به گزارش خبرنگار استانی ایسکانیوز از اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل بهعنوان یکی از قطبهای علمی شمالغرب کشور، همواره در مسیر تربیت نخبگان و پژوهشگران برجسته گام برداشته است. در این میان، سهند مهدوی زرگر بهعنوان نخستین فارغالتحصیل پسادکتری این دانشگاه جایگاهی ویژه در جامعه علمی و حقوقی کشور یافته است.
وی که فرزند جانباز و از خانواده معزز شهدا و ایثارگران است، سالها بیمنت در بنیاد شهید و امور ایثارگران به خدمتگزاری پرداخته و امروز نیز بهعنوان وکیل پایه یک دادگستری، خدمات حقوقی خود را بدون دریافت حق مشاوره به خانوادههای شهدا و جانبازان ارائه میدهد. افزون بر این، حضور فعال وی در عرصه تدریس دانشگاهی، پژوهشهای علمی–کاربردی و تألیف آثار تخصصی در حوزه حقوق جزا، نشاندهنده تعهدی عمیق به ارتقای دانش حقوقی و تحقق عدالت اجتماعی است.
خبرگزاری ایسکانیوز در گفتوگویی با مهدوی زرگر، به بررسی مسیر علمی، پژوهشی و انگیزههای ایشان پرداخته است؛ مصاحبهای که علاوه بر معرفی دستاوردهای فردی، تصویری روشن از ظرفیتهای علمی دانشگاه آزاد اسلامی اردبیل و نقش فارغالتحصیلان پسادکتری در ارتقای نظام حقوقی کشور ارائه میدهد.
لطفاً خود را به طور کامل معرفی کنید.
بنده سهند مهدوی زرگر فرزند محمدحسن و متولد شهرستان بیلهسوار، حدود هشت سال بهعنوان خادم جامعه ایثارگران و شهدا در پست نماینده حقوقی و کارمند رسمی در بنیاد شهید و امور ایثارگران انجاموظیفه کردم و باتوجه به تعهد خویش بدون هیچ چشم داشتی در انجام مشاوره حقوقی و خدمات حقوقی بدون منت به این قشر خدمتگزاری میکنم و اکنون بهعنوان وکیل پایه یک دادگستری در استان اردبیل مشغول فعالیت هستم. همچنین قریب به ده سال در کسوت مدرس دانشگاههای دانشگاه آزاد اسلامی استان اردبیل و دانشگاه علمیکاربردی و عضو کارگروه دانشگاه علمیکاربردی هستم.
چرا دانشگاه آزاد اسلامی اردبیل را برای ادامه مسیر علمی خود برگزیدید؟
بنده از سال ۱۳۸۷ کلیه مقاطع دانشگاهی خود را در دانشگاه آزاد اسلامی اردبیل سپری کردهام و به دلیل شناخت کافی از این دانشگاه و همچنین سطح علمی دانشگاه دارم و دسترسی به این دانشگاه برای من مقدور هست این دانشگاه را انتخاب کردم.
مختصری از فعالیتهای پژوهشی خود را بیان کنید.
فعالیتهای پژوهشی من شامل نگارش مقالات علمی–پژوهشی، تألیف کتاب و مشارکت در همایشها و کنفرانسهای تخصصی در حوزه حقوق و حقوق جزا است. تاکنون چندین مقاله در مجلات معتبر داخلی و بینالمللی منتشر کردهام که به تحلیل مسائل حقوقی پیچیده، تطبیق قوانین داخلی با استانداردهای بینالمللی و ارائه راهکارهای نوین در نظام کیفری پرداختهاند. همچنین، در تألیف کتابهایی با محوریت حقوق جزا و سیاست جنایی مشارکت داشتهام که هدف آنها ارائه تحلیلهای علمی و کاربردی برای دانشجویان، پژوهشگران و متخصصان حقوق است. علاوه بر این، در همایشها و کارگاههای تخصصی، هم به ارائه نتایج پژوهشهایم پرداختهام و هم از طریق نشستهای علمی و گروههای تحقیقاتی، تبادل اندیشه و توسعه دانش حقوقی را دنبال کردهام.
شرایط علمی و پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی اردبیل را چگونه ارزیابی میکنید؟
شرایط علمی و پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی اردبیل را میتوان پویا، رو به پیشرفت و فرصتمحور ارزیابی کرد. دانشگاه با برخورداری از اساتید متخصص و باتجربه، محیطی فراهم کرده که همزمان امکان یادگیری عمیق، تبادل اندیشه و پرورش تفکر انتقادی وجود دارد. دسترسی به منابع علمی داخلی و بینالمللی، امکانات پژوهشی، کارگاهها و نشستهای تخصصی، زمینه را برای انجام تحقیقات کاربردی و بینرشتهای در حوزههای مختلف حقوق فراهم میسازد. علاوه بر این، تعامل با نهادهای قضایی و اجرایی استان، به پژوهشها ماهیت عملی و اثرگذار میبخشد و فرصت مناسبی برای تبدیل نتایج علمی به راهکارهای ملموس در نظام حقوقی کشور ایجاد میکند. بهطورکلی، دانشگاه آزاد اسلامی اردبیل هم از نظر کیفیت آموزشی و هم از نظر توان پژوهشی ظرفیت قابلتوجهی برای توسعه علمی و تربیت حقوقدانان توانمند دارد.
چه انگیزه هایی باعث شد مسیر پسا دکتری را در رشته حقوق انتخاب کنید؟
انگیزه من برای انتخاب مسیر پسادکتری در رشته حقوق ریشه در ترکیبی از علاقه عمیق به پژوهش حقوقی، دغدغه حل مسائل واقعی جامعه و تمایل به ارتقای سطح علمی و تخصصی خود داشت. از یک سو، علاقهام به تحلیل دقیق مسائل پیچیده حقوقی و یافتن راهکارهای علمی و کاربردی، مرا به ادامه تحصیل در سطح پیشرفته سوق داد و از سوی دیگر، باور به مسئولیت اجتماعی حقوقدان و ضرورت استفاده از دانش برای تقویت عدالت، حمایت از حقوق شهروندان و بهبود نظام حقوقی کشور انگیزهای قوی برای ورود به این مسیر فراهم کرد. بهعبارتدیگر، پسا دکتری برای من فرصتی بود تا دانش نظری و تجربه عملی را با هم تلفیق کنم و نقش مؤثری در تربیت نسل جدید حقوقدانان و توسعه پژوهشهای کاربردی حقوقی ایفا کنم.
مهمترین چالشهایی که در طول دوره پسادکتری با آن مواجه شدید چه بودند؟
مهمترین چالشهایی که در طول دوره پسادکتری با آن مواجه شدم را میتوان در چند محور اصلی دستهبندی کرد: نخست، پیچیدگی و عمق مسائل پژوهشی بود. پژوهش در سطح پسادکتری نیازمند تحلیلهایی دقیق، تسلط بر متون حقوقی داخلی و بینالمللی و توان تلفیق دانش نظری با مسائل عملی بود که گاهی مستلزم صرف زمان و انرژی زیادی برای دستیابی به نتایج قابلاتکا بود.
دوم، تعادل میان آموزش، پژوهش و مسئولیتهای حرفهای یکی دیگر از چالشها بود. در این دوره، همزمان با پژوهشهای تخصصی، نیاز به حضور در کلاسها، هدایت دانشجویان و مشارکت در فعالیتهای علمی دانشگاه وجود داشت که مدیریت صحیح زمان و اولویتبندی را ضروری میکرد.
سوم، دسترسی به منابع و دادههای کاربردی در برخی حوزههای حقوقی، بهویژه پروندهها و آمار مرتبط با حقوق جزا، چالشهایی ایجاد میکرد که نیازمند خلاقیت و تلاش مستمر برای جمعآوری و تحلیل دادهها بود.
چه مزایایی برای دانشجویان حقوق در این دانشگاه وجود دارد که آن را از سایر دانشگاهها متمایز میکند؟
این دانشگاه برای دانشجویان رشته حقوق مزایایی فراهم میکند که آن را به طور معناداری از سایر دانشگاهها متمایز میسازد. مهمترین این مزایا را میتوان در چند محور اساسی تبیین کرد: نخست، رویکرد علمی–کاربردی به آموزش حقوق است. در این دانشگاه، آموزش صرفاً به انتقال مفاهیم نظری محدود نمیشود، بلکه دانشجویان از طریق تحلیل پروندههای واقعی، مطالعات تطبیقی، شبیهسازی دادرسیها و کارگاههای تخصصی، با چالشهای عملی حرفه حقوق آشنا میشوند. این امر موجب پرورش تفکر انتقادی و مهارت استدلال حقوقی در دانشجویان میشود.
دوم، حضور اعضای هیئتعلمی متخصص و صاحبنظر است که علاوه بر سابقه پژوهشی معتبر، تجربه عملی در حوزههای مختلف حقوقی و قضایی دارند. این ترکیب دانش نظری و تجربه عملی، کیفیت آموزش را ارتقا داده و دانشجویان را برای ورود آگاهانه و مسئولانه به عرصه حرفهای حقوق آماده میسازد.
سوم، فضای علمی پویا و انسانی دانشگاه است. این محیط، گفتگوی علمی، احترام به دیدگاههای متفاوت و تقویت اخلاق حرفهای را در کنار آموزش حقوقی موردتوجه قرار میدهد. دانشجویان میآموزند که حقوق تنها مجموعهای از قواعد نیست، بلکه ابزاری برای تحقق عدالت، کرامت انسانی و نظم اجتماعی است.
نقش اساتید و فضای علمی دانشگاه در پیشبرد تحقیقات شما چه اندازه مؤثر بود؟
نقش اساتید و فضای علمی دانشگاه در پیشبرد تحقیقات من کاملاً اساسی و تعیینکننده بود؛ به گونهای که اساتید نهتنها با دانش تخصصی و تجربه پژوهشی خود، بلکه با نقدهای علمی سازنده، طرح پرسشهای بنیادین و هدایت دقیق روششناختی، مسیر تحقیق را از سطح توصیفی به تحلیل عمیق و نوآورانه سوق دادند. فضای علمی پویا و آزاد دانشگاه نیز امکان گفتوگوی مستمر، تبادل اندیشه و طرح دیدگاههایی متفاوت را فراهم کرد و از طریق نشستها و فعالیتهای علمی، به غنای فکری و پالایش مستمر پژوهشها کمک نمود. این تعامل مؤثر میان اساتید توانمند و محیط علمی فعال، ضمن ارتقای کیفیت تحقیقات من، به شکلگیری هویت علمی مستقل، مسئولانه و متعهد به مسائل واقعی جامعه در حوزه حقوق، بهویژه حقوق جزا انجامید.
به نظر شما فارغالتحصیلان پسادکتری حقوق چه نقشی در ارتقای نظام حقوقی کشور میتوانند داشته باشند؟
به نظر من، فارغالتحصیلان پسادکتری حقوق میتوانند نقشی راهبردی و اثرگذار در ارتقای نظام حقوقی کشور ایفا کنند؛ زیرا این گروه با برخورداری از دانش عمیق، توان تحلیل پیشرفته و نگاه انتقادی–پژوهشی، قادرند در بازنگری و اصلاح قوانین، توسعه سیاستهای تقنینی و قضایی و ارائه راهکارهای علمی برای چالشهای نوپدید حقوقی مشارکت مؤثر داشته باشند. آنان میتوانند با پیونددادن نظریه و عمل، از طریق پژوهشهای کاربردی، مشاوره علمی به نهادهای تقنینی و قضایی، آموزش نسل جدید حقوقدانان و ترویج اخلاق حرفهای و عدالتمحور، به افزایش کارآمدی، انسجام و روزآمدی نظام حقوقی کشور کمک کنند و زمینه تحقق بهتر حاکمیت قانون و صیانت از حقوق و آزادیهای مشروع شهروندان را فراهم سازند.
چشمانداز و پیشنهاد شما برای توسعه رشته حقوق در دانشگاه آزاد اسلامی اردبیل چیست؟
به نظرم، چشمانداز توسعه رشته حقوق در دانشگاه آزاد اسلامی اردبیل باید بر ارتقای کیفیت علمی، پیوند مؤثر میان نظریه و عمل و پاسخگویی به نیازهای حقوقی جامعه استوار باشد. در این راستا، پیشنهاد میشود برنامههای آموزشی با تأکید بر رویکردهای نوین و بینرشتهای، بهویژه در حوزههایی مانند حقوق جزا، حقوق کیفری نوین، حقوق بشر و سیاست جنایی، بازنگری و بهروزرسانی شوند. همچنین تقویت پژوهشهای کاربردی، ایجاد هستهها و مراکز پژوهشی تخصصی و حمایت از انتشار آثار علمی معتبر میتواند جایگاه علمی دانشکده حقوق را ارتقا دهد. از سوی دیگر، توسعه ارتباط دانشگاه با نهادهای قضایی، وکالتی و اجرایی استان، برگزاری کارگاهها و دورههای مهارتمحور و بهرهگیری از ظرفیت اساتید باتجربه و دانشآموختگان ممتاز، زمینه تربیت حقوقدانانی توانمند، اخلاقمدار و مسئول نسبت به مسائل منطقهای و ملی را فراهم خواهد کرد. این رویکرد میتواند دانشگاه آزاد اسلامی اردبیل را به یکی از قطبهای علمی مؤثر در حوزه حقوق در شمالرو کشور تبدیل کند.
این موفقیت چه تأثیری بر زندگی شخصی و حرفهای شما گذاشته است؟
این موفقیت تأثیری عمیق و چندلایه بر زندگی شخصی و حرفهای من داشته است؛ از نظر حرفهای موجب تثبیت هویت علمی، افزایش اعتماد نهادهای دانشگاهی و تقویت مسئولیت من در تولید دانش حقوقی کاربردی و مسئلهمحور شد و مسیر مشارکت فعالتر در پژوهش، آموزش و ارائه راهکارهای علمی برای نظام حقوقی کشور را هموار کرد. از منظر شخصی نیز این دستاورد، ضمن افزایش اعتمادبهنفس و خودباوری، نگاه من به علم و مسئولیت اجتماعی حقوقدان را عمیقتر ساخت و مرا بیش از پیش به تعهد اخلاقی، استمرار یادگیری و خدمت آگاهانه به عدالت و جامعه پایبند کرد.
شما بهعنوان فرزند جانباز و ایثارگر، چه تأثیری از این جایگاه معنوی در مسیر علمی و انتخابهای تحصیلی خود گرفتهاید؟
بهعنوان فرزند جانباز و ایثارگر، این جایگاه معنوی تأثیر عمیق و جهتدهندهای بر مسیر علمی و انتخابهای تحصیلی من داشته است؛ بهگونهای که روحیه ایثار، مسئولیتپذیری، صبر و پایبندی به عدالت که در فضای خانواده و زیستجهان من نهادینه شده، همواره بهعنوان یک سرمایه اخلاقی در تصمیمهای علمیام حضور داشته است. این پیشینه، نگاه من به علم حقوق را از یک دانش صرفاً نظری فراتر برده و آن را به ابزاری برای دفاع از کرامت انسانی، تحقق عدالت و حمایت از حقوق افراد و جامعه تبدیل کرده است. در مسیر تحصیل و پژوهش، این انگیزه درونی سبب شد باپشتکار، تعهد و حساسیت اجتماعی بیشتری به مسائل حقوقی بپردازم و همواره تلاش کنم انتخابها و فعالیتهای علمیام در خدمت منافع عمومی و ارزشهای انسانی و ملی باشد.
آیا این پیشینه باعث شد نگاه ویژههای به عدالت، حقوق و مسئولیت اجتماعی در پژوهشهای خود داشته باشید؟
بله، بیتردید این پیشینه نقش مهمی در شکلگیری نگاه من به عدالت، حقوق و مسئولیت اجتماعی در پژوهشهایم داشته است؛ زیرا زیست در فضایی که ارزشهایی چون ایثار، فداکاری و دفاع از کرامت انسانی در آن برجسته بوده، موجب شد عدالت را نه صرفاً یک مفهوم انتزاعی حقوقی، بلکه یک ضرورت انسانی و اجتماعی بدانم. به همین دلیل، در پژوهشهایم همواره تلاش کردهام حقوق را در پیوند با واقعیتهای اجتماعی، حمایت از حقوق اقشار آسیبپذیر و کارآمدی نظام عدالت کیفری بررسی کنم و مسئولیت اجتماعی حقوقدان را در ارائه تحلیلها و راهکارهایی که به کاهش بیعدالتی و تقویت اعتماد عمومی منجر شود، موردتوجه قرار دهم.
چه توصیههای برای دانشجویانی دارید که قصد دارند مسیر علمی مشابه شما را طی کنند؟
توصیه من به دانشجویانی که قصد دارند مسیر علمی مشابهی را طی کنند این است که پیش از هر چیز، مطالعه عمیق و مستمر را به یک عادت علمی تبدیل کنند و به حفظ صرف متون اکتفا نکنند، بلکه با نگاه انتقادی و تحلیلی به مفاهیم حقوقی بنگرند. انتخاب آگاهانه حوزه تخصصی، تسلط بر روش تحقیق، آشنایی با منابع بهروز و مطالعات تطبیقی، بهویژه در زبانهای خارجی، نقش مهمی در رشد علمی آنان دارد. همچنین بهرهگیری از راهنمایی اساتید، حضور فعال در فضاهای علمی و پژوهشی و پایبندی به اخلاق پژوهش و صداقت علمی، مسیر پیشرفت را هموار میسازد. در کنار این موارد، صبر، پشتکار و تعهد به مسئولیت اجتماعی حقوقدان ضروری است؛ چرا که موفقیت علمی پایدار زمانی حاصل میشود که دانش حقوقی در خدمت عدالت، کرامت انسانی و نیازهای واقعی جامعه قرار گیرد.
لازم است تأکید کنم که مسیر علمی من، نتیجه تلفیق پشتکار، علاقه به پژوهش حقوقی و الهامگرفتن از ارزشهای اخلاقی و اجتماعی بوده است. تجربه تحصیلی در این دانشگاه نهتنها دانش تخصصی و مهارت پژوهشی مرا تقویت کرده، بلکه نگاه من به حقوق را بهعنوان ابزاری برای تحقق عدالت، صیانت از کرامت انسانی و مسئولیت اجتماعی عمق بخشیده است. همچنین باور دارم که آموزش عالی زمانی ارزشمند است که نسل جدید حقوقدانان را به تفکر انتقادی، تحلیل دقیق، نوآوری و خدمت به جامعه تشویق کند. در نهایت، موفقیت علمی و حرفهای، تنها حاصل استعداد فردی نیست، بلکه ترکیبی از حمایت اساتید، محیط علمی پویا، اخلاق حرفهای و انگیزه شخصی برای اثرگذاری مثبت در جامعه است که مسیر یک حقوقدان را بهگونهای پایدار و اثرگذار شکل میدهد.
خبرنگار: علیرضا داوردان
انتهای پیام/
نظر شما