به گزارش خبرنگار اجتماعی ایسکانیوز، چند روز پیش بود که در حین عملیات تخریب یک ساختمان نیمه کاره غیرمجاز ساختمان‌های مجاور فروریخت و تعدادی از هموطنان جان باختند اما چطور با وجود آئین نامه نطام مهندسی و ناظران متعدد همچنان شاهد ساخته شدن ساختمان‌های نوسازی هستیم که ایمنی کافی ندارند و فجایعی مانند آنچه در متروپل آبادان دیدم را رقم می‌زنند؟
بیشتر بخوانید:
جزئیات جدید از ریزش ساختمان‌ها در خلازیر
برگه فروشی مهندسان ناظر
محمدرضا شکرزاده دکتری تخصصی سازه در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی ایسکانیوز درباره تخلفاتی که در حوزه ساخت‌وساز صورت می‌گیرد، گفت: ساخت‌وساز ۲ وجه دارد و شامل طراحی و اجرا می‌شود. طراحی براساس آیین‌نامه است اما بیشتر اشکالات در حوز اجرا ایجاد می‌شوند. مدتی است که نظام مهندسی عنوانی به اسم مجری ذی صلاح را به روند ساخت و ساز اضافه کرده اما در حال حاضر افرادی که این مسئولیت را دارند، به برگه فروشی رو آورده‌اند.
وی افزود: اگر نظام مهندسی با تعامل وزارت راه و شهرسازی و شهرداری شرایطی را ایجاد کند که مجری ذیصلاح نقش موثری در ساخت و ساز داشته باشد و وظایف خود را به درستی انجام دهد، بسیاری از مشکلات حل می‌شوند.
به گزارش ایسکانیوز مجری ذیصلاح کسی است که مسئول اول اجرای عملیات ساختمان بر طبق مقررات ملی و ضوابط شهرسازی است. او توسط سازمان نظام مهندسی به پروژه‌های ساختمانی معرفی می‌شود تا بر صحت عملیات ساختمانی نظارت داشته باشد. او از سمت مالک وکالت دارد که امور اجرایی را برحسب قرارداد بر عهده بگیرد.
شکرزاده عنوان کرد: درحال حاضر سیستم به این شکل است که برای ساخت ساختمان یک مهندس مجری انتخاب می‌شود که پروانه اشتغال از نظام مهندسی دارد اما سازنده‌ها امروز تنها از مجوز مهندسان مجری استفاده می‌کنند. درحقیقت فرد به عنوان سرمایه‌گذار خود در ساخت و ساز فعالیت می‌کند و عملا مهندس مجری نقشی ندارد.
نظام مهندسی باید نظارت جدی داشته باشد
وی با اشاره به اینکه نظارت‌ها بر ساخت و ساز بسیار ضعیف است، ادامه داد: هر کسی می‌تواند وارد حوزه ساخت و ساز شده و هر طور که دوست دارد، فعالیت کند. نظام مهندسی باید نظارت جدی داشته باشد. امروزه مهندس ناظر، محاسب و مجری داریم اما حضورشان در ساخت‌وسازها صوری است.
مهندس سازه عنوان کرد: مثلا اگر هزینه ساخت یک ساختمان هزار متری چهار طبقه در تهران حدود ۱۵ میلیارد تومان باشد، طبق قانون مهندس مجری برای یک سال میانگین ۱۰ درصد از هزینه ساخت را می‌گیرد. مهندسی که پروانه داشته و مجرب باشد، می‌تواند این ساختمان را باکیفیت خوب بسازد اما پیمانکار مثلا ۵۰ میلیون پرداخت کرده و مجوز مهندس را از او می‌خرد. چون نظام مهندسی و شهرداری سازنده را مجبور نمی‌کنند که یک مهندس مجری واقعی داشته باشد، سازنده‌ها این کار را انجام می‌دهند.
وی ادامه داد: اگر واقعا مهندسین کار کنند، حتی اگر طراحی دچار اشکال شود، ایرادات در اجرا مشخص می‌شوند و می‌توان ساختمانی با کیفیت ساخت. متاسفانه کسانی ساخت‌وساز می‌کنند که تخصصشان این نیست و فقط پول دارند. بسیار راحت می‌توان این موضوع را کنترل کرد. چطور نظام مهندسی می‌تواند حق عضویت را یک شبه افزایش دهد اما نمی‌تواند نظارت کند؟
شکرزاده توضیح داد: هرچقدر کار علمی انجام داده و کیفیت مصالح و محاسبات را بالا ببریم اما در اجرا دچار مشکل شویم، کار درست پیش نمی‌رود. ما می‌توانیم ادعا کنیم که در طراحی و متریال با دنیا همسطح هستیم اما در اجرا فاصله بسیاری با دنیا داریم. مشخص نیست که چطور به هرکسی اجازه ساخت‌وساز داده می‌شود.
وی ادامه داد: حتی اعمال مقررات و آیین‌نامه‌ها در حوزه جلوگیری از هدر رفت انرژی در ساختمان هم وابسطه به عملکرد مجری است و اگر فرد غیرمتخصص پای کار باشد، این موارد هم اجرا نمی‌شود. مهندس ناظر و مجری باید پای کار باشند و شغلشان این باشد نه اینکه با هزینه کم فقط برگه فروشی کنند.
نقش گران شدن مصالح در افزایش تخلفات
فریبرز ناطق‌الهی استاد پژوهشگاه بین‌المللی زلزله هم با اشاره به نقش گران شدن مصالح در افزایش تخلفات به ایسکانیوز گفت: شرکت‌هایی روی کار آمده‌اند که ادعای بهینه‌سازی دارند. این شرکت‌ها با کلک‌های کامپیوتری کاری می‌کنند که مثلا اگر ساختمانی در واقعیت به ۷۰ کیلو آهن نیاز داشته باشد، روی کاغذ با ۵۰ کیلو به استاندارد برسد و بتوان آن را ساخت. در حقیقت باطن این طراحی‌ها بازی کردن با اعداد و کم کاری است و چون مهر نظام مهندسی پای این طراحی‌ها می‌خورد، ساختمان با همان طراحی اشتباه ساخته می‌شود.
استاد مهندسی سازه بیان کرد: کارفرماها بساز و بفروش هستند و کاهش هزینه در خرید مصالح برایشان جذاب است و برخی مهندسان بی‌تجربه هم راغب هستند که درآمد داشته باشندهمین موارد باعث می‌شود که تن به کم‌کاری بدهند.
وی ادامه داد: هر روز پیغام‌هایی مبنی بر این داریم که برگه مهندسی شما را خریداریم و این امضافروشی است. به این شکل که شرکت‌ها ساختمان را طراحی کرده و با قیمت اندک مهر مهندسان را خریداری می‌کنند و پای طراحی‌ها می‌زنند.
پیمان‌کاران یا از مصالح نامرغوب استفاده می‌کنند
ناطق‌الهی توضیح داد: به دلیل گرانی هزینه‌ها پیمان‌کاران یا از مصالح نامرغوب استفاده می‌کنند یا از حجم و میزان کم می‌کنند؛ مثلا اگر ۱۲ میلگرد نیاز دارند، ۱۰ میلگرد استفاده می‌کنند. گاهی هم از بتن غیراستاندارد یا آرماتورهای نامرغوب استفاده می‌کنند. نظارتی هم وجود ندارد و مهندسی هم که برگه خود را فروخته حتی یک بار هم پای کار نمی‌رود و شرکت دلال کار را جمع می‌کند.
بیشترین کنترل شهرداری در حوزه معماری است و توجهی به سازه ندارد
استاد پژوهشگاه بین‌المللی زلزله گفت: مسئولان شهری باید به این موارد دقت کنند، چند سال دیگر بافت آسیب دیده شهری ما افزایش پیدا خواهد کرد. نظام مهندسی اصلا کار خود را درست انجام نمی‌دهد و شهرداری هم به موضوع توجه ندارد و اگر مهر و امضای یک مهندس پای کار باشد، شهرداری به همان اکتفا می‌کند. بیشترین کنترل شهرداری در حوزه معماری است و توجهی به سازه ندارد.
آسیب‌پذیری تهران در برابر زلزله
ناایمن بودن ساختمان‌ها تهران را در برابر زلزله آسیب‌پذیر می‌کند. مهدی‌زارع استاد پژوهشگاه زلزله شناسی در این باره به ایسکانیوز گفت: براساس گزارش مهندسان ساختمان حتی برخی ساختمان‌های مهم دولتی و زیرساختی ایمن نیستند. از نظرامکانات بهداشتی، این شهر بیش از ۲۰۰ بیمارستان و درمانگاه دارد که انواع خدمات را ارائه می‌دهند اما بر اساس گزارش‌های وزارت بهداشت کمتر از ۲۰ درصد آن‌ها در برابر زلزله‌هایی به بزرگی بیشتر از ۶.۵ ریشتر ایمنی دارند و به طور کلی حدود ۴۷ درصد در برابر زمین‌لرزه‌ای شدید آمادگی نسبی دارند.
وی در رابطه با میزان آسیب‌پذیری تهران در برابر زلزله گفت: تهران در یک نبود لرزه‌ای و سکوت طولانی از نظر رخداد زمین لرزه بعد از آخرین رخدادهای مهم زلزله قرار دارد. نقشه تراکم جمعیت تهران به وضوح نشان می‌دهد که از ۲۲ منطقه شهرداری تهران، هشت منطقه پرتراکم‌ترین مناطق هستند. مقایسه این مواجهه انسانی با نقشه کلی آسیب‌پذیری فیزیکی نشان می‌دهد که در برخی مناطق، جمعیت دقیقاً روی خطرناک‌ترین مکان‌های آسیب‌پذیر متمرکز شده‌اند که باید به عنوان یک موضوع فوری در تلاش‌های توسعه شهری آینده در نظر گرفته شود.
استاد پژوهشگاه زلزله‌شناسی در پاسخ به این سوال که کدام مناطق آسیب‌پذیرتر هستند، توضیح داد: بر اساس نقشه کلی آسیب‌پذیری فیزیکی، ۱۰ منطقه از ۲۲ منطقه کلان شهر تهران شامل مناطق هفت، هشت، ۱۰، ۱۱، ۱۲، ۱۴، ۱۵، ۱۶، ۱۷ و ۲۰ شهرداری نسبت به سایر مناطق شهرداری آسیب‌پذیری بیشتری نشان می‌دهند.
وی افزود: به طور کلی نیمه جنوبی شهر دارای خطر بیشتری نسبت به نیمه شمالی است. با این حال، میزان ریسک را نباید در مناطق دیگر، به ویژه مناطق شمال غربی (مانند منطقه پنج و ۲۲) که در محدوده گسل شمال تهران توسعه یافته‌اند و همچنین در حال گسترش و توسعه سریع شهری هستند، دست کم گرفت. مقایسه بین مطالعه ما با مطالعه قبلی ارزیابی ریسک فیزیکی-اجتماعی-اقتصادی در تهران نشان می‌دهد که مناطق ۱۰، ۱۷، ۲۰، ۱۶، ۱۵ و ۱۱ دارای بالاترین ریسک هستند.
به گزارش ایسکانیوز،
به گزارش خبرنگار اجتماعی ایسکانیوز، چند روز پیش بود که در حین عملیات تخریب یک ساختمان نیمه کاره غیرمجاز ساختمان‌های مجاور فروریخت و تعدادی از هموطنان جان باختند اما چطور با وجود آئین نامه نطام مهندسی و ناظران متعدد همچنان شاهد ساخته شدن ساختمان‌های نوسازی هستیم که ایمنی کافی ندارند و فجایعی مانند آنچه در متروپل آبادان دیدم را رقم می‌زنند؟
برگه فروشی مهندسان ناظر
محمدرضا شکرزاده دکتری تخصصی سازه در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی ایسکانیوز درباره تخلفاتی که در حوزه ساخت‌وساز صورت می‌گیرد، گفت: ساخت‌وساز ۲ وجه دارد و شامل طراحی و اجرا می‌شود. طراحی براساس آیین‌نامه است اما بیشتر اشکالات در حوز اجرا ایجاد می‌شوند. مدتی است که نظام مهندسی عنوانی به اسم مجری ذی صلاح را به روند ساخت و ساز اضافه کرده اما در حال حاضر افرادی که این مسئولیت را دارند، به برگه فروشی رو آورده‌اند.
وی افزود: اگر نظام مهندسی با تعامل وزارت راه و شهرسازی و شهرداری شرایطی را ایجاد کند که مجری ذیصلاح نقش موثری در ساخت و ساز داشته باشد و وظایف خود را به درستی انجام دهد، بسیاری از مشکلات حل می‌شوند.
به گزارش ایسکانیوز مجری ذیصلاح کسی است که مسئول اول اجرای عملیات ساختمان بر طبق مقررات ملی و ضوابط شهرسازی است. او توسط سازمان نظام مهندسی به پروژه‌های ساختمانی معرفی می‌شود تا بر صحت عملیات ساختمانی نظارت داشته باشد. او از سمت مالک وکالت دارد که امور اجرایی را برحسب قرارداد بر عهده بگیرد.
شکرزاده عنوان کرد: درحال حاضر سیستم به این شکل است که برای ساخت ساختمان یک مهندس مجری انتخاب می‌شود که پروانه اشتغال از نظام مهندسی دارد اما سازنده‌ها امروز تنها از مجوز مهندسان مجری استفاده می‌کنند. درحقیقت فرد به عنوان سرمایه‌گذار خود در ساخت و ساز فعالیت می‌کند و عملا مهندس مجری نقشی ندارد.
نظام مهندسی باید نظارت جدی داشته باشد
وی با اشاره به اینکه نظارت‌ها بر ساخت و ساز بسیار ضعیف است، ادامه داد: هر کسی می‌تواند وارد حوزه ساخت و ساز شده و هر طور که دوست دارد، فعالیت کند. نظام مهندسی باید نظارت جدی داشته باشد. امروزه مهندس ناظر، محاسب و مجری داریم اما حضورشان در ساخت‌وسازها صوری است.
مهندس سازه عنوان کرد: مثلا اگر هزینه ساخت یک ساختمان هزار متری چهار طبقه در تهران حدود ۱۵ میلیارد تومان باشد، طبق قانون مهندس مجری برای یک سال میانگین ۱۰ درصد از هزینه ساخت را می‌گیرد. مهندسی که پروانه داشته و مجرب باشد، می‌تواند این ساختمان را باکیفیت خوب بسازد اما پیمانکار مثلا ۵۰ میلیون پرداخت کرده و مجوز مهندس را از او می‌خرد. چون نظام مهندسی و شهرداری سازنده را مجبور نمی‌کنند که یک مهندس مجری واقعی داشته باشد، سازنده‌ها این کار را انجام می‌دهند.
وی ادامه داد: اگر واقعا مهندسین کار کنند، حتی اگر طراحی دچار اشکال شود، ایرادات در اجرا مشخص می‌شوند و می‌توان ساختمانی با کیفیت ساخت. متاسفانه کسانی ساخت‌وساز می‌کنند که تخصصشان این نیست و فقط پول دارند. بسیار راحت می‌توان این موضوع را کنترل کرد. چطور نظام مهندسی می‌تواند حق عضویت را یک شبه افزایش دهد اما نمی‌تواند نظارت کند؟
شکرزاده توضیح داد: هرچقدر کار علمی انجام داده و کیفیت مصالح و محاسبات را بالا ببریم اما در اجرا دچار مشکل شویم، کار درست پیش نمی‌رود. ما می‌توانیم ادعا کنیم که در طراحی و متریال با دنیا همسطح هستیم اما در اجرا فاصله بسیاری با دنیا داریم. مشخص نیست که چطور به هرکسی اجازه ساخت‌وساز داده می‌شود.
وی ادامه داد: حتی اعمال مقررات و آیین‌نامه‌ها در حوزه جلوگیری از هدر رفت انرژی در ساختمان هم وابسطه به عملکرد مجری است و اگر فرد غیرمتخصص پای کار باشد، این موارد هم اجرا نمی‌شود. مهندس ناظر و مجری باید پای کار باشند و شغلشان این باشد نه اینکه با هزینه کم فقط برگه فروشی کنند.
نقش گران شدن مصالح در افزایش تخلفات
فریبرز ناطق‌الهی استاد پژوهشگاه بین‌المللی زلزله هم با اشاره به نقش گران شدن مصالح در افزایش تخلفات به ایسکانیوز گفت: شرکت‌هایی روی کار آمده‌اند که ادعای بهینه‌سازی دارند. این شرکت‌ها با کلک‌های کامپیوتری کاری می‌کنند که مثلا اگر ساختمانی در واقعیت به ۷۰ کیلو آهن نیاز داشته باشد، روی کاغذ با ۵۰ کیلو به استاندارد برسد و بتوان آن را ساخت. در حقیقت باطن این طراحی‌ها بازی کردن با اعداد و کم کاری است و چون مهر نظام مهندسی پای این طراحی‌ها می‌خورد، ساختمان با همان طراحی اشتباه ساخته می‌شود.
استاد مهندسی سازه بیان کرد: کارفرماها بساز و بفروش هستند و کاهش هزینه در خرید مصالح برایشان جذاب است و برخی مهندسان بی‌تجربه هم راغب هستند که درآمد داشته باشندهمین موارد باعث می‌شود که تن به کم‌کاری بدهند.
وی ادامه داد: هر روز پیغام‌هایی مبنی بر این داریم که برگه مهندسی شما را خریداریم و این امضافروشی است. به این شکل که شرکت‌ها ساختمان را طراحی کرده و با قیمت اندک مهر مهندسان را خریداری می‌کنند و پای طراحی‌ها می‌زنند.
پیمان‌کاران یا از مصالح نامرغوب استفاده می‌کنند
ناطق‌الهی توضیح داد: به دلیل گرانی هزینه‌ها پیمان‌کاران یا از مصالح نامرغوب استفاده می‌کنند یا از حجم و میزان کم می‌کنند؛ مثلا اگر ۱۲ میلگرد نیاز دارند، ۱۰ میلگرد استفاده می‌کنند. گاهی هم از بتن غیراستاندارد یا آرماتورهای نامرغوب استفاده می‌کنند. نظارتی هم وجود ندارد و مهندسی هم که برگه خود را فروخته حتی یک بار هم پای کار نمی‌رود و شرکت دلال کار را جمع می‌کند.
بیشترین کنترل شهرداری در حوزه معماری است و توجهی به سازه ندارد
استاد پژوهشگاه بین‌المللی زلزله گفت: مسئولان شهری باید به این موارد دقت کنند، چند سال دیگر بافت آسیب دیده شهری ما افزایش پیدا خواهد کرد. نظام مهندسی اصلا کار خود را درست انجام نمی‌دهد و شهرداری هم به موضوع توجه ندارد و اگر مهر و امضای یک مهندس پای کار باشد، شهرداری به همان اکتفا می‌کند. بیشترین کنترل شهرداری در حوزه معماری است و توجهی به سازه ندارد.
آسیب‌پذیری تهران در برابر زلزله
ناایمن بودن ساختمان‌ها تهران را در برابر زلزله آسیب‌پذیر می‌کند. مهدی‌زارع استاد پژوهشگاه زلزله شناسی در این باره به ایسکانیوز گفت: براساس گزارش مهندسان ساختمان حتی برخی ساختمان‌های مهم دولتی و زیرساختی ایمن نیستند. از نظرامکانات بهداشتی، این شهر بیش از ۲۰۰ بیمارستان و درمانگاه دارد که انواع خدمات را ارائه می‌دهند اما بر اساس گزارش‌های وزارت بهداشت کمتر از ۲۰ درصد آن‌ها در برابر زلزله‌هایی به بزرگی بیشتر از ۶.۵ ریشتر ایمنی دارند و به طور کلی حدود ۴۷ درصد در برابر زمین‌لرزه‌ای شدید آمادگی نسبی دارند.
وی در رابطه با میزان آسیب‌پذیری تهران در برابر زلزله گفت: تهران در یک نبود لرزه‌ای و سکوت طولانی از نظر رخداد زمین لرزه بعد از آخرین رخدادهای مهم زلزله قرار دارد. نقشه تراکم جمعیت تهران به وضوح نشان می‌دهد که از ۲۲ منطقه شهرداری تهران، هشت منطقه پرتراکم‌ترین مناطق هستند. مقایسه این مواجهه انسانی با نقشه کلی آسیب‌پذیری فیزیکی نشان می‌دهد که در برخی مناطق، جمعیت دقیقاً روی خطرناک‌ترین مکان‌های آسیب‌پذیر متمرکز شده‌اند که باید به عنوان یک موضوع فوری در تلاش‌های توسعه شهری آینده در نظر گرفته شود.
استاد پژوهشگاه زلزله‌شناسی در پاسخ به این سوال که کدام مناطق آسیب‌پذیرتر هستند، توضیح داد: بر اساس نقشه کلی آسیب‌پذیری فیزیکی، ۱۰ منطقه از ۲۲ منطقه کلان شهر تهران شامل مناطق هفت، هشت، ۱۰، ۱۱، ۱۲، ۱۴، ۱۵، ۱۶، ۱۷ و ۲۰ شهرداری نسبت به سایر مناطق شهرداری آسیب‌پذیری بیشتری نشان می‌دهند.
وی افزود: به طور کلی نیمه جنوبی شهر دارای خطر بیشتری نسبت به نیمه شمالی است. با این حال، میزان ریسک را نباید در مناطق دیگر، به ویژه مناطق شمال غربی (مانند منطقه پنج و ۲۲) که در محدوده گسل شمال تهران توسعه یافته‌اند و همچنین در حال گسترش و توسعه سریع شهری هستند، دست کم گرفت. مقایسه بین مطالعه ما با مطالعه قبلی ارزیابی ریسک فیزیکی-اجتماعی-اقتصادی در تهران نشان می‌دهد که مناطق ۱۰، ۱۷، ۲۰، ۱۶، ۱۵ و ۱۱ دارای بالاترین ریسک هستند.
به گزارش ایسکانیوز، جولان بساز و بفروش‌هایی که تخصص کافی ندارند، منجر به ساخت ساختمان‌هایی می‌شود که در ظاهر ایمن هستند اما تخلفات ریز و درشتی در مراحل ساخت آن‌ها انجام شده است. سوال اینجاست که چرا با وجود پشت سر گذاشتن فجایعی مانند متروپل آبادان همچنان نظام مهندسی و شهرداری به اندازه کافی نظارت نمی‌کنند؟ چرا به هر غیرمتخصصی به صرف داشتن پول و سرمایه اجازه ورود به امر ساخت و ساز داده می‌شود؟
انتهای پیام /
انتهای پیام /
نظر شما