به گزارش خبرنگار اجتماعی ایسکانیوز، سایه سیاه آلودگی هوا همچنان بر سر پایتخت‌نشین‌هاست و تهران غرق در دود روزگار می‌گذراند. سال‌هاست که افزایش آلودگی هوا مترادف شده با تعطیلی مدارس و محدودیت‌های ترافیکی و به واسطه شدت گرفتن آلودگی تعطیلی‌ها هم هرسال بیشتر از سال گذشته شده است؛ تا جایی که مسئولان آموزش و پرورش را به فکر انداخته که چاره‌ای برای این تعطیلی‌ها پیدا کنند.
جنگ ۲۰ ساله چین با آلودگی هوا / درسنامه‌ای برای مسئولان
پیشنهاد تغییر شاخص‌ها برای تعطیل نکردن مدارس
یوسف نوری وزیر آموزش و پرورش چندی پیش عنوان کرد که بر اساس بررسی‌های جهانی برخی کشورها مانند مکزیک و چین آلودگی شدیدتر و با شاخص ۳۰۰ دارند اما مدارس تعطیل نمی‌شود اما در ایران بارش برف و آلودگی با شاخص ۱۵۰ مدارس را تعطیل می‌کند.
وی افزود: هزینه آموزش و پرورش روزانه هزار میلیارد تومان است و کلاس‌های حضوری ارزش افزوده برای دانش آموزان و معلمان دارد بنابراین مدارس نباید تعطیل شود البته اگر جان دانش‌آموزان در خطر باشد باید برای تعطیلی مدارس اقدام کرد.
وزیر آموزش اعلام کرد: رئیس جمهور دستور دادند تا تعطیلی مدارس کاهش یابد و با توجه به این شرایط از فردا مدارس تهران و سایر استان‌های کشور در تمام مقاطع تحصیلی به صور حضوری دایر خواهد بود.
علی سلاجقه، درباره موضع سازمان محیط زیست برای تغییر شاخص آلودگی هوا برای تعطیلی مدارس، اظهار کرد: ما شاخص‌های آلودگی را تعیین می‌کنیم و تعطیلی بر عهده هیات وزیران است.
وی ادامه داد: در دنیا در بحث شاخص‌های آلودگی هوا برای تعطیلی مدارس، بالاتر از ما عمل می‌کنند مثلا با شاخص ۳۰۰-۲۰۰ فقط مدارس ابتدایی را تعطیل می‌کنند. قبلا هیات وزیران شاخص ۱۵۰ گذاشته است و اکنون می خواهد تصمیم خود را عوض کند.
پیش از این احمد وحیدی وزیر کشور گفته بود: تعطیلی مدارس به خاطر رفع آلودگی نیست، بلکه بخاطر سلامتی فرزندان‌مان است. مصوبه‌ای وجود دارد که در آن مشخص کرده در چه شاخصی از آلودگی، مدارس باید تعطیل باشند. گروه‌های اضطراری استان‌ها براساس همین مصوبه ناچارند تصمیم به تعطیلی بگیرند. در هرحال این موضوع موجب شد تا با کمک سازمان محیط زیست پیشنهاد جدیدی را برای دولت تعیین کنیم تا این استانداردها را کمی تغییر دهیم تا لازم نباشد در این شرایط مدارس مان را تعطیل کنیم.
آیا با تغییر شاخص سلامت دانش‌آموزان به خطر خواهد افتاد؟
محمدصادق حسنوند رئیس مرکز تحقیقات آلودگی هوای دانشگاه تهران در گفت‌وگو با ایسکانیوز درباره نحوه تعیین شاخص‌ها گفت: برای اینکه بتوان وضعیت هوا را به اطلاع عموم مردم برسانیم، از شاخصی به نام شاخص کیفیت هوا استفاده می‌کنیم. در این شاخص غلظت‌ها دسته‌بندی می‌شوند تا برای مردم قابل درک باشند.
وی افزود: ما در دسته‌بندی‌ها چیزی به نام پاک نداریم و اگر شاخص کیفیت هوا بین صفر تا ۵۰ باشد، می‌گوییم کیفیت هوا خوب است نه پاک! خوب به این معنا است که اگر با این غلظت مواجهه داشته باشید، اثرات کمتری روی شما می‌گذارد.
حسنوند عنوان کرد: در واقع باید شاخص کیفیت هوا را در هر ایستگاه حساب کنند که اگر ایستگاهی در شهر بالاتر بود، آن عدد برای کل شهر انتخاب شود و تصمیم‌گیری‌ها براساس آن باشد اما ما در ایران بین ایستگاه‌ها میانگین می‌گیریم و این عدد را به عنوان شاخص اعلام می‌کنیم. پس روزهایی که اعلام می‌شود مدارس و مراکز برای آلودگی هوا تعطیل هستند واقعیت یک پله بالاتر از عدد اعلام شده است.
وی ادامه داد: محیط زیست، وزارت بهداشت و شهرداری‌ها باهم توافق کردند که میانگین گرفته شود درحالی که هیچ جای دنیا این اتفاق نمی‌افتد. البته نتایج ایستگاه‌ها در سامانه‌ها اعلام می‌شود اما ملاک تصمیم‌گیری‌ها عدد میانگین است.
حسنوند توضیح داد: مناطقی که بیشترین غلظت‌ها را دارند، محدوده شادآباد و پیروزی است و باید عددی ملاک قرار گیرد که در این ایستگاه‌ها اعلام می‌شود. اعلام بالاترین عدد وضعیت واقعی کیفیت هوا را به مردم نشان می‌دهد و دستورالعمل‌های احتیاطی هم تغییر می‌کند.
چین در شرایط اضطراری آلودگی هوا چطور عمل می‌کند؟
نوری درحالی عنوان می‌کند که چین هم برای آلودگی هوا مدارس را تعطیل نمی‌کند که پکن برای اولین بار در سال ۲۰۱۲ سیستم هشدار سریع را راه‌اندازی کرد. در این سیستم با پیش‌بینی احتمال افزایش آلاینده‌ها ۲۴ ساعت قبل اخطارهایی در تلویزیون، رادیو، تلویزیون، روزنامه‌ها، فضای مجازی و برنامه‌های نصب شده در تلفن‌های همراه برای مردم ارسال می‌شد.
برای مثال در ۱۶ تا ۲۲ دسامبر ۲۰۱۶ پکن با دوره طولانی از آلودگی مواجه شد که در پی آن ۱۵ دسامبر هشدار قرمز صادر شد. از جمله محدودیت‌های اعمال شده در این بازه زمانی شامل محدودیت در تردد وسایل نقلیه موتوری، تولید معلق یا محدود تاسیساتی که از زغال سنگ استفاده می‌کنند، تعلیق کارهای ساختمانی، افزایش تمیز کردن جاده برای کاهش گرد و غبار می‌شود.
در عین حال تعداد اتوبوس‌ها و قطارها افزایش پیدا کرد، کلاس‌های مهد کودک و دبستان تعلیق شدند، مدارس متوسطه با ساعت‌های انعطاف‌پذیر فعالیت کردند و ادارات مسئول بازرسی را افزایش دادند.
پس از پایان هشدار قرمز پکن تحقیقات را آغاز کرد تا نتیجه اقدامات را بررسی کند. این تحقیقات نشان داد که با کنترل وسایل نقلیه ۳۰ درصد از آلودگی کم شده است.
نکته قابل توجه شفافیت اطلاع‌رسانی است. برای مثال پکن از سال ۱۹۹۸ انتشار هفتگی وضعیت کیفیت هوا را آغاز کرد و امروز وضعیت لحظه‌ای از طریق سیستم‌های نصب شده در تلفن‌های همراه در دسترس است و رسانه‌ها هم نقش فعالی دارند. پکن با کمک این رسانه‌ها آمزش‌های گسترده‌ای را در راستای مشارکت عمومی آغاز کرد.
از جمله این اقدامات تاسیس ۳۸ پایگاه آموزش محیط زیستی، پوشش خبری، کتاب‌های علمی، برنامه‌های تلویزیونی، انیمیشن و غیره است.
مشارکت عمومی افزایش پیدا کرد و برنامه‌های مختلفی برای گروه‌های خاص برگزار شد. علاوه بر این یک خط تلفن و صندوق پستی برای گزارشات مردمی تخلفات درنظر گرفته شد.
آیا این سطح از اطلاع‌رسانی و استفاده از مشارکت عمومی در کشور وجود دارد که تعطیلی مدارس در ایران و چین برای آلودگی هوا را با هم مقایسه کنیم؟
از طرفی یکی مشکلات مهمی که در کنترل آلودگی هوای تهران با آن مواجه هستیم، مشخص نبودن سهم انتشار منابع و جای خالی ایستگاه‌های اندازه‌گیری است. در حالی که پکن در دهه ۱۹۸۰ ساخت سیستم پایش کیفیت هوا را آغاز کرد و تا سال ۲۰۱۳، ۳۵ ایستگاه که قابلیت اندازه‌گیری ۶ آلاینده اصلی را دارند، تاسیس کرد.
همچنین در سال ۲۰۱۶ هم با ترکیب فناوری‌های پیشرفته مانند سنجش از راه دور ماهواره‌ای با وضوح بالا و رادار لیزری، نسل جدیدی از شبکه پایش هوای یکپارچه ایجاد شد. به طور مثال یک هزار سنسور برای اندازه‌گیری PM۲.۵ تنها در پکن مستقر است اما در ایران مطابق گفته کارشناسان هنوز مطالعه گسترده‌ای برای تعیین سهم‌بندی منابع انتشار انجام نشده و در چنین شرایطی مسئولان چطور می‌خواهند شاخص‌ها را تغییر دهند؟ بهتر نیست به جای پاک کردن صورت مسئله برای بهبود آلودگی هوا فکری کرد و در کنار آن ظرفیت آموزش مجازی را تقویت کرد؟
انتهای پیام /
نظر شما