به گزارش گروه علم و فناوری باشگاه خبرنگاران دانشجویی(ایسکانیوز)؛ بسیاری از ما بعد از چند روز مرخصی یا تعطیلی، برای بازگشت به کارهای روزمره و رفتن به سرکار دچار مشکل و حتی استرس و ترس میشویم. به همین دلیل برای بعضیها شنبهها بدترین روز هفته است.
محققان به این نتیجه رسیدهاند که همیشه نمیتوانید برنامه یا تعهدات خود را تغییر دهید تا شنبهها جذابتر شوند، اما ممکن است بتوانید مغزتان را به گونهای برنامهریزی کنید که در مورد روزهای غیرتعطیل هفته متفاوت فکر کند.
ساخت خالکوبی الکترونیک که سطح استرس را میسنجد
مغز ما عاشق پیشبینی و کارهای روتین است. حتی تحقیقات نشان میدهد که فقدان روتین با پریشانی روانی ما مرتبط است.
اگر تعطیلات آخر هفته زمان فراغت و دلپذیری را به ما میدهد، مغزمان سخت کار میکند تا این تغییر ناگهانی را به یک روال عادی تبدیل کند.
اما خبر خوب این است که مغز برای تطبیق با فراغت هفته و نداشتن روتین نیازی به تلاش بیشتر ندارد.
با این حال، زمانی که میخواهید به فعالیتهای کمتر خوشایند برگردید، مثلاً فهرست کارهای روز شنبه، داستان متفاوت میشود.
یکی از راههای تطبیق با تغییرات بعد از آخر هفته یا تعطیلات عید معرفی روتینهایی است که تمام هفته وجود دارند و این قدرت را دارند که زندگیمان را معنادارتر کنند. مثل تماشای برنامههای تلویزیونی مورد علاقه یا باغبانی یا رفتن به باشگاه که انجام آنها در زمان مشخص در روزمره مفید است.
به طور کلی، روتینها حس انسجام به ما میدهند، چه این روال پنج روز کار کردن و دو روز تعطیلی باشد، چه مجموعهای از کارهایی باشد که زندگیمان را معنادارتر میکنند.
اما روال مهمی که باید در روزمره ایجاد شود، روال خواب است. تحقیقات نشان میدهد که حفظ مدت زمان خواب ثابت، زمان رفتن به تختخواب یا کیفیت خواب در لذت بردنمان از شنبهها تاثیرگذار است.
معمولا تغییرات در الگوهای خواب در آخر هفتهها یا تعطیلات عید باعث ایجاد «جت لگ» یا «پرواززدگی» میشود. جت لگ وضعیتی فیزیولوژیک است که از تغییرات ریتم شبانهروزی بدن اتفاق میافتد و ناشی از مسافرتهای طولانی (از شرق به غرب یا برعکس) است که در آن تنظیم خواب فرد به علت اختلاف ساعت مبدأ با مقصد پرواز به هم میریزد.
مثلا خوابیدن دیرتر از حد معمول و طولانیتر در روزهای تعطیل ممکن است باعث ایجاد اختلاف بین ساعت بدن و مسئولیتهای اجتماعی و در نهایت بالا رفتن سطح استرس در صبح شنبه میشود.
پس باید سعی کنید زمان مشخصی را برای خوابیدن و بیدار شدن در نظر بگیرید و از چرت زدن روزانه خودداری کنید. برای این کار بهتر است قبل از خواب، گوشیتان را خاموش کنید یا کنار بگذارید و یک روال ۳۰ دقیقهای «آرام کردن» قبل از خواب ایجاد کنید.
هک کردن هورمونها
هورمونها هم در احساسات ما نسبت به شنبهها نقش دارد. به عنوان مثال، کورتیزول یک هورمون چندکاره بسیار مهم است که به بدن کمک میکند نه تنها متابولیسم خود را کنترل کند، بلکه چرخه خواب و بیداری و همچنین پاسخمان به استرس را تنظیم کند.
کورتیزول معمولا یک ساعت قبل از بیدار شدن از خواب ترشح میشود و به ما کمک میکند احساس بیداری کنیم. سپس سطح آن تا صبح روز بعد کاهش مییابد، مگر اینکه تخت استرس قرار بگیریم.
بدن ما تحت استرس حاد نه تنها کورتیزول، بلکه آدرنالین هم ترشح میکند تا برای جنگ یا فرار آماده شود.این دقیقا زمانی است که قلب سریع میزند، کف دستها عرق میکند و دست و پا شروع به لرزش میکند.
خوب است بدانید که این آمیگدال (ناحیهای کوچک و بادام شکل در پایه مغز) است که مغز را ربوده است. حتی قبل از اینکه مغز بتواند آن را پردازش کند و فکر کند که آیا به آن نیاز بود یا خیر، یک واکنش عاطفی فوقالعاده سریع به استرس ایجاد میکند.
اما به محض اینکه بتونیم فکر کنیم یا همان قشر پیشانی مغز که برای عقل و تفکر فعال کنیم، پاسخ آمیگدال کاهش مییابد؛ البته به شرطی که استرسی در محیط خارجی نباشد.
این امر نبردی دائمی بین احساسات و عقل ماست که ممکن است زمانهایی که خیلی استرس داریم یا مضطرب هستیم، ما را نیمههای شب از خواب بیدار کند.
بنابراین نباید تعجب کنیم که سطح کورتیزول -که از نمونه بزاق افراد به صورت تمام وقت اندازهگیری میشود- در روزهای شنبه و یکشنبه بیشتر و روزهای جمعه کمترین سطح گزارش میشود.
برای اینکه کورتیزول بدن به عنوان هورمون استرس در سطحی یکسان در روز یا روزهای هفته باشد، باید آمیگدال را با آموزش مغز برای تشخیص تهدیدهای واقعی فریب دهیم. در واقع، باید قشر جلوی مغز را با بیشترین سرعت ممکن فعال کنیم. یکی از بهترین راهها برای رسیدن به این هدف و کاهش استرس کلی، فعالیتهای تمدد اعصاب به ویژه در روزهای جمعه است.
یکی از روشهای تمدد اعصاب گذراندن وقت در طبیعت است. قبل از اینکه به سراغ گوشی بروید و شبکههای اجتماعی و اخبار بروید، به خود زمان بدهید.خوب است منتظر بمانید تا اوج کورتیزول به طور طبیعی کاهش یابد که تقریبا یک ساعت بعد از بیدار شدن از خواب و قبل از اینکه در معرض استرسهای خارجی قرار گیرید، اتفاق میافتد
با پیروی از این نکات ساده میتوانید مغزتان را طوری آموزش دهید که باور کند روزهای هفته یا بعد از تعطیلات به خوبی آخر هفته و تعطیلات است.
نظر شما