به گزارش خبرنگار بینالملل ایسکانیوز، پس از روی کار آمدن طالبان در افغانستان نگرانیها نسبت به آینده این کشور تشدید شد. اما طالبان در روزهای ابتدایی تشکیل امارت اسلامی وعدههای متعددی نسبت به تغییر رویکردهای این گروه نسبت به گذشته مطرح کرد. اکنون حدود یک سال و چند ماه از تشکیل امارت اسلامی در افغانستان گذشته و با دید بازتری میتواند در مورد شرایط این کشور قضاوت کرد. در همین راستا و به منظور بررسی آخرین اوضاع افغانستان مصاحبهای با «محمدظاهر حلیمی» - استاد دانشگاه ابن سینا در شهر کابل- انجام شد.
تلاش مردم افغانستان برای حفظ سنتهای نوروز با وجود محدودیتهای طالبان
وی در پاسخ به سوالی در مورد محدودیتهای اعمال شده توسط طالبان برای برگزاری مراسم عیدنوروز و لغو تعطیلی این مناسبت اظهار کرد: طالبان رویکرد متفاوتی نسبت به مراسمهای سنتی افغانستان دارد و بسیاری از آنها را شرک میداند و بر همین اساس تعطیلات سه روزه که از گذشته دور وجود داشته را از تقویم رسمی حذف کردند. حلیمی با بیان اینکه طالبان اگر بتواند به طور کلی این مراسم را حذف خواهد، گفت: با توجه به برخی احادیث اهل سنت مبنی بر شرک بودن جشن نوروز، به نظر میرسد که هر ساله طالبان محدودیتهای بیشتری بر مراسم نوروز اعمال خواهد کرد. وی افزود: برخی سنتهای مردم افغانستان به ویژه در غرب این کشور که اکثرا شیعیان حضور دارند، از سال گذشته از بین رفته است؛ اما مردم به ویژه در شمال این کشور تلاش میکنند تا به هر ترتیب آداب و رسوم خود را حفظ کنند.
عدم تحقق بسیاری از وعدههای طالبان
این استاد افغان در خصوص وضعیت کنون جامعه افغانستان و عدم تحقق وعدههای امارت اسلامی خاطر نشان کرد: علیرغم وعدههای طالبان برای حاکمیت ملی در این کشور که توانست جوانان را با این گروه همراه کند، متاسفانه بسیاری از انتظارات جامعه افغانستان تحقق پیدا نکرد. وی افزود: اگرچه شرایط امنیتی در این کشور به ویژه در سطح جادهها بهتر شده و دیگر مثل قبل شاهد عملیاتهای تروریستی نیستیم، اما هنوز مسئله انتحار در مساجد وجود دارد که در ماههای اخیر چند بار تکرار شد و مردم همچنان نگران این موضوع هستند.
حلیمی در پاسخ به سوالی در مورد امنیت شیعیان در این کشور گفت: طالبان به صورت رسمی اعلام میکند که خود را مسئول امنیت همه شهروندان افغان میداند اما با توجه به وضعیت پیچیده افغانستان و دستهای پنهان شاهد تداوم عملیاتهای انتحاری در مناطق مربوط به شیعیان از جمله در مراکز آموزشی، مساجد و حسینیهها هستیم.
نرخ بیکاری در افغانستان تشدید شده است
مشکل بعدی که این تحلیلگر افغان به آن اشاره کرد، اوضاع نامناسب اشتغال در افغانستان بود. از نظر وی، حتی خود مقامات طالبان نیز به این مسئله اشاره دارند که بحران بیکاری در این کشور جدی است و به دلایل متعدد از جمله نبود برق که منجر به تعطیلی برخی صنایع شده و کمبود آب که زراعت در این کشور را با مشکل مواجه کرده، بحران بیکاری تشدید شده است. علاوه بر این به دلیل برخی تصمیمات از جمله تعطیلی ساخت و ساز در برخی مناطق شهری، اوضاع اقتصادی این کشور شرایط مناسب ندارد و نرخ بیکاری به شدت افزایش یافته است.
هر چند که طالبان در تلاش است تا با برخی طرحهای اقتصادی از جمله کانال آب «خوش تپه» برخی فرصتهای کاری به ویژه در حوزه کشاورزی ایجاد کند. حلیمی مشکل دیگر فعلی جامعه افغانستان را معضل آموزش دانست که مهمترین آن به ممنوعیت تحصیل دختران در مراکز آموزشی و دانشگاهها مربوط است که حتی منجر به ورشکستگی برخی مراکز خصوصی آموزشی شده است. از نظر حلیمی، ممنوعیت تحصیل دختران یک ناامیدی سراسری در جامعه افغانستان ایجاد کرده است.
وی افزود: طالبان رسما حکم داده که دختران از کلاس ششم به بالا اجازه تحصیل ندارند و اجازه ثبت نام در دانشگاهها برای دختران وجود ندارد. معاون دانشگاه ابن سینا با انتقاد از رویکرد طالبان اظهار کرد: چه کسی به شما اجازه داده یک فرد را صرفا به دلیل زن بودن از تحصیل محروم کنید؛ ولی متاسفانه شما نصف جامعه را از حق طبیعی خود محروم کردهاید. حلیمی در ادامه به اشاره به آسیبهای این مسئله خاطر نشان کرد: وقتی یک مادر بیسواد باشد، نمیتواند یک فرزند خود تربیت کند و این یک عقب گرد عمومی برای جامعه افغانستان خواهد بود. وی افزود: طالبان حتی اجازه اعتراض به این مسئله را نداد و اخطار داد که اجازه تظاهرات در این مورد وجود ندارد و همین امر باعث کوتاه آمدن مردم شد اما این بدان معنی نیست که مردم آن را پذیرفتهاند.
حلیمی سپس به جلسهای با وزیر الوزارء طالبان اشاره کرد که شخصا در آن حضور داشته و این مقام امارت اسلامی تاکید کرده که ممنوعیت تحصیل برای هیچ گروهی وجود ندارد و وعده داده که این مسئله هم برای حضور دختران در مدارس و هم دانشگاهها حل خواهد شد اما متاسفانه هیچ پیشرفتی در این خصوص صورت نگرفته و حتی اجازه ثبت نام دختران در کنکور بهاره صادر نشده است.
طولانی شدن روند به رسمیت شناخته شدن طالبان اوضاع این کشور را بحرانیتر کرده
در ادامه مسئله به رسمیت شناخته شدن طالبان در جامعه بین الملل مورد بررسی قرار گرفت. به اعتقاد این استاد افغانستانی، طولانی شدن روند به رسمیت شناخته شدن طالبان در سطح بین الملل مشکلات جامعه افغانستان را وخیمتر کرده و ناامیدی نسبت به آینده این کشور و ماندن در آن ایجاد کرده است. وی افزود: به تاخیر در به رسمیت شناختن طالبان موجب کاهش شدید سرمایهگذاریهای خارجی در این کشور شده و همین امر تجارت بین المللی این کشور را با مشکل مواجه کرده است.
این کارشناس افغان در پاسخ به سوالی در مورد احتمال بهبود شرایط در این کشور در آینده و کسب تجربه طالبان در امور اجرایی، تاکید کرد: مشکل اصلی افغانستان مسائل سیاسی است و تا این موضوع حل نشود مشکلات این کشور حل نخواهد شد. از نظر وی، تا زمانی که افغانها بر سر تشکیل یک نظام سیاسی مورد قبول همه اقوام به تفاهم نرسند، هیچ برنامهای در این کشور جواب نخواهد داد.
بنابراین، طالبان باید به جای اتلاف وقت باید بر سر این مسئله تمرکز کند که هم میتواند مسئله به رسمیت شناخته شدن را تسریع کند و هم زمینه را برای سرمایهگذاریهای ملی و منطقهای در این کشور ایجاد خواهد کرد. وی افزود: با وجود اینکه طالبان مدعی شده که کمیتهای به همین منظور ایجاد کرده اما در عمل اتفاق خاصی نیافتاده است.
وی در مورد نظر مردم افغانستان در خصوص به رسمیت شناخته شدن طالبان عنوان کرد: مردم تمام کشورها دوست دارند نظام سیاسیشان در جهان به رسمیت شناخته شود اما این مسئله دو طرفه است و حکومتها نیز باید خواست مردم را در نظر بگیرند و مشکل افغانستان این است که حکومت هنوز ساختار اولیه را نپذیرفته است. حلیمی با اشاره به اینکه «ساختار فعلی افغانستان اطاعت از امر امیر است» تصریح کرد: مردم و اقوام در این ساختار نقشی ندارند و همین امر چالش اصلی را به وجود آورده است. وی با بیان اینکه مردم مخالف اجرای دین نیستند، گفت: مردم میخواهند حقوق اولیه آنها توسط نظام سیاسی این کشور رعایت شود.
مردم افغانستان دیگر تحمل جنگ و رنج را ندارند
این تحلیلگر افغان در ادامه خاطر نشان کرد که مردم افغانستان از جنگ خسته هستند اما طالبان هم باید بداند که هر تصمیمی را نمیتواند به زور به مردم تحمیل کند. وی افزود: باید منطق پذیرش یکدیگر و شنیدن صدای آنها در افغانستان ایجاد شود؛ در غیر اینصورت چالشها ادامه پیدا میکند. حلیمی ابراز امیدواری کرد که هر چه سریعتر مشکلات افغانستان از طریق گفتگو حل شود تا مردم این کشور پس از سالها تحمل رنج و مصیبت روی آرامش را ببینند.
از نظر وی، این همه رنج، بیکاری، تحقیر شایسته مردم افغانستان نیست و بنابراین خواست مردم افغانستان از همه بازیگران موثر بر اوضاع این کشور این است که با رفتارهای غیرمنطقی مردم این کشور را رنج ندهند و هرچه سریعتر راه حلی برای مشکلات آنها ایجاد کنند.
احتمال ظهور داعش در صورت عدم تعامل طالبان با همسایهها
حلیمی در پاسخ به سوالی در خصوص احتمال ظهور جنبشهای رادیکال در این کشور از جمله داعش، اظهار کرد: فعلا خود طالبان اکثر عملیاتهای انتحاری را به داعش نسبت میدهد و سازمانهای بین المللی نیز همین موضع را تایید میکنند. از نظر وی، ادامه این روند به تعامل طالبان با کشورهای منطقه بستگی دارد و اگر امارت اسلامی بتواند آنها را نسبت به خود راضی نگه دارد، احتمالا جایگاه داعش تضعیف خواهد شد ولی در صورت قطع تعامل طالبان و یا تداوم وضعیت امارت اسلامی و به رسمیت شناخته شدن آن، احتمال قدرت گرفتن جریانهای مخالف از جمله داعش را افزایش خواهد داد.
این استاد افغانستانی در انتهای مصاحبه در مورد مشکلات مربوط به حق آبه ایران توسط طالبان اظهار کرد: در موضوعات مربوط به آب قوانین و قواعد بین المللی حاکم است که همه حکومتها باید آن را رعایت کنند و طالبان نیز باید این مسئله را در مورد همسایگان در نظر بگیرد. وی با تاکید بر همسایگی دو کشور ایران و افغانستان و میزبانی ایرانیها از مهاجران افغان تاکید کرد که طالبان باید توجه ویژهای به مسائل مربوط به ایران داشته باشد که به نظر میرسد این رویکرد در امارت اسلامی وجود دارد اما متاسفانه برخی نیروهای محلی ممکن است گاهی مطابق منافع ملی و کلان این دو کشور رفتار نکنند.
انتهای پیام/
نظر شما