روح الله خدابنده‌لو عضو هیئت علمی دانشگاه سلطان قابوس عمان در گفت‌وگو با خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز درباره مفهوم یادگیری تعاملی اظهار کرد: یادگیری تعاملی نوعی یادگیری است که در آن فراگیران وادار می‌شوند که به صورت پویا در فعالیت‌های کلاس شرکت کنند. یادگیری تعاملی نیازمند همکاری و همیاری دانشجویان برای ایجاد محیطی شاد و اصطلاحاً غنی از آیتم‌های یادگیری است.

بیشتر بخوانید:

بهره‌گیری ۹۰ درصدی دانشگاه‌های ژاپن از آموزش تعاملی

این استاد دانشگاه در رابطه با نقش آموزش تعاملی در بهبود مهارت‌های دانشجویان گفت: پژوهش‌های اخیر نشان می‌دهد که یادگیری و آموزش تعاملی در رشد مهارت‌های اجتماعی دانشجویان تاثیرات بسزایی دارد. بنابراین اگر بتوان آموزش‌ و یادگیری تعاملی را به سطح مورد قبول رساند می‌توان انتظار داشت مهارت‌های شناختی و اجتماعی و همچنین مهارت‌های عاطفی دانشجویان رشد قابل توجهی پیدا کند.

وی در ادامه مهمترین مشکل آموزش‌های سنتی را مبتنی بودن این روش‌ها بر ارتباط و تعامل یک سویه دانست و افزود: در روش‌های سنتی آموزش، دانشجو یا دانش‌آموز فقط به عنوان دریافت کننده اطلاعات قلمداد می‌شود و هیچگونه درگیری یا تعاملی با محتوای درسی ندارد؛ وقتی این تعامل ایجاد نشود یادگیری به شکست می‌انجامد.

خدابنده‌لو استفاده از روش‌های فعال آموزش یا active learning را به عنوان راهکاری برای دو سویه کردن تعامل در کلاس درس معرفی کرد. خدابنده لو این تعامل دو سویه را در سه بخش تعامل فراگیرنده با استاد یا معلم، تعامل فراگیرندگان با یکدیگر و تعامل فراگیرنده با محتوای درسی طبقه‌بندی کرد.

وی ادامه داد: امروزه بسیاری از تکنولوژی‌ها و فناوری‌های جدید، به حوزه آموزش و یادگیری نیز راه یافته و باعث رشد و بهبود یادگیری تعاملی شده‌اند.

خدابنده‌لو افزود: روش‌های نوین آموزش به ویژه روش‌هایی همچون یادگیری برخط (آنلاین) یا الکترونیکی همه به نوعی از یادگیری تعاملی بهره می‌برند و محققان بسیاری درحال تحقیق و یافتن پاسخ این سوال هستند که چگونه می‌توان علی‌رغم نبود ارتباط رو در رو در فضای مجازی، زمینه یادگیری تعاملی را در این بستر فراهم کرد.

این استاد دانشگاه و پژوهشگر حوزه تکنولوژی آموزشی اظهار کرد: امروزه بسیاری از دانشگاه های برتر دنیا از فضای یادگیری تعاملی بهره می‌برند؛ در این میان برخی ابزارها و روش‌های نوین، برگزاری کلاس‌های تعاملی را در این دانشگاه‌ها تسهیل کرده‌اند. یکی از این روش‌ها بازی‌وارسازی (gamification) است. در این روش دانشجویان، محتوای مطالب درسی را از طریق بازی و در محیط مخصوص آن فرا می‌گیرند. عینک‌های واقعیت مجازی و واقعیت افزوده از دیگر ابزارهایی است که در دانشگاه‌های مطرح و معتبر دنیا استفاده می‌شود. همچنین روش دیگری که می‌تواند آموزش تعاملی را بهبود ببخشد، روش یادگیری نانو (nanolearning) است. در این روش محتوای درسی در مقادیر بسیار کم و کوچک به فراگیرندگان ارائه می‌شود. نمایش فیلم‌های آموزشی کوتاه پنج دقیقه‌ای به دانشجویان یک نمونه از این روش است.

خدابنده‌لو در ادامه استفاده از محیط‌های آموزش مشارکتی و همچنین محیط‌های ترکیبی (blended learning) را از دیگر روش‌های آموزش تعاملی در دانشگاه‌ها برشمرد و گفت: اگرچه امروزه استفاده از محیط‌های آنلاین برای آموزش دارای مزایایی است اما معایبی نیز به دنبال دارد و مهمترین آنها منزوی شدن فراگیران است. دانشگاه‌ها معتبر دنیا تا حدودی این مشکل را از طریق ایجاد محیط‌های یادگیری ترکیبی حل کرده‌اند.

عضو هیئت علمی دانشگاه سلطان قابوس عمان افزود: نرم افزارها و اپلیکیشن‌ها نیز یکی دیگر از ضروریات یادگیری تعاملی هستند. اپلیکیشن‌های کاهوت(kahoot) و کوییزیز(quizizz) در حوزه بازی‌وارسازی و همچنین استوری لاین (storyline)، کمتازیا(camtasia) و آی اسپرینگ سوییت (ispring suite) در زمینه تولید محتواهای تعاملی، برخی از این اپلیکیشن‌ها هستند؛ اما به طور کلی هر نوع اپلیکیشن یا برنامه‌ای که باعث شود فراگیر در درون محیط یادگیری، فعال و کنشگر باشد جزو نرم افزارهای تعاملی محسوب می‌شود.

خدابنده‌لو در پاسخ به این سوال که آیا دانشگاه‌های ایران ظرفیت استفاده از روش‌ها و ابزارهای فوق را در زمینه یادگیری تعاملی دارد یا خیر عنوان کرد: بله این ظرفیت وجود دارد ولی نیازمند بسترسازی هستیم. مخصوصاً اینکه در حال حاضر در زمینه شبکه و سرعت اینترنت و نرم افزارهای مبتنی بر شبکه دچار اشکالاتی هستیم که باید برطرف شود. به علاوه ما معمولاً از ابزارهای نوین ارتباطی استفاده نمی‌کنیم. به عنوان مثال ادوبی کانکت که سالیان زیادی در دنیا استفاده می‌شده اکنون دیگر امکانات و ظرفیت لازم را ندارد اما هنوز بسیاری از دانشگاه‌های ما دارند از این اپلیکیشن برای برگزاری کلاس‌ها و کنفرانس‌ها استفاده می‌کنند.

وی افزود: با اینکه نرم افزارهای بومی و سنتی مثل اسکای روم و بل میت (bellmeet) نیز در این زمینه طراحی شده اما هنوز لازم است اقداماتی جهت تامین زیرساخت‌ها، پهنای باند و ... انجام شود.

این استاد دانشگاه در ادامه به قطع دسترسی بسیاری از دانشگاه‌های ایران به پایگاه‌های علمی اشاره کرد و ادامه داد: نظام آموزشی کشور باید با استفاده از فناوری‌ها نوسازی شود. ضروری است تمام دانشگاه‌ها مرکزی با عنوان «مرکز تکنولوژی آموزشی تاسیس کنند و جمعی از تکنولوژیست‌ها و طراحان آموزشی در آن استخدام شوند تا بتوانند مشاوره‌ها و راهکارهایی عملی در رابطه با طراحی و ارائه دروس و همچنین تولید محتوای آموزشی به اساتید ارائه کنند. به علاوه این مرکز باید به ابزارهای جدید و آزمایشگاه‌های مختلف یادگیری نیز مجهز شود.

خدابنده‌لو تاکید کرد: لازم است اساتید نیز با این مراکز ارتباط تنگاتنگی داشته باشند؛ همچنین باید کارگاه‌ها و نشست‌های مختلفی در حوزه آموزش‌ به سبک نوین برگزار شود تا اساتید با ابزارها، نرم افزارها و به طور کلی آخرین یافته‌های پژوهشی در زمینه تکنولوژی آموزشی آشنا شوند.

کارآموز خبرنگاری: فرگاه افشار

انتهای پیام/