به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، دانشگاه‌ها و موسسات آموزشی هر ساله توسط پایگاه‌های مختلفی در سطوح منطقه‌ای، کشوری، جهانی، موضوعی و غیره ارزیابی شده و نتایج برترین‌های آنان منتشر می‌شود.

بیشتر بخوانید:

مشهورترین دانشگاه‌های جهان توسط تایمز معرفی شد/ جای خالی ایران در لیست برترین‌ها

از جمله این پایگاه‌های رتبه‌بندی می‌توان به کیواس، تایمز، شانگهای، یواس‌نیوز و ... اشاره کرد. ایسکانیوز در ادامه وضعیت دانشگاه‌های کشور را در سال گذشته بر اساس نظام رتبه‌بندی‌های مختلف بررسی کرده است:

۷ دانشگاه ایرانی در لیست ۲۰۲۴ کیواس

رتبه بندی کیو اس توسط مؤسسه «کاکارلی سیموندز» در کشور انگلستان صورت می گیرد و عملا از سال ۲۰۱۰ به صورت مستقل دانشگاه های دنیا را مورد ارزیابی قرار می دهد. در روش شناسی رتبه بندی اخیر کیو اس، از سه شاخص توسعه پایدار، اشتغال فارغ‌التحصیلان و شبکه پژوهش بین المللی برای اولین بار استفاده شده است.

اطلاعات انتشارات علمی دانشگاه ها در این رتبه بندی از پایگاه استنادی اسکوپوس (Scopus) در بازه زمانی ۵ ساله و استنادات در بازه زمانی ۶ ساله محاسبه می شود.

از جمله شاخص‌های این رتبه‌بندی می‌توان به بررسی شهرت علمی، ارزیابی کارفرمایان، نسبت اعضای هیئت علمی به دانشجو، میزان استناد به اعضای هیئت علمی، نسبت استنادبه اعضای هیئت علمی، نسبت دانشجویان بین‌المللی، اشتغال فارغ‌التحصیلان و توسعه پایدار اشاره کرد.

۷ دانشگاه ایرانی توانسته‌اند در سال ۲۰۲۴ در بین برترین دانشگاه‌های رتبه‌بندی کیواس حضور داشته باشند. اسامی این دانشگاه‌ها در جدول زیر آمده است:

۷۳ دانشگاه ایراتی در ایست برترین‌های تایمز

رتبه بندی تایمز یکی از مشهورترین نظام های رتبه بندی بین المللی دانشگاه ها است که اولین بار در سال ۲۰۰۴ با همکاری تایمز و کیو اس تحت عنوان رتبه¬بندی «تایمز - کیواس» و از سال ۲۰۱۰ به بعد با همکاری موسسه تامسون رویترز منتشر شد. رتبه بندی تایمز جهت ارزیابی دانشگاه ها بخشی از اطلاعات مورد نیاز خود را از خود دانشگاه ها، بخشی دیگر را از نظرسنجی ها و بخشی را از پایگاه اسکوپوس به دست می‌آورد (از سال ۲۰۱۶ منبع اطلاعاتی خود را از WoS به پایگاه اسکوپوس تغییر داده است)

از جمله شاخص‌های این رتبه‌بندی می‌توان به شهرت آموزشی،نسبت استاد به دانشجو، نسبت دانشجویان دکتری به لیسانس، نسبت مدرک دکتری به اعضای هیئت علمی، درآمد سازمانی، شهرت پژوهشی، درآمد پژوهشی، بهره‌وری پژوهشی، تاثیر استناد، قدرت پژوهش، برتری پژوهشی، تاثیر پژوهش، نسبت دانشجویان بین‌المللی، نسبت اعضای هیئت علمی بین‌المللی، همکاری بین‌المللی، درآمد صنعت، پروانه‌های ثبت اختراع اشاره کرد.

۷۳ دانشگاه ایران در رتبه‌بندی ۲۰۲۴ تایمز توانسته‌اند حضور داشته باشند که ۱۰ دانشگاه برتر آن در جدول زیر آورده شده‌ است:

۵۲ دانشگاه ایرانی در لیست برترین‌های یواس‌نیوز

مؤسسۀ «یو. اس. نیوز» از ۱۳ سنجه کلیدی (آوازه جهانی پژوهشی، آوازة منطقه‌ای پژوهشی، شمار انتشارات، کتاب‌ها، همایش‌ها، تأثیر استنادی تعدیل‌شده، شمار همة استنادها، شمار انتشارات در میان ۱۰ درصد انتشارات باکیفیت، نسبت انتشارات در میان ۱۰ درصد انتشارات باکیفیت، شمار همکاری جهانی [نسب به کشور]، شمار همکاری جهانی، شمار مقاله‌های پراستناد در میان یک درصد انتشارات باکیفیت، و نسبت مقاله‌های پراستناد در میان یک درصد انتشارات باکیفیت) برای ارزیابی مؤسسه‌ها بهره می‌گیرد. داده‌های ارزیابی این سنجه‌ها با همکاری شرکت «کلاریویت آنالیتیکس» (ناشر پایگاه‌های «وب آو ساینس» و «اینسایتس») گردآوری می‌شوند.

۵۲ دانشگاه ایرانی توانسته‌اند در لیست برترین‌های ۲۰۲۴ یواس‌نیوز حضور داشته باشند که اسامی ۱۰ دانشگاه برتر این لیست در ادامه آورده شده است:

۱۰ دانشگاه ایرانی در جمع برترین‌های شانگهای

شانگهای یکی از نظام‌های معتبر رتبه بندی در سطح بین المللی است. کیفیت آموزش، کیفیت اعضای هیئت علمی، برونداد پژوهشی و عملکرد سرانه، چهار معیار به کار برده شده در نظام رتبه بندی شانگهای است که توسط شش شاخص ارزیابی می‌شوند.

این ۶ شاخص عبارتند از: تعداد فارغ التحصیلان برنده جایزه نوبل یا فیلد مدال، تعداد اعضای هیئت علمی برنده جایزه نوبل یا فیلد مدال، تعداد محققان پراستناد در ۲۱ حیطه موضوعی، تعداد مقالات منتشر شده در دو مجله Nature و Science، تعداد مقالات نمایه شده در نمایه‌نامه‌های توسعه یافته علوم و علوم اجتماعی و عملکرد دانشگاهی با توجه به اندازه سازمان.

منابع گردآوری داده در این رتبه بندی شامل وب سایت‌های جوایز نوبل، مدال فیلدز، پایگاه‌های اطلاعاتی و اطلاعات آماری دولتی است. اطلاعات پژوهشی دانشگاه‌ها نیز از پایگاه استنادی WOS استخراج می‌شود. بیش از ۲۵۰۰ دانشگاه هر ساله مورد بررسی قرار گرفته و رتبه بندی می‌شوند و در نهایت رتبه ۱۰۰۰ دانشگاه برتر جهان منتشر می‌شود.

اسامی ۱۰دانشگاه برتر ایران در رتبه بندی شانگهای در جدول زیر آورده شده است:

۴۱ دانشگاه ایرانی در لیست برترین‌های CWUR

نظام رتبه‌بندی CWUR از سال ۲۰۱۲ با هدف ارزیابی ۱۰۰ دانشگاه برتر جهان فعالیت خود را آغاز کرد. از جمله شاخص‌های این رتبه‌بندی می‌توان به کیفیت آموزش، استخدام فارغ‌التحصیلان، کیفیت اعضای هیئت علمی و خروجی پژوهشی اشاره کرد. شاخص کیفیت با وزن ۲۵ درصد آموزش، بر اساس تعداد و موفقیت تحصیلی فارغ‌التحصیلان یک دانشگاه در زمینه کسب امتیازات علمی بین‌المللی معتبر نسبت به اندازه دانشگاه، اندازه‌گیری می‌شود. شاخص اشتغال پذیری با وزن ۲۵ درصد بر اساس موفقیت حرفه‌ای فارغ التحصیلان یک دانشگاه در شرکت‌های بزرگ و شاخص کیفیت اعضای هیئت علمی با وزن ۱۰ درصد بر اساس کسب جوایز بین المللی اندازه‌گیری می‌شود.

شاخص اصلی خروجی پژوهشی با وزن ۱۰ درصد بر اساس تعداد کل مقالات پژوهشی ارزیابی شده و دارای ۳ شاخص فرعی است که هر کدام ۱۰ درصد وزن دارد. شاخص کیفیت انتشارات بر اساس تعداد مقالات پژوهشی در مجلات بسیار معتبر بین‌المللی، شاخص تاثیر بر اساس تعداد مقالات تحقیقاتی منتشر شده در مجلات تاثیرگذار و استناد بر اساس تعداد مقالات تحقیقاتی پراستناد ارزیابی می‌شود.

۴۱ دانشگاه ایرانی توانسته‌اند در لیست برترین‌های ۲۰۲۳ CWUR حضور داشته باشند که اسامی ۱۰ دانشگاه برتر در جدول زیر آورده شده است:

درخشش ۴۶ دانشگاه ایرانی در رتبه‌بندی لایدن

در رتبه بندی لایدن، از تولیدات علمی دانشگاه ها در نمایه های پایگاهWoS استفاده شده است. بازه زمانی لحاظ شده در انتشارات دانشگاه ها ۲۰۲۱-۲۰۱۸ و استنادها تا پایان سال ۲۰۲۲ می باشد. در این رتبه بندی تنها شکل انتشاراتی پذیرفته شده مقاله و مقاله مروری هستند و سایر قالب های انتشاراتی مانند کتاب و مقاله کنفرانس و... از بررسی حذف می شوند.

معیار مرجعیت علمی (تاثیر علمی) از تعداد کل انتشارات و شاخص هایی چون مقالات ۱% برتر، مقالات ۵% برتر، مقالات ۱۰% برتر و مقالات ۵۰% برتر به صورت تعداد و سهم از کل و نیز تعداد کل انتشارات، مجموع و میانگین تعداد استنادهای انتشارات دانشگاه و نیز مجموع و میانگین تعداد استنادات نرمال شده (به رشته و سال) دانشگاه بهره گرفته است (دو شاخص آخر در صفحه اصلی نتایج نشان داده نمی شود.)

در معیار دیپلماسی علمی از شاخص هایی چون تعداد کل انتشارات، همکاری علمی، همکاری بین‌المللی، همکاری صنعتی، همکاری علمی با فاصله جغرافیایی کمتر از ۱۰۰ کیلومتر و همکاری علمی با فاصله جغرافیایی بیشتر از ۵۰۰۰ کیلومتر (به صورت تعداد و سهم از کل) استفاده کرده است.

معیار دسترسی به انتشارت آزاد نیز از تعداد کل انتشارات و شاخص های انتشارات دسترسی آزاد، انتشارات دسترسی آزاد طلایی، انتشارات دسترسی آزاد هیبرید، انتشارات دسترسی آزاد برنز، انتشارت دسترسی آزاد سبز (به صورت تعداد و سهم از کل) تشکیل می شود.

معیار تنوع جنسیتی نیز از تعداد کل نویسندگان و شاخص هایی از جمله تعداد نویسندگان زن و مرد، تعداد و نسبت نویسندگانی که جنسیت آنها مشخص نیست، نویسندگان مرد (به نسبت کل نویسندگان)، نویسندگان زن (به نسبت کل نویسندگان)، نویسندگان مرد (به نسبت تمام نویسندگان مرد و زن)، نویسندگان زن (به نسبت تمام نویسندگان مرد و زن) است.

در رتبه‌بندی ۲۰۲۳ لایدن ۴۶ دانشگاه توانسته‌اند در لیست برترین‌ها حضور داشته باشند که اسامی ۱۰ دانشگاه برتر آن در جدول زیر آورده شده است: