به گزارش گروه فرهنگی ایسکانیوز؛ احمد پژمان، آهنگساز و موسیقی‌دان ایرانی ۷ شهریورماه در شهر لس‌انجلس آمریکا پس از چند هفته بیماری در سن ۹۰ سالگی دارفانی را وداع گفت.

احمد پژمان زادهٔ ۱۸ تیر ۱۳۱۴ در شهر لار استان فارس ٬آهنگساز و موسیقیدان ایرانی است. پژمان در سنین کودکی و نوجوانی با ریتم ها و آهنگ های جنوب ایران آشنا شد. در دوران دبیرستان به فراگیری ویولن نزد حشمت سنجری و تئوری موسیقی را نزد حسین ناصحی فراگرفت. پس از چندی به عنوان نوارندهٔ ویولن به ارکستر سمفونیک تهران راه یافت و در دوره رهبری سنجری و هایمو تویبر در ارکستر حضور داشت. در سال ۱۳۴۲ تحصیلات دانشگاهی خود را در رشتهٔ زبان و ادبیات انگلیسی در دانشسرای عالی به اتمام رسانید.

در سال ۱۳۴۳ با اخذ بورسیه راهی اتریش شد و در آکادمی موسیقی وین نزد اساتیدی چون : توماس کریستین داوید(Thomas Christian David)، آلفرد اوول( Alfred Uhl )، هانس یلینک ( Hans Jelinek ) به تحصیل آهنگسازی پرداخت. در سال ۱۳۴۷ بعد از پایان تحصیلات به ایران بازگشت و به عنوان آهنگساز تالار رودکی و استاد موسیقی دانشگاه تهران به کار مشغول شد. از آثار او در این دوره میتوان به : اپرای جشن دهقان( برای افتتاح تالار رودکی )، اپرای دلاور سهند و اپرای سمندر اشاره کرد که قبل از انقلاب در تالار رودکی اجرا شدند. در سال ۱۳۵۴ برای ادامه تحصیلات در مقطع دکترای آهنگسازی راهی دانشگاه کلمبیا (نیویورک) شد و به آموزش موسیقی الکترونیک مشغول شد. از استادان او در این دوره میتوان به ولادیمیر اوساچوسکی (Vladimir Ushachevsky )، جک بیسن ( Jack Beeson)، بولانت آرل (Buelant Arel) اشاره کرد.

او در طول فعالیت خود شاگردان فراوانی تربیت کرد و سالها به تدریس هارمونی، کنترپوان و آهنگسازی در دانشکده موسیقی دانشگاه هنر تهران مشغول بود.

پژمان در سالهای پایانی عمر خود در کشور آمریکا ساکن بود.

آموزش حرفه‌ای موسیقی احمد پژمان با منوچهر معارفی آغاز شد و سپس زیر نظر حشمت سنجری و پرویز منصوری، به آموختن آهنگسازی و ویولن پرداخت. با ورود به دانشگاه، پژمان همزمان در ارکستر هنرستان موسیقی به نوازندگی مشغول شد و بعدها در ارکستر سمفونیک تهران تجربه‌های ارزشمندی کسب کرد. بورسیه تحصیلی، او را به وین و سپس به دانشگاه کلمبیا در نیویورک برد، جایی که نزد استادانی چون توماس کریستیان داوید، فردریش چرها، ولادیمیر اوساچوفسکی، هانس یلینک و آلفرد اوهل موسیقی کلاسیک و الکترونیک را آموخت و پایه‌های فنی و هنری آثارش را مستحکم کرد.

بازگشت او به ایران، آغازگر دوره‌ای از فعالیت‌های چشمگیر در موسیقی کلاسیک و فیلم شد. پژمان نخستین اپرای ایرانی با عنوان جشن دهقان را خلق کرد و پس از آن اپراهای دلاور سهند و سمندر را نوشت، آثاری که پیش از انقلاب در تالار رودکی اجرا شدند. او همچنین در زمینه موسیقی فیلم، نخستین همکاری جدی خود را با بهمن فرمان‌آرا در شازده احتجاب آغاز کرد و تا ده‌ها فیلم دیگر ادامه یافت. همزمان، در عرصه موسیقی پاپ نیز با خوانندگانی چون داریوش، هایده، ستار، مهستی و حمیرا همکاری داشت و ترانه‌ها و تنظیم‌های ماندگاری خلق کرد.

سبک پژمان تلفیقی بود از موسیقی محلی، موسیقی ردیف و سازهای ایرانی با هارمونی، کنترپوان و ارکستراسیون غربی.

احمد پژمان خود می‌گفت که در مسیر آهنگسازی‌اش، پیش از هر چیز از ادبیات ایران تأثیر پذیرفته است. شاعرانی چون فردوسی و حافظ برای او نه تنها الگو بودند، بلکه چراغ راهی شدند برای شکل دادن به نگاهش به موسیقی و خلق آثارش. او پایه و اساس کارهای خود را فرهنگ و موسیقی ایرانی می‌دانست و در آثارش، از موسیقی محلی و ردیف، مانند درآمد راست‌پنج‌گاه برای موسیقی فیلم، بهره می‌برد تا صدای ایران در دل آثارش پژواک پیدا کند.

پژمان تأکید داشت که از هیچ شخص خاصی در ایران تأثیر نپذیرفته، اما بتهوون را آهنگسازی تأثیرگذار و الگوی خود می‌دانست، به‌ویژه در تکنیک بسط و گسترش تم‌ها. او همواره بر ایرانی بودن آثارش پافشاری می‌کرد و می‌گفت: «آهنگسازی که موسیقی میهن خود را نشناسد، نمی‌تواند آهنگساز خوبی باشد و صرفاً آهنگسازی است عاریتی، که نمونه‌هایش در دنیا فراوان است و ارزش چندانی ندارد… من همیشه به موسیقی ایرانی فکر می‌کنم، زیرا بنای موسیقی من ایرانی است. موتیف‌ها و برخی تم‌ها ایرانی‌اند، اما هارمونی من صددرصد صدای ایرانی نمی‌دهد، زیرا هارمونی ذاتاً مفهومی غربی است و ارکستر نیز به‌طور طبیعی صدای ایرانی ندارد، چرا که سازها ایرانی نیستند. با این حال، همواره تلاش کرده‌ام رنگ و حالت ایرانی را در آثارم حفظ کنم و معتقدم آهنگسازان ما باید بیشتر به سنت‌های موسیقی خود تکیه کنند و به دنبال موتیف‌های غربی نروند…»

با این نگاه، پژمان موسیقی‌اش را نه صرفاً هنر شنیداری، بلکه روایتگر هویت فرهنگی و ریشه‌های ایرانی خود می‌دانست؛ ترکیبی از سنت و نوآوری که هر اثرش را پیامی فرهنگی می‌کرد، نه تنها برای امروز، بلکه برای نسل‌های آینده.

آثار احمد پژمان نه تنها در ایران، بلکه در اروپا، آمریکا و آفریقای جنوبی اجرا شده و همواره مورد ستایش هنرمندان بزرگی چون محمدرضا شجریان، حسین علیزاده، علی رهبری و هوشنگ کامکار قرار گرفته‌اند. او نخستین آهنگساز ایرانی است که اپرا نوشته و آثارش به‌ویژه در زمینه موسیقی ارکسترال و چندصدایی، به عنوان میراثی با ارزش در تاریخ موسیقی ایران ثبت شده‌اند.

پژمان طی سال‌ها جوایز متعدد داخلی و بین‌المللی دریافت کرد: سیمرغ بلورین بهترین موسیقی متن جشنواره فیلم فجر برای فیلم‌های «بوی کافور، عطر یاس» و«باران»، جایزه بهترین موسیقی متن جشنواره بین‌المللی فیلم پیونگ‌یانگ برای «عشق گمشده»، نامزد و برنده جوایز مختلف موسیقی فجر و موسیقی ما برای آلبوم «دیورتیمنتو».

او همواره بین ایران و آمریکا زندگی می‌کرد و می‌گفت: «من به‌خاطر خانواده به آمریکا می‌روم، ولی بیشتر وقت‌ها در ایران هستم و هر چند ماه یک‌بار باید به ایران بیایم.»

انتهای پیام/