به گزارش خبرنگار بین‌الملل ایسکانیوز، دور چهارم مذاکرات هسته‌ای بین ایران و ایالات متحده قرار است امروز در مسقط برگزار شود. این مذاکرات در حالی پس از تاخیر یک هفته‌ای برگزار می‌شود که طرف آمریکایی مجدد تناقض‌گویی را آغاز کرده و همین امر مورد انتقاد وزیر امور خارجه ایران قرار گرفته است. استیو ویتکاف -مذاکره کننده ارشد آمریکا- در روزهای اخیر در مصاحبه خود اعلام کرده بود که غنی سازی در داخل ایران خط قرمز آمریکاست و در مقابل ایران اعلام کرد که دستاوردهای ملی خود را غیرقابل مذاکره می‌دانند و غنی‌سازی ایران کاملا با چارچوب‌های بین المللی مطابقت دارد.

در روزهای اخیر اظهارنظرهایی از سوی برخی چهره‌های آمریکایی در خصوص توقف کامل غنی‌سازی و برچیدن زیرساخت‌های هسته‌ای ایران مطرح شده و گفته می‌شود برخی نمایندگان کنگره آمریکا قصد دارند فشار به ترامپ را تا زمان دستیابی به این هدف ادامه دهند. هر چند که به اعتقاد کارشناسان و بنا بر اظهارات دیپلمات‌های ایرانی چنین خواسته‌ای قابل پذیرش نیست.

بیشتر بخوانید:

پشت کردن ترامپ به نتانیاهو؛ قهر واقعی یا عملیات فریب؟!

با وجود این اختلافات بنیادین، هر دو کشور همچنان به مسیر دیپلماسی متعهد مانده‌اند و از تمایل خود برای یافتن راه‌حلی جهت جلوگیری از تشدید تنش‌ها و تقابل نظامی سخن گفته‌اند. ایران همچنین خواستار لغو کامل تحریم‌ها و عدم گسترش مذاکرات به موضوعاتی چون برنامه موشکی یا نفوذ منطقه‌ای است. در حالی که برخی منابع غربی دستیابی به توافق را در این مرحله بعید می‌دانند، ادامه گفت‌وگوها نشانه‌ای از تمایل دو طرف برای حفظ کانال‌های ارتباطی و کاهش تنش در منطقه تلقی می‌شود.

سرویس بین الملل ایسکانیوز در گفتگو با نوذر شفیعی -عضو هیئت علمی دانشگاه، کارشناس مسائل بین الملل و نماینده سابق مجلس- به بررسی این موضوع پرداخت. از نظر وی، مواضع آمریکایی‌ها دارای تزلزل و تناقض‌های زیادی است و حداقل بر اساس آنچه علنی شده ابهامات زیادی در خصوص خواسته‌های طرف آمریکایی وجود دارد که در نتیجه تحلیلگران مجبور هستند به آنچه مقامات آمریکایی در مصاحبه‌های خود می‌گویند استناد کنند.

وی افزود: از دوران کمپین‌های انتخاباتی آمریکا و حتی بعد از ورود ترامپ به کاخ سفید نوسان زیادی بین موضع‌گیری‌های آنها در خصوص مذاکرات هسته‌ای وجود دارد و در حالی که از همکاری با ایران صحبت می‌کنند اما خواسته‌های مغایر با اساسنامه آژانس و «ان پی تی» مطرح و حتی اظهارنظرهایی در خصوص برچیده شدن صنعت هسته‌ای ایران در چارچوب مدل لیبی بیان کرده‌اند.

عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس نهم در مورد روند طی شده تا کنون نیز گفت: هنوز مشخص نیست که قبل از آغاز مذاکرات رسمی گفتگویی بین طرفین وجود داشته و چارچوب توافق شده در جلسه اول بین ایران و آمریکا در مسقط چه موضوعاتی را در خود داشته و اینکه دو طرف خطوط قرمز خود را برای یکدیگر روشن کرده‌اند یا خیر. شفیعی با بیان اینکه مقدمه چینی آمریکایی‌ها برای ورود به مذاکرات امروز خلاف روند کلی سه دور قبلی مذاکرات است، تصریح کرد: باید دید که چه متغییرهایی در هفته‌های اخیر تغییر کرده که آمریکا را به این سمت سوق داده است.

از نظر این کارشناس مسائل بین الملل در حال حاضر 3 سناریو در خصوص مذاکرات وجود دارد: بر اساس سناریوی خوش‌بینانه، احتمالا آمریکایی‌ها بر اساس چارچوب کلی از پیش تعیین شده که در آن غنی سازی ایران نیز به رسمیت شناخته شده است، همان مسیر را طی می‌کنند اما با هدف خاموش کردن فشار لابی‌های صهیونیستی از نظر تبلیغاتی مواضع اخیر را مطرح کرده اما روی همان چارچوب مورد توافق حرکت کنند.

سناریوی دوم از دیدگاه شفیعی این است که آمریکایی‌ها بدون تاثیرپذیری از دیگران به این جمع بندی رسیده‌اند که حرکت در مسیر قبلی امتیازات زیادی برای ایران خواهد داشت و بنابراین تلاش کنند با افزایش فشار، امتیازات کمتری به ایران بدهند، به طور مثال، در مذاکرات اولیه با غنی‌سازی موافقت کرده باشند اما اکنون بخواهند در مورد بودن یا نبودن غنی سازی و یا محل آن بحث‌های جدیدی مطرح کنند.

عضو هیئت علمی دانشگاه سناریوی سوم را اینطور توضیح داد که ممکن است آمریکا بر اثر فشار لابی رژیم صهیونیستی تغییرات جدی در مواضع قبلی خود ایجاد کرده باشند. شفیعی در مورد مباحثی که در ارتباط با احتمال توافق موقت مطرح می‌شود گفت: این بحث‌ها دو جنبه دارد که یکی این است که دو طرف روی چارچوب‌های کلی به توافق برسند و در واقع آمریکایی‌ها می‌خواهند نشان دهند که وعده ترامپ برای دستیابی به توافق محقق شده است. وی افزود: دیدگاه دیگر در خصوص توافق موقت، دستیابی به یک توافق محدود است که طرفین در آن روی موارد اساسی و مورد اختلاف توافق کرده و در کلیات مسائل بر چارچوب قبلی پیش می‌رود؛ به عبارت دیگر روی مسائل مورد اختلاف در برجام قبلی به توافق جدیدی برسند.

شفیعی در انتها تاکید کرد: برای ایران موقت یا غیرموقت بودن توافق اهمیت چندانی ندارد و محتوای توافق بیش از شکل و زمان آن برای ایران اهمیت دارد.

انتهای پیام/