به گزارش خبرنگار فرهنگی ایسکانیوز، عزاداری برای مصائب ائمه اطهار ریشه در تاریخ شیعیان دارد. این سوگواری با رسم، فرهنگ و باورهای دینی هر منطقه عجین شده است و رنگ و لعابی خاص به خود گرفته است. سنت سوگواری بر واقعه عاشورا و مصائب امام حسین (ع) در ماه محرم، بیشتر و گسترده‌تر از باقی ایام در میان مردم باقی مانده و در روز عاشورا به اوج خود می‌رسد و بدون شک آنچه که در این ایام بسیار ارزشمند است توجه به نمادها و آیین‌هاست چراکه بررسی رسوم در محرم خود به نوعی مردم‌شناسی و دین‌شناسی است.
در این میان یکی از مراسمی که آشنایی با آن خالی از لطف نیست، مراسم گل‌مالی از رسم‌های سنتی مردم لرستان است.
بیشتر بخوانید:
نگاهی به مراسم عزاداری دهه محرّم / نخل‌گردانی؛ آیینی پرشکوه از صفویه تا یزد + فیلم
با فرا رسیدن ایام محرم و صفر به ویژه روز عاشورا مردم لرستان غرق در عزا و ماتم می‌شوند و بر اساس رسم دیرینه خود که در عزای عزیزترین عزیزان خود را سر تا پا گل مالی می‌کنند، بار دیگر خاک عزا بر سر می‌گیرند.
گِل مالی آئینی است که مردم لر در سوگواری‌های مختلف از جمله در مرگ افراد خانواده یا عزاداری‌های مذهبی انجام می‌دهند.
تاریخچه گل مالی در لرستان
گل مالی قدمتی چند هزارساله دارد و آغاز آن را می‌توان به زمان نزاع هابیل و قابیل نسبت داد که به امر خداوند زمین را چال کرد و جسد برادرش را به خاک سپرد. جسم با خاک یکی می‌شود و به ریشه اول خود برمی‌گردد.
در گذشته که پارچه سیاه کم بود، مردم تکه‌ای از دُور (سیاه چادر) را می‌بریدند و روی شانه خود می‌گذاشتند. سپس گل درست می‌کردند و روی شانه‌هایشان می‌مالیدند، به این نشانه که جسم ما از خاک است و به خاک برمی‌گردد.
با ورود اسلام به ایران، مردم لرستان شیعه می‌شوند و بعد از واقعه عاشورا، همه آیین‌ها را مگر در عزاداری اهل بیت (ع) حرام می‌دانند.
آن‌ها با برپایی خیمه‌هایی، کنار آن شهادت امام حسین (ع) را روایت می‌کردند و سر و شانه خود را در روز عاشورا گل می‌مالیدند. سپس آتش درست می‌کردند که نشانه پاکی و روشنایی روی زمین بود و به چمری‌زدن و موه‌خانی می‌پرداختند.
آیین گل مالی چیست؟
آیین گل‌مالی در روز عاشورا در استان‌های غربی ایران نظیر لرستان، کرمانشاه و ایلام انجام می‌شود. گل‌مالی در زبان محلی با عنوان «خره گیری» تلفظ می‌شود که خره به‌معنای «گل» است.
گل‌مالی در روز عاشورا در استان‌های غربی ایران نظیر لرستان، کرمانشاه و ایلام انجام می‌شود.
این آیین خاص دارای چند مرحله است که از روز هفتم محرم موسوم به روز تراش عباس شروع می‌شود و تا بعد از شام غریبان ادامه دارد. در روز تراش عباس، مردها به حمام می‌روند و پس از اصلاح سر و صورت، لباس‌های تمیز می‌پوشند. در فاصله چند روز مانده به عاشورا، عده‌ای به‌سراغ جمع‌آوری هیزم می‌روند و اهالی محل بسته به نذری که دارند، به آن‌ها هیزم می‌دهند. شهرداری نیز درختان خشکیده سطح شهر را جمع می‌کند و در اختیار هیئت‌ها قرار می‌دهد. این هیزم برای برپایی آتش استفاده می‌شود تا عزادارانی که در گل می‌افتند، خشک شده و در فصل زمستان از سرما حفظ شوند.
در روز تاسوعا نوبت به تهیه گل می‌رسد. برای این منظور، مردم حوضچه‌هایی به‌شکل مربع و دایره با آجر چینی در جلوی خیمه‌ها و تکیه‌های شهر درست می‌کنند و خاک نرم و مخصوصی را در آن می‌ریزند که در روز عاشورا با گلاب مخلوط می‌شود. دور این حوضچه‌ها را با گلاب تزیین کرده و مردم عزادار با تاریکی هوا، اطراف آن شمع روشن می‌کنند تا حاجاتشان برآورده شود.
انتهای پیام/
نظر شما