به گزارش گروه فرهنگ و هنر ایسکانیوز، «هوا فوق العاده بارانی و سرد بوده و هنگام حمله اسرائیل به فلسطین زن و بچه و بزرگ و کوچک در حال فرار بودن. خانم بارداری بین زنان تعادلش رو از دست می‌ده.خانم ها متوجه می‌شن وقت وضع حملشه. دورش خیمه می‌زنن. بارون می‌ریخته رو سر زن. وقت زایمانش بوده. با یک وضع فجیعی بچه رو به دنیا می‌آره. بند ناف نوزاد به جفت وصل بوده. هرچی خانم ها دنبال وسیله میگردن بند ناف رو از جفت جدا کنن چیزی پیدا نمی‌کنن. یکی از خانم ها سنگ بزرگی می‌آره. اون قدر روی بند ناف می‌کوبن تا از نوزاد جدا شود. بچه داشته از سرما جون می‌داده. کامیونی عبوری رو نگه می‌دارند. مادر بچه رو می‌بره کنار اگزوز ماشین تا گرم بشه.»

محمدعلی جعفری که در سفر نیویورک شهید رئیسی را همراهی می‌کرده تا از این سفر یک سفرنامه به یاد ماندنی بنویسد پس از بازگشت به ایران و با شروع عملیات طوفان الاقصی و پس از کلی دشواری و مراجعه به دم و دستگاه های مختلف در نهایت به صورت داوطلبانه خودش را به لبنان می رساند تا بتواند به روایت‌های بی واسطه‌ای دست پیدا کند که نتیجه این سفر در کتاب «جاده کالیفرنیا» به چاپ رسیده و توسط انتشارات سوره مهر راهی بازار نشر شده است.

نویسنده هدفش از این سفر را چنین می‌نویسد: «نمی توانستم در برابر این جنگ سیب زمینی باشم! غده بدخیم بی خاصیتی ریشه می دواند دورتادور صنوبر قلبم. غزه که شدنی نبود. نزدیکترین نقطه لبنان بود. حس ششم می گفت جنگ به لبنان هم کشیده می شود و اگر دست بجنبانی قبل از درگیری می توانی آنجا باشی.»

این سفرنامه متفاوت و تأمل‌برانگیز است که با نگاهی بی‌واسطه، تجربه‌های زیسته مردم لبنان و فلسطین را به تصویر می‌کشد. اینکه چگونه مردم فلسطین پس از فرار از خاک کشورمان به کشورهای دیگر از جمله جنوب لبنان پناهنده شدند و اسرائیل تلاش داشت تا یک دولت فلسطینی را به ریاست یاسر عرفات در جنوب لبنان برپا کند تا فلسطینیان دلخوش به این موضوع شوند و دیگر به کشور خودشان فکر نکنند و چطور امام موسی صدر متوجه این دسیسه شد و مخالفت خود را ابراز کرد.

جعفری در این کتاب، تنها به بیروت و جنوب لبنان نمی‌رود، بلکه قدم به اردوگاه‌های فلسطینیان، مناطق مرزی، زندان‌های سابق اسرائیل و پناهگاه‌های رزمندگان مقاومت می‌گذارد و با مردمانی گفتگو می‌کند که سال‌ها جنگیده‌اند، زندان‌های اسرائیل را دیده‌اند و هنوز هم ایستاده‌اند. این روایت‌ها، ابعاد جدیدی از رابطه فرهنگی و اجتماعی مردم لبنان و ایران و نگاه آنان به مسئله فلسطین را ارائه می‌کند.

نویسنده با وجود اینکه هیچ رابط و منابع اطلاعاتی از لبنان در اختیار نداشته اما با پیگیری و ممارست موفق می شود با افراد زیادی که هرکدام از آنان به عنوان یک منبع مهم، خاطراتی تلخ و شیرینی برای بازگو کردن داشتند آشنا شود و حاصل گفت‌وگوهای خود با این افراد را در سفرنامه اش منعکس کند.

سبک نگارش جعفری در «جاده کالیفرنیا» ساده، روان و بی‌پرده است. او با دقت در جزئیات توانسته است کتابی خواندنی و اثرگذار خلق کند. این کتاب می‌تواند به شناخت بهتر مخاطبان ایرانی از مسائل فلسطین و لبنان کمک کند.

از جمله نقدهایی که می توان به کتاب وارد دانست گسستگی روایت های درون کتاب است به طوریکه برای مثال منتظر روایتی جدید و یا اتفاقی جدید در جنوب لبنان هستیم اما نویسنده یکباره تصمیم می گیرد به بیروت سفر کند و یا اینکه در سفر به اردوگاه های فلسطینیان توقع روایت های جذابی ایجاد می شود اما روایت تمام می شود و با اینکه نویسنده خود را داوطلبانه و با هزینه شخصی به لبنان رسانده اما در مواجهه با مترجمی که سفارت ایران در اختیارش قرار داده تسلیم می شود گویی که مترجم در عمده موارد نویسنده را کنترل می کند و به او می گوید چه بپرس و چه نپرس و اینکه مثلا در جاهایی مترجم گفت‌وگوی نویسنده را پایان می دهد و به او می گوید دیگر وقت نداریم و باید برویم و اصلا اینگونه نیست که مترجم کامل در اختیار نویسنده باشد تا فردی که به سختی برای گفت‌وگو با نویسنده هماهنگ شده بتواند لب مطلب را ادا کند.

از دیگر مواردی که نقد جدی به سفرنامه وارد است درباره زمان این سفر است. روی جلد کتاب نوشته «سفرنامه لبنان با طعم طوفان الاقصی» اما هیچ طعمی از طوفان الاقصی در این کتاب وجود ندارد. نویسنده با شروع عملیات طوفان الاقصی خود را به لبنان رسانده تا روایتی دست اول از این کشور که نزدیک ترین موقعیت به فلسطین را دارد باگو کند اما محتوای کتاب به مصاحبه با افرادی که هرکدام به نحوی در روزگارانی در فلسطین زیست میکرده اند و یا در زندان های اسرائیل گروگان بودند و یا افرادی که با امام موسی صدر و شهید چمران هم رزم بوده اند پرداخته است که برای این مصاحبه ها در زمان مناسب تری میشد به لبنان سفر کند و خاطرات را ثبت نمود و هیچ ردی از طوفان الاقصی در این سفرنامه وجود ندارد.

«جاده کایفرنیا» کتابی خوش خوان است و هرچند که نویسنده در بخش هایی از کتاب در قامت یه خبرنگار عمل کرده و به دنبال مصاحبه با افراد مختلفی بوده که در کتاب آورده شده اما با توجه به اینکه این روایت ها با رویکرد خاطره نگاری نگارش شده لذا چیزی از لذت مطالعه این کتاب را کم نمی‌کند و باید گفت جاده کالیفرنیا یک کتاب ارزشمند است.

انتهای پیام/