به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری ایسکانیوز، اقتصاد هنر یا همان بازار فروش آثار هنری سالهاست یکی از مهمترین دغدغه فعالان و هنرمندان عرصه های مختلف در جهان محسوب میشود که میتواند در چارچوب ساختارمند و برنامهریزی شدهای تاثیر زیادی بر رونق این حوزه و خلق آثار هنری جدید و فاخر داشته باشد.
تجربه ثابت کرده است که توسعه و رشد متوازن و پایدار بر پایه فرهنگ و اقتصاد میتواند دستاوردهای بزرگی از جمله پیشرفت جوامع را به ارمغان بیاورد. بسیاری از فعالان اقتصادی و هنری در طول تاریخ به این نتیجه رسیدهاند که توسعه هنر و گسترش فعالیتهای هنری با دو مقوله مهم و اساسی صنعت فرهنگی و اقتصاد هنر گره خورده است.
البته مساله اقتصاد هنر در بسیاری از حوزههای هنری همچون آثار نمایشی (سینما و تئاتر) و موسیقی به پویایی خوبی دست پیدا کرده است. سالهاست که هزینه کردن برای دیدن و شنیدن آثار هنری به امری عادی در اغلب کشورهای جهان تبدیل شده و تخلفهای احتمالی نیز در این زمینه با حمایت قانون قابل پیگیری است.
اما چرخه اقتصاد هنر در عرصه هنرهای تجسمی دیرتر به راه افتاد و همچنان با وجود پیشتازی کشورهای توسعه یافته در این زمینه، هنوز فروش آثار هنری در بسیاری از کشورهای در حال توسعه با اقبال عمومی مواجه نشده و مردم به این باور نرسیدهاند که میتوانند با خرید آثار هنری علاوه بر سرمایهگذاری، به پویایی هرچه بیشتر اقتصاد هنر که میتواند توسعه اجتماعی را نیز در پی داشته باشد، کمک کنند.
خرید آثار هنری بر پویایی اقتصاد هنر و توسعه اجتماعی تاثیرگذار است
این در حالی است که ارائه و فروش آثار هنری در گالریها و برگزای مراسمهای حراج یکی از مهمترین و اصلیترین راهکارهای پویایی چرخه اقتصاد هنر در عرصه هنرهای تجسمی محسوب میشود که سالهاست در کشورهای توسعه یافته انجام و هر سال نیز به صورت گستردهتری برگزار میشود.
این مراسمها که فروش بسیار زیادی دارند، میزبان علاقهمندان و مجموعهداران زیادی از نقاط مختلف جهان هستند. اما نکته جالب توجه حضور نهادهای دولتی برخی کشورها در این مراسمها است که تلاش میکنند با سرمایهگذاری روی آثار هنری فاخر ضمن غنی کردن موزهها و مجموعههای هنری کشورشان، از این آثار که اغلب نیز دارای قدمت بالایی هستند به عنوان پشتوانه مالی نیز بهره ببرند.
«حراج تهران» تنها نهاد ارزیابی مادی و فروش آثار هنری
موضوع اقتصاد هنر در ایران از سابقه چندان بالایی برخوردار نیست و به کمتر از یک دهه باز می گردد و می توان مبنای آن را به برگزاری اولین اکسپو هنری تهران توسط علیرضا سمیع آذر نسبت داد . حضور ایران در حراجی های بین المللی همچون حراج کریستی، بونامز و ساتبی بعدا توانست ارزش هنر کشورمان را در جوامع مختلف اثبات کند و روند رشد اقتصادی هنر را هموارتر سازد، در این میان برگزاری مراسمهای حراج آثار هنری که بخشی از اقتصاد هنر است، در کشورمان سابقه چندان طولانی ندارد و فقط هفت سال که «حراج تهران» به عنوان تنها نهاد ارزیابی مادی و فروش آثار هنری در کشورمان فعالیت میکند. این مراسم که سالیانه دو بار برگزار میشود تلاش میکند تا ضمن ارزیابی قیمت آثار هنری و کمک به گالریها و مجموعداران در معرفی هنرمندان به مجموعهداران خارجی نیز موثر باشد.
البته طبیعی است که با توجه به قدمت تاریخ هنر ایرانی و ظرفیت آثار هنری و هنرمندان نسلهای گذشته و امروز، ایران ظرفیت بیشتری برای برگزاری مراسمهای حراج، آن هم در سطح جهانی دارد. اما دستیابی به این هدف بیش از هر موضوع دیگری به حمایت نهادهای دولتی و فرهنگی و همچنین ایجاد بستر لازم برای فرهنگسازی عمومی در راستای بیان اهمیت سرمایهگذاری روی آثار هنری، نیاز دارد.
اقتصاد و هنر باید دوشادوش یکدیگر حرکت کنند
بنابراین باید اقتصاد و هنر دوشادوش یکدیگر حرکت کنند ، موضوعی که هم اکنون در بسیاری از کشورهای پیشرفته مد نظر هنرمندان است، در غرب با هنرمندانی مواجه می شویم که در مواردی خود به عنوان یک بنگاه عمل می کنند، همین افراد که کم هم نیستند بخشی از اقتصاد هنر خود را به تبلیغات برای آثارشان توسط کارشناسان زبده اختصاص می دهند.
در ادامه این گزارش حمید نیلی، مدیرعامل انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس در خصوص اقتصاد هنر بیان میکند: در سالهای گذشته درمورد اقتصاد هنر بسیار شنیدیم اما هیچ مولفه و پارامتری برای اقتصاد هنر مطرح نشده و لذا باید در دوره ریاست جمهور آینده شاکله اقتصاد هنر شکل گرفته و مولفههای آن استخراج و سندش نیز ابلاغ شود.
وی افزود: هرچه جلوتر میرویم، میبینیم که سفره هنر در حال کوچک شدن است و هیچ تغییری در بودجه و نگاههای کلان در حوزه هنر اتفاق نمیافتد، در حالی که تورم بالا رفته و باید فکری اساسی برای ایجاد اشتغال و همچنین به رسمیت شناختن بازارهای مختلف هنری کرد.
مهمترین دغدغه وزارت ارشاد دولت سیزدهم رونق اقتصاد هنر باشد
سعید الهی، تهیه کننده و کارشناس سینما نیز درباره نقش اقتصاد هنر بیان کرد: فعالیت های فرهنگی به ویژه هنری از جمله اقدامات درآمدزاییست که در صورت رعایت قواعد آن و البته حمایت ها و رفع محدودیت ها همواره یکی از روش های کسب و کار حلال و بدون حاشیه در کشور است که هم قادر به تامین اقتصادی فعالان آن حوزه است و هم منجر به رشد و ارتقای نگاه زیباشناسانه مردم خواهد شد.
این کارشناس و مدرس رسانه خاطرنشان کرد: در طول دهه های گذشته مقوله اقتصاد هنر و چگونگی با مواجهه با آن در هم اندیشی های مختلف مورد بررسی قرار گرفته است اما هیچگاه بطور کاربردی تاثیری در زندگی فعالان هنری اعم از سینماگران و یا هنرمندان حوزه تئاتر، موسیقی، هنرهای تجسمی ، صنایع دستی و غیره نداشته است.
الهی علت این خلاء بزرگ در فرایند تولیدات هنری کشور را برخوردهای منفعلانه در سیاستگذاری و عدم آینده پژوهی مدیران فرهنگی، شتاب زدگی جامعه هنری در رسیدن سریع به نتیجه ونگاه سطحی به اقتصاد هنر و برخی اقدامات در این زمینه دانست و گفت: دولت سیزدهم پیش از آنکه به ریل گذاری های جدید در حوزه های نظری و فکری و هدایت صحیح جریانات فعلی هنری فکر کند می بایست با انتخاب مدیران دلسوز و انقلابی ابتدا در خصوص استقلال مالی هنرمندان و حفظ شانیت و کرامت آنان مانند سایر مردم برنامه داشته باشد.
وی اظهار داشت: بسیاری از هنرمندان در طول این سالها به دلیل ضعف مالی ناشی از بیکاری و یا چرخه معیوب درآمدزایی از حرفه خود به افسردگی های شدید دچار شده اند که این امر بطور طبیعی کاهش رشد انواع تولیدات هنری کشور که نمادی از چرخش بانشاط فرهنگی در جامعه تلقی می شوند را همراه داشته است.
این تهیه کننده با اشاره به ظرفیت های موجود در عرصه هنری برای برگشت سرمایه و سودآوری تاکید کرد: حذف رانت ها و برخی مافیاهای هنری و در کنار آنها واقع بینی نسبت به فعالیتهای موجود و اعتباربخشی به هنرمندان مستقل و متعهد میتواند محصولات و صنایع هنری را در جایگاه رفیع و حقی قرار دهد تا دیگر مورد تهدید شرایط اقتصادی قرار نگیرند.
انتهای پیام/
نظر شما