن است. اضطراب ناشی از دوری تلفن همراه نیز از علائم دیگر اعتیاد به فضای مجازی است. 

کارمندان فضای مجازی

روزبهانی نیز در این مورد گفت: در اعتیاد به فضای مجازی، ما ناخواسته به سوی تلفن همراه می‌رویم. اگر استفاده ما از فضای مجازی به پنج ساعت در روز برسد، دچار اعتیاد هستیم که در یک هفته می‌شود ۳۵ ساعت استفاده از فضای مجازی که تقریبا با ساعت کاری کسی که سرکار می‌رود برابر می‌شود. ما معمولا نیمی از این زمان را در ساعات کاری خودمان استفاده می‌کنیم و زمانی که می‌توانیم کار مفید انجام دهیم در فضای مجازی می‌گذرانیم که این باعث افسردگی و خشم می‌شود.

عشق‌هایی که سرد می‌شوند

خشم ناشی از فضای مجازی خلاقیت را از ما می‌گیرد و باعث می‌شود با اطرافیانمان بد رفتاری کنیم که این خود باعث به وجود آمدن مشکلات جدی در زوجین می‌شود. در سال‌های اخیر، فضای مجازی به اختلاف میان زن و شوهرها دامن زده است از طرفی افراد به دلیل اینکه بیشتر وقتشان را در فضای مجازی می‌گذرانند بینشان فاصله می‌افتد که این موضوع باعث سرد شدن روابط آن‌ها می‌شود. علیزاده روانشناس نیز با اشاره به این موضوع اظهار کرد: از آنجایی که در جامعه امروز زوجین برای امرار معاش و همچنین وضعیت اقتصادی هر دو کار می‌کنند؛ نیازمند گذراندن وقت مقتضی برای یکدیگر هستند که با استفاده بی‌رویه و غیرمنطقی از فضای مجازی، از آن وقت مطلوب کاسته می‌شود که در نتیجه میزان توجه و عاطفه و نیازهای روحی و روانی و جسمی‌ و حتی از رفتارهای ویژه زناشویی در بین زوجین بسیار کاسته خواهد شد و احتمال جبران این خسارات به روش نامطلوب بیشتر می‌شود.

روزبهانی نیز با اعتقاد به این موضوع که فضای مجازی منشا بیشتر خیانت‌ها است گفت: منشا بیشتر خیانت‌هایی که در خانواده‌ها صورت می‌گیرد از وابستگی بیش از حد به فضای مجازی شروع می‌شود چون فضای مجازی باعث انزوا و فاصله گرفتن زوج‌ها از هم می‌شود که بستر خیانت را فراهم می‌کند.

چطور  از دام اعتیاد به فضای مجازی خلاص شویم؟

پر کردن اوقات فراغت با ورزش و فعالیت‌های مورد علاقه از جمله گام‌هایی است که می‌شود برای رهایی از فضای برداشت از طرفی می‌توان برای استفاده از فضای مجازی ساعاتی را مشخص کرد. روزبهانی در خصوص اینکه چگونه از اعتیاد به فضای مجازی خلاص شویم، گفت: برای ترک فضای مجازی بهتر است این سوال را از خودمان بپرسیم که چقدر استفاده از فضای مجازی کیفیت زندگی‌ ما را بالا برده است؟ آیا استفاده مفیدی از فضای مجازی داریم؟ چراکه اگر فرد متوجه شود که درحال تلف کردن وقت خودش است،  ناخودآگاه زمان استفاده از فضایمجازی را کاهش می‌دهد.

وی افزود: بهتر است دلیل استفاده از فضای مجازی را از خودمان بپرسیم و یک ساعت خاص و مشخصی را برای استفاده از فضای مجازی تعیین کنیم تا محدودیت داشته باشیم. والدین برای فرزندانشان الگوهای مناسبی هستند و فرزندان سعی می‌کنند مثل آن‌ها باشند اما وقتی والدین خودشان درگیر فضای مجازی هستند، نمی‌توانند فرزندانشان را مدیریت کنند.

روزبهانی تصریح کرد: دومین مورد این است که والدین باید تعامل و گفت‌وگوی مثبتی با فرزندانشان داشته باشند؛ هرچقدر این گفت‌وگو مفید باشد، فرزندشان بهتر از فضای مجازی استفاده می‌کند. والدین فرزندان خود را تشویق کنند تا از فضای مجازی استفاده مفیدی داشته باشند و در انتها اگر نتوانستند کاری کنند از یک روانپزشک کمک بگیرید. 

وی در آخر عنوان کرد: وجود فضای صمیمی در خانواده کمک می‌کند تا افراد از فضای مجازی فاصله بگیرند. باید بین خانواده و فرزندان اعتماد باشد و رمز گوشی یک دیگر را بدانند  تا  بهتر بتوانند بر کودک نظارت داشته باشند تا اسرار خودش را در فضای مجازی پخش نکند چون که این کار در دراز مدت و کوتاه مدت می‌تواند آسیب‌هایی برای وی داشته باشد.

به گزارش ایسکانیوز، با توجه به این که فضای مجازی آسیب‌های مستقیم و غیرمستقیم زیادی دارد، باز هم حذف کامل آن از زندگی ممکن نیست. عمر کوتاه است و ما فقط یک بار زندگی می‌کنیم پس باید برنامه‌هایمان را طوری بچینیم که بخاطر فضای مجازی از زندگی واقعی عقب نمانیم و بتوانیم از لحظه لحظه زندگی خود در کنار خانواده لذت ببریم و به جای اینکه وقتمان را در شبکه‌های فیک فضای مجازی تلف کنیم، برای توسعه فردی کار کنیم و به کسب مهارت‌های جدید بپردازیم و با این کار علاوه بر مهارت‌ها، اعتماد به نفسمان را نیز ارتقاع دهیم.

انتهای پیام/