محمود فرهنگ پیشکسوت عرصه تئاتر در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی ایسکانیوز در پاسخ به این سوال که آیا جایگاه ما در تئاتر مطلوب است یا خیر و اینکه سینما چقدر به تئاتر مدیون است؟ گفت:
اگر سینمای جهان را بنگرید هنرمندان تئاتر بر تاریخ سینما می‌درخشند چون سینما و تئاتر همدیگر را کمک می‌کنند و همپوشانی می‌کنند. آثار شکسپیر تبدیل به فیلمنامه شده و از ادبیات در سینما و تئاتر اقتباس شده است که در ایران هم همینطور است.

وی با اشاره به اینکه ما یک سینمای عوام پسند داریم که به جنبه فرهنگی نمی‌پردازد و فروش هم دارد و یک سینما داریم که فروشی ندارد و فرهنگ در آن پرداخته شده است. ما اگر به تئاتر پس از انقلاب بنگریم متوجه میشیم که بارورتر شده است. در این دوران یعنی در این ۴۵ سال پس از انقلاب کسانی که در سینما ماندگار شدند همه از عرصه تئاتر بوده‌اند.

فرهنگ با بیان اینکه در دوره‌هایی وزیر ارشاد وقت تصمیم گرفت تئاتر را تعطیل کند که این اتفاق بسیار سهمگین بود خاطرنشان کرد: اقتصاد در سینما برای مسئولین قابل قبول است و حاضرند در آن سرمایه‌گذاری کنند. در تئاتر هم این اتفاق در حال افتادن است که برای جذب مخاطب به همین شکل کار می‌کنند و از جنبه فرهنگی آن کم می‌کنند و به وجه غیر فرهنگی آن می‌افزایند. در سالن‌های خصوصی هم چنین چیزی هست و به دلیل عدم حمایت دولت باید با تئاتر کاسبی کنند و هنرمند می‌شود ابزاری در اختیار کسانی که سرمایه‌شان سوخت نشود.

وی با ذکر خاطره‌ای ادامه داد: در یکی از روزها خسرو شکیبایی را دیدم که کت و شلوار پوشیده بود و در تله تئاتر مدرس که در حال اجرا بود در تک مونولوگی که با عصا نشسته بود بسیار مورد توجه قرار گرفت که به دلیل تسلط‌، باورپذیری و سمپاتیکی بود که به مخاطب داده شد. تمامی این‌ها باعث شد که آقای شکیبایی پرواز کند برای نقش‌های جدید. به آقای شکیبایی گفتم: خسرو نان‌ات در روغن است آقای شکیبایی گفت من ۲۵ سال را در این اداره تئاتر گرسنگی کشیدم، امروز شاید شانسی برای موفقیت داشته باشم. این هنرمندان در ناز و نعمت نبودند و در این کار دستمزد زیادی هم برایشان نبود.

پیشکسوت تئاتر کشورمان بیان کرد: دانشکده‌های تئاتر ما باید به آینده تئاتر فکر کنند، در حالی که آموزش در کشور ما شیوه‌ای است که منتج به این نخواهد شد که هنرمند حرفه‌ای تربیت شود. البته که در نسل جدید هنرمندهایی داریم که پس از تئاتر وارد سینما شدند و دیگر به تئاتر بازنگشتند.

وی با اشاره به اینکه من تئاترهایی را در لندن داشتم و در لندن میدان معروفی است که همه هنرمندان تئاتر و سینما جای دستانشان از برنز ساخته و نصب شده افزود: همان هنرپیشه‌هایی که در هالیوود کار می‌کنند در کمپانی تئاتر انگلیس بازی می‌کنند یعنی دوباره خودشان را از لحاظ بیانی، حس و ... آماده می‌کنند برای سینما.

فرهنگ بیان کرد: اشکالی که در ماست این است که ضعف صدای ما اجازه نمی‌دهد که صدابرداری را سر صحنه داشته باشیم و بازیگر با تواناییش پیش برود درحالی که در دنیا مرسوم شده بازیگری که توانایی بیانی دارد در سینما موفق‌تر است، چون ما در کشورمان یک بازیگر تئاتر، شمشیربازی یاد نمی‌گیرد، اسب سواری، آواز خواندن و زبان بدن را حرفه‌ای یاد نمی‌گیرد و تئوری آموزش می‌بیند.

وی با بیان اینکه در سال ۱۳۵۸ دانشکده هنر دراماتیک از بین ۱۵۰ بازیگر ۵ نفر را انتخاب می‌کردند یعنی می‌دید این فرد می‌شود سعید کشن فلاح؟ می‌شود داوود دانشور؟ یا می‌شود فلان هنرمند؟ افزود: باید توجه کنیم تئاتر جای تجربه است اما جای این هم هست که بتوان آثار خوب را برای نسل جدید تهیه کرد.

پیشکسوت تئاتر کشورمان با بیان اینکه دانشکده و منابع تدریس برای آموزش تئاتر روز به روز بیشتر می‌شود آیا این کمک کننده برای تئاتر امروز نسبت به بعد از انقلاب است و ممکن است از این جهت جایگاه بهتری داشته باشیم؟ بیان کرد: الان بعضی در آموزشگاه‌هایی که یک ترم می‌خوانند و می‌گویند یک یا دو ترم پیش فلان آقا خواندم، چرا به دانشکده بروم پس من بازیگر می‌شوم. این خودش یک آفت است چون تئاتر یک یا دو سال نیست.

وی با اشاره به اینکه آقای کنستانتین استانیسلاوسکی سال‌هاست که مرده اما هنوز که هنوز است در سراسر جهان شاگردانش نسل به نسل بعد آن کارهای بروز شده آن را می‌بینند ادامه داد: مارلون براندو تعریف می‌کند، من در یکی از نشست‌های مسکو شاگردان چند نسل بعد از نسل کنستانتین استانیسلاوسکی دیدم اتود آنها سالاد فصل است، وقتی سالاد فصل درست کردن به نصفه نرسیده بود، آب از دهانم جاری شد گفتم خواهش می‌کنم این اتود را قطع کنید. در کشور ما این اتفاق نمی‌افتد. کسانی که صاحب سبک بودند کارگردان یا بازیگر خوبی بودند معلم خوبی نبودند.

فرهنگ بیان کرد: در دنیا این دو وجه کنار همدیگر هستند به همین جهت است که شما می‌بینید این همه آثار ترجمه شده در سبک‌های مختلف بازیگری و کارگردانی در دنیا وجود دارد؛ مانند تعزیه که عناصر جدی نمایش وجود دارد اما ما نتوانستیم عملی کنیم. نمونه این آثار را در برشت می‌بینید که سرآهنگ دارد، مانند تعزیه که یک گروه می‌آیند و قصه ای را می‌خوانند. برشت فاصله گذاری کرده است.

وی با اشاره به اینکه در دانشکده های ما اساتید مجال نداشتند و هر چه را که در گذشته بوده همان را آموزش می‌دهند و پیشرفت خاصی نداشتند افزود: اما از نظر جوان گرایی و گرایش به سمت تئاتر و پرواز به سمت سینما، غوغاست.

پیشکسوت تئاتر کشورمان خاطرنشان کرد: هشت سال جنگ تحمیلی اثرات روانی‌اش که وجود دارد و تئاتر میتواند پاسخ دهد. یکی اش این است که حفره شخصیت هایی که نیاز به دیده شدن دارند و استعداد خود را بروز دهند این خلا را پر میکند. الان بیش از هزار آموزشگاه داریم که بخشی از آن تئاتر است. هر دو هفته یک بار حداقل ۲۰ نفر از تحصیل کنندگان تئاتر کارت استادی برای آموزشگاه کشور می‌گیرند. این علاقه هیچگاه تمام نخواهد شد چون جاذبه‌ای که در تئاتر وجود دارد و پلی که به سینما می‌رساند هنوز وجود دارد. فضای مجازی هم بیشتر این را تشدید کرده با وجود اینکه تئاتر خصوصی به خاطر اقتصاد، به خاطر عدم چرخش اقتصادی تعطیل شده است.

وی با بیان اینکه اکثر جوان‌های با استعداد مثل جواد عزتی با تئاتر خیابانی شروع کردند گفت: هنرمندهای شاخص معمولاً از تئاتر خیابانی شروع کرده‌اند. این عطش به پایان نخواهد رسید. آسیب شناسی در تئاتر نکته مهم آن اقتصاد است. در کشورهای دیگر همیشه دولت‌ها از لحاظ اقتصادی همراهی می‌کنند اما شهرداری‌های ما چنین نمی‌کنند. توجه مسئولین نسبت به سینما به خاطر مخاطب زیاد، بیشتر مورد توجه است.

فرهنگ در پایان با اشاره به اینکه اگر تئاتر چشم انداز درستی داشته باشد یعنی استعداد در دانش‌آموزان مورد استفاده قرار بگیرد موفقیت دوچندان می‌شود تصریح کرد: اگر شما خواستید رشد فرهنگی یک کشور را بسنجید ببینید چقدر صندلی تئاتر دارید و آن را بر جمعیت تقسیم کنید و هر صندلی به تعداد کمتری برسد جامعه دارد از لحاظ فرهنگی به سمت درستی می‌رود.

انتهای پیام/