از هاوربرد تا هایپریون؛ سفر زاکربرگ به دنیای ابرهوش

مارک زاکربرگ، مدیرعامل متا، به تازگی هزینه‌های هنگفتی را برای ایجاد مراکز داده صرف کرده است که یکی از آنها به اندازه جزیره منهتن وسعت دارد. به نظر می‌رسد که زاکربرگ می‌خواهد هیولایی را خلق کند که هیچ کس یارای رقابت با آن را نخواهد داشت. آیا واقعاً هدف «آغاز عصری جدید برای بشریت» است؟

به گزارش خبرنگار علم و فناوری ایسکانیوز؛ در روز چهارم ژوئیه -یعنی روز استقلال آمریکا- مارک زاکربرگ لباس کامل عقاب سرسفید به تن کرد و سوار بر یک هاوربرد با سرعتی بسیار زیاد، بر سطح آب‌های عمیق و آبی دریاچه تاهو حرکت کرد.

https://luxurylaunches.com/wp-content/uploads/2025/07/mark-zuckerberg-wakeboarding-01-1170x826.jpeg

زمانی که ویدئوی مارک زاکربرگ در رسانه‌های اجتماعی وایرال شد، خیلی‌ها او را مسخره کردند و حتی او را با رقیبش یعنی سم آلتمن مقایسه کردند و نوشتند که سم آلتمن هیچ وقت این کار را انجام نمی‌دهد.

۱۰ روز پس از این حرکت نمایشی، میلیاردر متا در اپلیکیشن شبکه اجتماعی‌اش، یعنی تردز، طرحی تهاجمی برای سلطه بر هوش مصنوعی را اعلام کرد. او گفت قصد دارد «صدها میلیارد دلار» روی زیرساخت‌های هوش مصنوعی -یعنی مراکز داده- سرمایه‌گذاری کند. تنها یک سایت این زیرساخت با نام «هایپریون»، می‌تواند تقریباً به اندازه جزیره منهتن باشد و پنج گیگاوات انرژی مصرف کند. این میزان انرژی به اندازه برقی است که پنج میلیون خانه بریتانیایی مصرف می‌کنند.

برای مقایسه، ابررایانه جدید «ایزنبرد-هوش مصنوعی» در دانشگاه بریستول تنها پنج مگاوات مصرف دارد؛ یعنی یک ‌هزارم اندازه سایتی که زاکربرگ در نظر دارد.

پست‌های بنیانگذار فیس‌بوک بخشی برای جذب نیرو در واحد جدیدش با نام «آزمایشگاه‌های ابرهوش متا» بود و بخشی دیگر تاکتیک ارعاب رقبا.

او گفت: آزمایشگاه‌های ابرهوش متا دارای بالاترین سطح محاسبات در صنعت خواهند بود و بیشترین توان محاسباتی به ازای هر پژوهشگر را خواهند داشت. مشتاقانه منتظرم با برترین پژوهشگران برای پیشبرد مرزهای دانش همکاری کنم. ما سرمایه لازم برای این کار را داریم.

به بیان دیگر زاکربرگ گفت: ما تمام پول‌های به دست آمده از شبکه‌های اجتماعی‌مان را به یک غول هوش مصنوعی تبدیل خواهیم کرد که تقریباً هیچ‌کس نتواند با آن رقابت کند. این هشدار به رقبا در حالی بود که بر اساس گزارش‌های اخیر، زاکربرگ شخصاً به برنامه‌نویسان برتر هوش مصنوعی ایمیل زده و پیشنهادهای عجیب و غریبی از چند میلیون تا رقم حیرت‌انگیز ۱/۲۵ میلیارد دلار به آنها داده است. او حتی از جذب نیروهای مستعد شرکت‌هایی مانند OpenAI، گوگل و اپل هم فروگذار نبوده و به تمام آنها پیشنهاد کار در متا با حقوق بالا را داده است. و نتیجه نشان می‌دهد که این استراتژی زاکربرگ موفق عمل کرده است.

مدیرعامل ۴۱ ساله متا، که شرکتش چهارشنبه نتایج مالی سه ‌ماهه دوم را منتشر خواهد کرد، با سرعتی باور نکردنی تیمی از استعدادهای برتر هوش مصنوعی را گرد هم آورده است؛ افرادی مانند:

الکساندر وانگ، مدیرعامل سابق Scale AI

نت فریدمن، رئیس سابق پلتفرم توسعه نرم‌افزار GitHub

دنیل گروس، مدیر پیشین شرکت Safe Superintelligence

و روومینگ پنگ، مدیر سابق هوش مصنوعی در اپل (که گفته می‌شود بسته حقوقی ۲۰۰ میلیون دلاری دریافت کرده است).

اندرو باسوورث، مدیر فناوری متا، ماه گذشته گفت: بازار اکنون سطحی از ارزشگذاری برای این استعدادها ایجاد کرده که واقعاً شگفت‌انگیز است و در طول ۲۰ سال فعالیت من در فناوری بی‌سابقه بوده است.

این موضوع ۲ پرسش اساسی را مطرح می‌کند: هدف نهایی زاک چیست؟ و آیا دیوار پولی که بنا کرده او را به هدفش می‌رساند؟

ستاره جدید راهنمای او ظاهراً ایجاد «ابرهوش شخصی» است؛ یعنی ماشین‌هایی باهوش‌تر از هر انسان. اما معنای این برای متا به عنوان یک کسب‌وکار، یا برای مردم عادی، مبهم است. او در یادداشتی داخلی هنگام اعلام تأسیس آزمایشگاه هوش مصنوعی نوشت: با شتاب گرفتن پیشرفت هوش مصنوعی، توسعه ابرهوش در دسترس قرار می‌گیرد. باور دارم این آغاز عصری جدید برای بشریت خواهد بود و کاملاً متعهد هستم که هر کاری لازم باشد انجام دهم تا متا در این مسیر پیشتاز باشد.

عصر جدید برای بشریت؟

اگر او درست بگوید، شاید منطقی باشد که برای یک مهندس منفرد، مبلغ ۱/۲۵ میلیارد دلار طی چهار سال پیشنهاد شود؛ همان‌طور که دنیل فرانسیس، بنیانگذار Abel (یک توسعه‌دهنده هوش مصنوعی برای نیروهای پلیس) ادعا کرد. او در توییتر نوشت: به تازگی از پیشنهاد ۱/۲۵ میلیارد دلاری برای چهار سال باخبر شدم. این بالاترین رقمی است که تاکنون دیده‌ام. بچه‌ها، چه خبر شده؟

متا از اظهارنظر خودداری کرد، اما به نظر می‌رسد زاکربرگ این نوع تبلیغات را دوست دارد.

ایجاد یک واحد جدید با هدفی بلندپروازانه، اقدامی هوشمندانه است. بهترین افراد می‌خواهند روی بلندپروازانه‌ترین پروژه‌ها کار کنند؛ پیشرفتی فناورانه با قابلیت تغییر گونه انسانی، دقیقاً همان چیزی است که جذبشان می‌کند. و زاک این نکته را برجسته کرد که چیزی دارد که بسیاری از رقبا ندارند: کسب‌وکاری اصلی که به او اجازه می‌دهد پروژه عظیمش را با سرمایه داخلی تأمین کند.

رقبایی مانند OpenAI، چت‌بات گروک ایلان ماسک و شرکت آنتروپیک، سازنده کلاود در حال از دست دادن مقادیر هنگفتی پول هستند. آنها کاملاً وابسته به سرمایه‌گذارانشان‌ هستند. اگر این یک جنگ چاقو باشد، زاکربرگ با یک بازوکا وارد میدان شده است. تنها شرکتی که در رقابت هوش مصنوعی مصرف‌کننده می‌تواند از نظر منابع با زاکربرگ برابری کند، گوگل است.

البته پول به ‌تنهایی کافی نیست. تایمن بلانک‌وورت، یکی از اعضای سابق تیم ۲ هزار نفره هوش مصنوعی متا، اخیراً هنگام خروج از شرکت، در یک انجمن داخلی، پستی تند منتشر کرد. این نوشته، که نخستین بار توسط وب‌سایت «اینفورمیشن» گزارش شد، فرهنگ «ترس» در متا را محکوم کرد؛ فرهنگی که به گفته او مانند «سرطانی متاستاتیک» در شرکت گسترش یافته است. او افزود: به‌سختی می‌توانید کسی را پیدا کنید که واقعاً به مأموریت ما در هوش مصنوعی باور داشته باشد. برای بیشتر افراد حتی روشن نیست مأموریت ما چیست.

این انتقاد ناشی از نارضایتی از سرعت توسعه و عملکرد ضعیف LIama، مدل اصلی هوش مصنوعی متا بود و به نظر می‌رسد خود زاکربرگ نیز این دیدگاه را داشت، که او را به این ولخرجی گسترده سوق داد. پست بلانک‌وورت پیش از موج جذب نیرو و تأسیس آزمایشگاه جدید منتشر شد.

اگر این قمار زاکربرگ موفق شود، هوش مصنوعی می‌تواند شیوه عملکرد متا به ‌عنوان یک کسب‌وکار را به‌شدت تغییر دهد. برای مثال، او پیش‌بینی کرده بود که سال ۲۰۲۵ زمانی است که هوش مصنوعی می‌تواند در حد یک «مهندس میان‌رده خوب» عمل کند. برای کارفرمایی با ۷۷ هزار کارمند انسانی، این می‌تواند منجر به بهبود چشمگیر بهره‌وری شود و شاید حتی کاهش استخدام یا اخراج نیرو.

صنعت تبلیغات

و سپس نوبت صنعت تبلیغات می‌رسد، که زاکربرگ امیدوار است اساساً آن را نابود کند. او در مصاحبه‌ای با وبلاگ فناوری Stratechery دیدگاه خود را برای خودکارسازی کامل فرآیند تبلیغات بیان کرد؛ از ایجاد آگهی‌ها، تا هدف‌گذاری، تحویل و درآمدزایی.

او گفت: به نقطه‌ای می‌رسیم که شما به ‌عنوان یک کسب‌وکار نزد ما می‌آیید، هدفتان را می‌گویید، حساب بانکی‌تان را وصل می‌کنید. نیازی به محتوای خلاق ندارید، نیازی به هدف‌گذاری جمعیتی ندارید، نیازی به ابزارهای اندازه‌گیری ندارید؛ جز اینکه نتایجی را بخوانید که ما برایتان تولید می‌کنیم. فکر می‌کنم این تحول عظیمی خواهد بود. فکر می‌کنم این بازتعریفی از مقوله تبلیغات است.

پز عالی از کاربران هوش مصنوعی

آخرین ستون این استراتژی، ۳/۴ میلیارد کاربر متا است. زاکربرگ دوست دارد به این واقعیت افتخار کند که شرکتش -مالک اینستاگرام، فیس‌بوک، واتس‌اپ و تردز- تنها شرکتی است که هوش مصنوعی‌اش توسط بیش از یک میلیارد نفر استفاده می‌شود. از لحاظ فنی درست است: متا قابلیت‌های هوش مصنوعی خود را به تمام اپ‌هایش تزریق کرده است.

اما در واقعیت، این مساله به خلاقیت و سلیقه بازمی‌گردد.

آیا زاک می‌تواند همه این استعدادهای گران‌قیمت را به محصولاتی تبدیل کند که مردم واقعاً بخواهند؟ برای پاسخ به این سؤال، کافی است یادآوری کنیم: متاورس.

رویای دیرینه؛ دنیای مجازی

از هاوربرد تا هایپریون: سفر زاکربرگ به دنیای ابرهوش

یادتان هست؟ به سال ۲۰۲۱ برگردید. زاکربرگ چشم‌اندازی جسورانه از یک رؤیای تکنو-آرمان‌گرایانه ارائه داد؛ جایی که ما با عینک‌های واقعیت مجازی وارد دنیایی شویم که در آن به شکل آواتارهای بی‌پا در اتاق‌های جلسه مجازی ظاهر شویم تا آخرین گزارش مالی را بررسی کنیم.

او آنقدر به این رویا دل بسته بود که نام شرکتش را تغییر داد. در چهار سال گذشته، واحد Reality Labs مسئول تحقق آن چشم‌انداز، ۵۶ میلیارد دلار ضرر کرده است. و ما هنوز به آن رؤیا نزدیک نشده‌ایم.

لابراتوارهای ریلیتی چه هستند؟

ریلیتی لبز یکی از زیرمجموعه‌های کلیدی شرکت متا است که تمرکز اصلی‌اش بر توسعه فناوری‌های واقعیت مجازی (VR)، واقعیت افزوده (AR) و به طور کلی متاورس است. این بخش در سال ۲۰۱۹ پس از تغییر نام فیس‌بوک به متا شکل گرفت تا تمرکز شرکت را روی دنیای مجازی و فناوری‌های پیشرفته جدید معطوف کند.

ریلیتی لبز به دنبال خلق یک دنیای دیجیتال موازی است که در آن کاربران بتوانند با استفاده از عینک‌ها و هدست‌های واقعیت مجازی و افزوده، در محیطی کاملاً شبیه‌سازی‌ شده یا با افزودن لایه‌های دیجیتال به دنیای واقعی، به تعامل بپردازند. هدف نهایی این است که متاورس به عنوان یک فضای جدید ارتباطی، کاری، تفریحی و اجتماعی جایگزین یا مکمل دنیای فیزیکی شود. مارک زاکربرگ این پروژه را یک تحول بنیادین در نحوه تعامل انسان‌ها با فناوری و یک انقلاب در اینترنت توصیف کرده است.

ریلیتی لبز نمایانگر چشم‌انداز بلندمدت زاکربرگ برای آینده شرکت است. او معتقد است که موفقیت در ایجاد متاورس می‌تواند جایگاه متا را برای دهه‌های آینده تثبیت کند و یک انقلاب جدید در ارتباطات و فناوری رقم بزند.

با این حال، ضررهای سنگین و انتقادات فراوان نسبت به این پروژه، باعث شده ریلیتی لبز یکی از بحث‌برانگیزترین بخش‌های متا باشد.

محصولات کلیدی

- هدست‌های اوکیولس

اولین و مشهورترین محصول ریلیتی لبز، هدست‌های واقعیت مجازی Oculus بود که در سال ۲۰۱۴ توسط فیس‌بوک خریداری شد. پس از آن، چند نسل از این هدست‌ها ساخته و عرضه شدند که از لحاظ کیفیت و عملکرد پیشرفت چشمگیری داشته‌اند.

- عینک‌های واقعیت افزوده

ریلیتی لبز روی توسعه عینک‌های هوشمند با قابلیت افزودن لایه‌های دیجیتال به دنیای واقعی کار می‌کند؛ محصولاتی که هنوز در مرحله پیشرفته تحقیق و توسعه قرار دارند اما آینده‌ای مهم برای این شرکت به شمار می‌روند.

- پلتفرم متاورس و نرم‌افزارهای مرتبط

نرم‌افزارهایی برای ایجاد آواتارهای دیجیتال، فضای مجازی مشترک، و ابزارهای تعاملی که کاربران را قادر می‌سازند در متاورس زندگی، کار و تفریح کنند.

برتری زاکربرگ این بار این است که هوش مصنوعی، برخلاف متاورس، هم‌اکنون نشان داده مفید و بسیار محبوب است — اگرچه ترسناک هم هست.

برخلاف متاورس - اختراعی که کسی نه درخواستش را کرده بود، نه خواهانش بود- تقاضا برای هوش مصنوعی گسترده و در حال رشد است. اما آیا زاک سلیقه کافی برای ساخت محصولی که مردم بخواهند دارد؟ برخی چیزها با پول خریدنی نیستند.

انتصاب دانشمند ارشد: شنگ‌جیا ژائو، هم‌خالق GPT-۴

متا شنگ‌جیا ژائو، پژوهشگر سابق OpenAI و یکی از سازندگان GPT-۴، را به‌عنوان دانشمند ارشد آزمایشگاه‌های ابرهوش متا منصوب کرد. این خبر را زاکربرگ در تردز اعلام کرد و گفت ژائو همراه با او و الکساندر وانگ، مدیر ارشد هوش مصنوعی متا، رهبری برنامه علمی این واحد را بر عهده خواهد داشت.

از هاوربرد تا هایپریون: سفر زاکربرگ به دنیای ابرهوش

از چپ به راست: مارک زاکربرگ، الکساندر وانگ و شنگ‌جیا ژائو

ژائو در پستی نوشت: بسیار هیجان‌زده‌ام که نقش دانشمند ارشد آزمایشگاه‌های ابرهوش متا را برعهده می‌گیرم. مشتاق ساخت ابرهوش مصنوعی و همسو کردن آن با توانمندسازی انسان‌ها همراه با این تیم شگفت‌انگیز هستم. بیایید چیزهای جدید بسازیم!

اصطلاح «ابرهوش مصنوعی» به ‌طور مبهم در صنعت برای توصیف سیستم‌هایی استفاده می‌شود که از هر انسان هوشمندتر و قدرتمندترند؛ تا حدی که کنترل آنها دشوار می‌شود.

سابقه قوی ژائو در حوزه هوش مصنوعی تجاری

ژائو که پیش‌تر در OpenAI فعالیت می‌کرد، نقش کلیدی در توسعه مدل‌های پایه‌ای مانند GPT-۴ و GPT-۴o داشت. او همچنین به دلیل کارهای علمی‌اش در زمینه مدل‌های مولد و نمایش‌های عادلانه شناخته شده و مقالاتش در کنفرانس‌های معتبر مانند NeurIPS، ICML و ICLR بسیار ارجاع شده است.

انتهای پیام/

کد خبر: 1275535

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
  • 0 + 0 =