دحو الارض یکی از وقایع مهم خلقت زمین در آموزه‌های اسلامی است که نقش کلیدی در شکل‌گیری محیط زیست دارد. این مفهوم به معنای گسترده شدن زمین از زیر خانه‌ی خدا (کعبه) و فراهم شدن شرایط مناسب برای زیست انسان‌ها و سایر موجودات تعبیر می‌شود. بر اساس روایات اسلامی، خداوند در این روز زمین را آماده‌ی زندگی کرد و آب‌ها را در مسیرهای مشخص هدایت نمود. اهمیت این رخداد تا جایی است که در بیست و پنجم ذی‌القعده، روزه گرفتن، دعا خواندن و انجام اعمال عبادی توصیه شده است.

معنای دحو الارض و جایگاه آن در تاریخ خلقت

دحو الارض به معنای "گسترده شدن زمین" یکی از تحولات مهم در خلقت محسوب می‌شود. در برخی منابع تاریخی و مذهبی، این روز به عنوان نقطه‌ی عطفی در شکل‌گیری زمین شناخته می‌شود. بر اساس باورهای اسلامی، ابتدا آب‌های موجود سطح زمین را پوشانده بودند، اما با دحو الارض، خشکی‌ها ظاهر شدند و امکان زندگی برای موجودات فراهم شد. برخی روایات بیان می‌کنند که نخستین نقطه‌ای که در زمین ظاهر شد، محل خانه‌ی خدا یعنی کعبه بوده و از همانجا زمین توسعه پیدا کرده است.

مومنان در این روز به انجام اعمال عبادی تشویق می‌شوند. یکی از مهم‌ترین اعمال مستحبی در روز دحو الارض، روزه‌داری است که در روایات اسلامی ثواب بسیاری برای آن ذکر شده است. همچنین خواندن دعاهای مخصوص این روز، زمینه‌ی تقویت ایمان و افزایش توجه به مسائل معنوی را فراهم می‌کند.

ابعاد علمی دحو الارض

در کنار مفاهیم دینی، برخی محققان سعی کرده‌اند ارتباط این رخداد را با نظریات علمی بررسی کنند. یکی از دیدگاه‌های موجود، تلاش برای مقایسه‌ی دحو الارض با فرآیندهای زمین‌شناسی مانند شکل‌گیری قاره‌ها و تغییرات سطح زمین است. برخی نظریه‌ها بر این باورند که پیدایش خشکی‌ها طی میلیون‌ها سال رخ داده، اما در متون دینی دحو الارض به عنوان یک نقطه‌ی عطف در خلقت زمین مطرح شده است. این تفاوت رویکردها، توجه به مفاهیم علمی و مذهبی را در کنار یکدیگر ضروری می‌سازد.

علاوه بر این، دانش زمین‌شناسی نشان داده است که حرکت صفحات زمین‌شناسی، تغییرات سطح زمین و شکل‌گیری قاره‌ها طی میلیون‌ها سال رخ داده‌اند. برخی پژوهشگران تلاش کرده‌اند تا مفاهیمی مانند دحو الارض را در چارچوب علمی بررسی کرده و ارتباط احتمالی میان این باورهای سنتی و زمین‌شناسی مدرن را جستجو کنند.

دحو الارض؛ پیوندی میان علم و ایمان

این رخداد یکی از مناسبت‌هایی است که پیوند میان علم و دین را نشان می‌دهد. به همان اندازه که از منظر مذهبی دارای اهمیت است، تحقیقات علمی نیز به درک بهتر شکل‌گیری زمین کمک می‌کنند. دحو الارض فرصتی است برای تأمل در نظام آفرینش، توجه به قدرت خداوند و اهمیت محیط زیست در زندگی انسان‌ها.

دحو الارض؛ روزی که زمین گسترش یافت و زندگی آغاز شد. مفهومی که هم از منظر دینی و هم از دیدگاه علمی، قابل بررسی بوده و بیانگر جایگاه خلقت در نظام آفرینش است.

*فاطمه بکروی_فعال دانشجویی*
انتهای پیام/