به گزارش خبرنگار بینالملل ایسکانیوز، این روزها خبرهای نسبتا مثبتی در خصوص احتمال احیای توافق هستهای از وین به سراسر جهان مخابره میشود. این در حالی است که هنوز جزئیاتی از شرایط دستیابی به توافق احتمالی منتشر نشده است. بر اساس آخرین اخبار، هیئتهای مذاکراتی کشورهای مختلف برای مشورت به پایتختهای خود بازگشتهاند. البته آنچه که تقریبا بسیاری از تحلیلگران بینالمللی به آن اشاره میکنند، نیاز همه طرفها و رویکرد مثبت آنان برای احیای برجام است. دکتر «جان کالابرس» -استاد دانشگاه «امریکن» واشنگتن دی سی- نیز با ارائه دلایل مختلفی بیان میکند که ایالات متحده نیز تمایل زیادی به احیای برجام دارد. هر چند که به اعتقاد وی، باید به این واقعیت اذعان کرد که احتمالا مسائل مهمتر برای انتهای کار گذاشته شدهاند.
این استاد آمریکایی با بیان اینکه مذاکره مستقیم بین ایران و آمریکا میتواند به عنوان نشانه مثبتی در خصوص پیشرفت مذاکرات قلمداد شود، اظهار میکند که حتی در صورت وقوع مذاکره مستقیم نیز نمیتوان از اکنون گفت که دستیابی به توافق قطعی است.
متن گفتگو با «دکتر جان کالابرس» بدین شرح است:
- برخی تحلیلگران معتقدند که دستیابی به توافق هستهای قطعی شده و احتمالا در روزها و هفتههای پیشرو آمریکا نیز به توافق باز خواهد گشت. چقدر این تحلیل را درست میدانید؟
در حال حاضر مستنداتی وجود دارد که ما از آنها آگاه هستیم. اول اینکه، مذاکرات در هشتمین دور خود قرار دارد که از 27 دسامبر آغاز شده است. دوم، ما به نقطهای نزدیک میشویم که محدودیتهای اعمالشده بر فعالیتهای هستهای ایران تحت برجام ۲۰۱۵ بهطور برگشتناپذیری از در حال از بین رفتن است. سوم، روسای هیئتهای مذاکره کننده همه کشورها برای مشاوره و [دریافت] دستورالعمل به پایتختهای خود بازگشتهاند.
در چنین مذاکرات دشواری، میتوان دو فرض را بهطور منطقی مطرح کرد:
1) بزرگترین مسائل برای آخر کار گذاشته میشوند و 2) حل این مشکلات یک تصمیم سیاسی است که در سطح رهبران گرفته میشود.
مطمئنا در حال حاضر یکی از بزرگترین مشکلات این است که آیا طرف آمریکایی متعهد میشود (یعنی تضمینی ارائه میدهد) که این رئیسجمهور آمریکا یا رئیسجمهور بعدی به طور یکجانبه توافق را لغو نمیکند؛ همانطور که در سال 2018 در دولت ترامپ اتفاق افتاد.
یکی از نشانههای احتمالی دستیابی به توافق، برگزاری مذاکرات مستقیم بین آمریکا و ایران است. با این حال، حتی در صورت وقوع چنین اتفاقی احتمال شکست مذاکرات به همان اندازه دستیابی به توافق است. هرکسی که بگوید از نتیجه مطمئن است، حرف سادهلوحانهای زده است.
- در حالی که خود آمریکا اولین بار از توافق خارج شد، فکر میکنید مهمترین انگیزه دولت آمریکا برای احیای برجام چه بوده است؟
دولت ایالات متحده به دلایل مختلف به دنبال احیای برجام است. نخست، این واقع بینانه ترین رویکرد برای مسدود کردن مسیر ایران برای تبدیل شدن به یک کشور مجهز به سلاح هستهای است که ایالات متحده آن را تهدیدی برای متحدان منطقهای خود میداند. دلیل دوم که با اولی ارتباط دارد این است که احیای توافق به طور چشمگیری انگیزهها و چشمانداز همسایگان ایران برای توسعه قابلیتهای بازدارندگی هستهای خود را کاهش میدهد. دلیل سوم –و صرف نظر از دو دلیل قبلی- رژیم اشاعه هستهای مبتنی بر «ان پی تی» (پیمان عدم اشاعه سلاحهای هستهای) از تضعیف بیشتر در امان میماند. در نهایت، تمدید توافق ممکن است شرایط مساعد برای گفتگوی سازنده در مورد دیگر موضوعات را نه تنها بین ایالات متحده و ایران، بلکه بین ایران و همسایگانش فراهم کند.
- در صورت احیای توافق هستهای، ایالات متحده چطور اسرائیل را با خود همراه خواهد کرد و چه سناریوهایی برای آینده خاورمیانه متصور است؟
اسرائیل یک کشور مستقل است. به این ترتیب، نمی توان از ایالات متحده انتظار داشت که دولت خود را مجبور به استقبال یا تایید یک برجام بازسازی شده -صرف نظر از شرایط و روشهای جدید- کند. لازم به ذکر است که اسرائیل برای روابط خود با ایالات متحده ارزش قائل است و احتمالا نمیخواهد با تلاش فعالانه برای براندازی توافق، به آن آسیب برساند. اسرائیل در عوض، اگر توافق را رد میکند یا نسبت به آن بدبین است، احتمالا توجه خود را به مشاهده و گزارش نشانههای عدم پایبندی ایران معطوف میکند و در عین حال واشنگتن را برای پیگیری تلاشها برای رسیدگی به برنامه موشکی بالستیک ایران و سایر فعالیتهایی که آن را تهدیدآمیز میداند، تحت فشار قرار میدهد.
انتهای پیام/
نظر شما