به گزارش خبرنگار علم و فناوری ایسکانیوز؛ مغز شما قلعه بدن شماست که توسط یک خندق تقریبا غیرقابل نفوذ به نام «سد خونی مغزی» محافظت می‌شود. این قلعه از سلول‌های مرزی تشکیل شده و تلاش می‌کند سموم و پاتوژن‌ها را از بافت‌های حساسی که در مورد عملکردهای بدن تصمیم‌گیری می‌کنند، دور نگه دارد.

این سد خونی درست است که وظیفه حفاظت از سلول‌های مغزی را به عهده دارد، اما متاسفانه مانع ورود داروهایی می‌شود که قرار است به بهبود مغز کمک کنند و این موضوع، درمان بیماری‌هایی چون سرطان مغز را صد برابر مشکل و سد خونی را تبدیل به یک شمشیر دولبه می‌کند.

نابود کردن سلول‌های سرطانی مغز با روش اسب‌ تروا

دانشمندان سال‌هاست که در تلاشند راهی برای عبور داروها از سد خونی مغز بیابند و در سال ۲۰۱۴ کشف کردند که با کمک امواج صوتی، می‌توانند دسترسی به مغز را راحت کنند. حال یک کارآزمایی بالینی با استفاده از همین تکنیک، راه را بیشتر از همیشه باز کرده است تا دو داروی قدرتمند شیمی درمانی وارد مغز شوند. این مطالعه باعث شد که غلظت داروهای ضد سرطان که از طریق بافت عصبی بیماران جریان می‌یابد، چهار تا ۶ برابر بیشتر از حد معمول شود.

این مطالعه در دو فاز در حال انجام است تا دانشمندان دریابند چگونه می‌توانند این تکنیک را برای داروهای مربوط به سرطان مغز کشنده و با رشد سریع یعنی گلیوبلاستوما -که هیچ درمانی برای آن وجود ندارد- به کار ببرند.

آدام سونابند، جراح مغز و اعصاب دانشگاه نورث وسترن، بر این باور است که این تکنیک یک پیشرفت بزرگ برای درمان بیماران گلیوبلاستوما به شمار می‌آید.

آزمایش روی انسان

محققان در فاز اول، این روش را روی ۱۷ بیمار مبتلا به گلیوبلاستوما امتحان کردند که برای برداشتن تومور خود تحت جراحی قرار گرفتند. در حین جراحی، یک دستگاه اولتراسوند یا فراصوت توسعه یافته توسط یک شرکت بیوتکنولوژی فرانسوی نیز در مغز این بیماران کاشته شد.

در طول دو تا چهار ماه، هر سه هفته یک بار، یک پالس موج فراصوت با شدت کم در مغز آنها منتشر شد. در همان زمان بیمار، تزریق داخل وریدی میکروحباب دریافت کرد. کل این فرآنید چهار دقیقه طول کشید. هنگامی که میکروحباب‌های جریان خون با موج اولتراسوند برخورد می‌کنند، شروع به ارتعاش می‌کنند و این ارتعاش به آنها امکان می‌دهد که از سد خونی مغز عبور کنند.

دانشمندان در مطالعات حیوانی خود در گذشته تخمین زدند که پس از یک دوز درمان اولتراسوند، بخش‌هایی از سد خونی مغز حدود ۶ ساعت باز می‌مانند. اما آزمایش بالینی روی انسان نشان داد که این فرصت در مورد مغز انسان بسیار کمتر است.

سونابند و همکارانش متوجه شدند که با این روش، نشتی سد خونی تقریبا در عرض یک ساعت به طور کامل ترمیم می‌شود و به قول معروف، سد خونی بسته می‌شود و این بدان معناست که دارو فقط یک ساعت فرصت دارد که در جریان خون گردش کند تا به مغز برسد.

در این مطالعه، دو داروی شیمی‌درمانی مختلف تجویز شد: پاکلی تاکسل و کربوپلاتین. هیچ یک از این داروها در نفوذ به سد خونی کارآمد نیستند، ولی با این حال، بسیار قوی‌تر از داروهایی هستند که می‌توانند وارد مغز شوند و بنابراین برای درمان سرطان مغز بسیار موثرند.

آزمایش‌های بالینی در گذشته نشان داده بودند که درمان اولتراسوند ایمن و موثر است، اما این مطالعه اولین آزمایشی است که مستقیما نشان می‌دهد این روش منجر به افزایش قابل توجه غلظت داروهای شیمی‌درمان در مغز می‌شود.

محققان با کمک یک دستگاه بزرگ‌تر توانستند بخش بزرگ‌تری از سد خونی مغز را نسبت به تلاش‌های قبلی مورد هدف قرار دهند، ولی بیماران برخی از عوارض جانبی گذرا مانند سردرد، ضعف اندام و تاری دید را گزارش کردند که این امر نیاز به نظارت دقیق‌تری دارد.

سونابند می‌گوید: در حالی که ما روی سرطان مغز (که تقریباً 30 هزار گلیوما در آمریکا وجود دارد) تمرکز کرده‌ایم، این راه را برای بررسی درمان‌های جدید مبتنی بر دارو برای میلیون‌ها بیمار دیگر که از بیماری‌های مختلف مغزی رنج می‌برند، باز می‌کند.

انتهای پیام/