به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، دانشگاه آزاد اسلامی به عنوان بزرگترین دانشگاه حضوری جهان با بیش از چهارصد واحد آموزشی و بیش از یک میلیون دانشجو، سالها با بحرانهایی چون فساد، بیاعتمادی و کاهش کیفیت مواجه بود. در این شرایط، شهید دانشمند دکتر محمدمهدی طهرانچی در زمان ریاست خود، توانست با نگاهی تحولی و علمی، تغییرات بنیادینی را رقم بزند که نه فقط به بهبود ساختارهای دانشگاهی بلکه به ارتقای جایگاه دانشگاه در عرصههای ملی و بینالمللی انجامید.
شفافیت و تعالی علمی؛ نقطه عطفی در مدیریت دانشگاه آزاد
در سالهایی که دانشگاه آزاد اسلامی، بزرگترین دانشگاه حضوری جهان، با انبوهی از چالشها و بحرانهای ساختاری، مالی و مدیریتی دستوپنجه نرم میکرد، ورود دکتر محمدمهدی طهرانچی به ریاست این دانشگاه، همچون نسیمی تازه، فرصتی برای تحول و بازسازی ایجاد کرد. دانشگاهی با بیش از چهارصد واحد آموزشی پراکنده در سراسر کشور و جمعیتی بالغ بر یک میلیون دانشجو، در گیرودار مشکلاتی بود که بیاعتمادی عمومی، ضعف نظارت، فساد و کاهش کیفیت آموزشی را به دنبال داشت. اما او باور داشت که در دل این بحران، فرصتی نهفته است که با اراده، برنامهریزی دقیق و مدیریت جهادی میتوان آن را تبدیل به نقطه عطفی برای دانشگاه کرد.
روایت دکتر طهرانچی از نخستین روزهای مسئولیتش، روایت مواجههای جدی با ناکارآمدیهای دیرینه است. او در یکی از سخنرانیهایش گفت: «دانشگاه آزاد باید به جایگاه واقعی خود در میان دانشگاههای برتر جهان برسد؛ اما این مسیر بدون شفافیت و تغییر اساسی ساختارها ممکن نیست.» این جمله کلیدواژهای شد برای تمامی اقدامات بعدیاش. او با تدوین سند تحول و تعالی دانشگاه، چارچوبی روشن برای تغییرات بنیادین ایجاد کرد؛ سندی که عدالت آموزشی، شفافیت و ارتقای کیفیت را محور اصلی خود قرار داده بود. این سند نه فقط یک برنامه روی کاغذ، بلکه نقشه راهی عملیاتی بود که با همکاری گسترده مدیران، اساتید و کارشناسان تدوین شد.
یکی از مشکلات جدی که دکتر طهرانچی به سرعت به آن پرداخت، نبود سیستمهای الکترونیکی جامع برای مدیریت امور آموزشی و پژوهشی بود. پیش از او، بسیاری از فرآیندها به شیوههای سنتی و پرخطا انجام میشد که زمینه را برای فساد و بیعدالتی فراهم کرده بود. او راهاندازی سامانههای «پژوهشیار» و «آموزشیار» را در اولویت قرار داد و با اجرای این سامانهها، توانست کنترل دقیق بر روندهای آموزشی و پژوهشی ایجاد کند. به گفته یکی از مدیران دانشگاه، «این سامانهها شفافیت را به دانشگاه آوردند و سرعت و دقت تصمیمگیری را بالا بردند.»
اما چالش اصلی دیگری که وجود داشت، پذیرش بیرویه دانشجو بدون رعایت استانداردهای کیفی بود. دکتر طهرانچی در گفتگوهای متعدد خود بارها این موضوع را مطرح کرد که «افزایش کمی دانشجویان در صورت کاهش کیفیت، به زیان دانشگاه و کشور است.» به همین دلیل او سیاستهایی را اجرا کرد که پذیرش دانشجو با تمرکز بر ظرفیت واقعی آموزشی و حفظ استانداردهای علمی صورت گیرد. همچنین برنامههای ارتقای کیفیت آموزشی، توانمندسازی اساتید و بازنگری در برنامههای درسی به شکل جدی دنبال شد. این تغییرات، گام مهمی در بازگرداندن اعتبار علمی دانشگاه آزاد بود.
پژوهش کاربردی و مشارکت همهجانبه؛ رمز موفقیت مدیریتی شهید طهرانچی
در بخش پژوهش نیز دکتر طهرانچی معتقد بود دانشگاه باید نقش فعال و سازندهای در توسعه فناوری و رفع نیازهای جامعه ایفا کند. او با تمرکز بر پژوهشهای کاربردی و نوآورانه، حمایت ویژهای از پروژههای فناورانه در حوزههایی مانند هوش مصنوعی، زیستفناوری و انرژیهای نو داشت. شبکههای همکاری میان دانشگاه و صنعت شکل گرفت و پروژههای مشترک متعددی به اجرا درآمد که میتوان آنها را نقطه عطفی در حرکت دانشگاه به سوی اقتصاد دانشبنیان دانست.
روایت این دوران بدون اشاره به فضای مشارکتجویانه و دموکراتیکی که دکتر طهرانچی ایجاد کرد، ناقص خواهد بود. او باور داشت که تحول تنها با همراهی و مشارکت اساتید، دانشجویان و کارکنان ممکن است. به همین دلیل جلسات مشورتی، میزگردها و همایشهای متعددی را برگزار کرد تا همه بتوانند صدای خود را به گوش مدیران برسانند. این رویکرد باعث شد بسیاری از مقاومتها در برابر تغییر کاهش یابد و حس تعلق و مسئولیتپذیری در دانشگاه تقویت شود.
حمایت از نخبگان علمی و حفظ امنیت مراکز علمی از دیگر محورهای مهم مدیریتی او بود. با توجه به تهدیدات منطقهای و بینالمللی، دکتر طهرانچی تلاش کرد ضمن تقویت زیرساختهای پژوهشی، امنیت علمی را نیز در اولویت قرار دهد.
اما در حالی که دانشگاه در مسیر اصلاحات و پیشرفت گام برمیداشت، حادثه تلخ و ناگهانی شهادت دکتر طهرانچی در حمله موشکی رژیم صهیونیستی، جامعه دانشگاهی و علمی کشور را در شوکی عمیق فرو برد. این واقعه نه فقط از دست دادن مدیری توانا بود، بلکه هشداری جدی برای ضرورت حفاظت از سرمایههای انسانی و علمی کشور به شمار میرفت. شخصیتهای علمی و سیاسی بارها بر ادامه راه و پایبندی به اهداف او تأکید کردند و این نشاندهنده تأثیر عمیق و گستردهای است که دکتر طهرانچی بر دانشگاه و آموزش عالی ایران گذاشته بود.
امروز دانشگاه آزاد اسلامی، هر چند با چالشهایی روبروست، اما در مسیر روشنتری قرار دارد که شهید طهرانچی آن را رقم زد. میراث مدیریتی او، متکی بر شفافیت، ارتقای کیفیت، پژوهش کاربردی و مشارکت همهجانبه، راهنمایی است که مسیر پیشروی آموزش عالی کشور را روشن کرده است. داستان تلاشهای او، داستان مدیری است که در میان بحرانها، با اراده و نگاهی علمی، دانشگاهی بزرگ را به سوی آیندهای امیدبخش هدایت کرد؛ آیندهای که دانشگاه آزاد را به نمادی از کیفیت، نوآوری و تعهد به توسعه پایدار ایران تبدیل خواهد کرد.
میراث ماندگار؛ تحول ساختاری و فرهنگی دانشگاه آزاد در مسیر پیشرفت
آنچه باعث تمایز مدیریت شهید دانشمند دکتر طهرانچی از دیگر مدیران پیشین دانشگاه آزاد شد، نوع نگرش او به مدیریت دانشگاهی بود؛ نگرشی که فراتر از اداره صرف یک مجموعه عظیم آموزشی بود و بر تحول ساختاری، فرهنگی و علمی دانشگاه تأکید داشت. او معتقد بود دانشگاه باید به مثابه یک زیستبوم علمی و فرهنگی پویا عمل کند که در آن نوآوری، شفافیت و اخلاق دانشگاهی محور باشد. این رویکرد باعث شد او به بازنگری بنیادین در ساختارهای مدیریتی و سیاستگذاریها بپردازد، به گونهای که نه تنها عملکرد واحدها بهبود یابد بلکه فرهنگ سازمانی دانشگاه نیز متحول شود.
در یکی از نشستهای تخصصی که با حضور مدیران کلیدی برگزار شد، دکتر طهرانچی تأکید کرد: «ما باید دانشگاه را به جایی تبدیل کنیم که نه فقط دانشجو جذب میکند، بلکه دانشجو تربیت میکند؛ دانشجویی که توانمند، پژوهشگر و آماده مواجهه با چالشهای جامعه باشد.» این سخنان نشاندهنده تاکید او بر تربیت نسلهای آینده کشور بود، نسلی که میتواند موتور پیشرفت ایران باشد. بر این اساس، برنامههای آموزشی دانشگاه تحت بازبینی قرار گرفت تا بیش از پیش با نیازهای روز جامعه همسو شود و مهارتمحوری به عنوان یکی از اهداف اصلی تعریف شد.
از سوی دیگر، توجه ویژه شهید طهرانچی به توسعه زیرساختهای فناوری اطلاعات در دانشگاه، نقش کلیدی در تحول دیجیتال دانشگاه ایفا کرد. در شرایطی که دانشگاه آزاد پیش از آن با مشکلات فراوان در سامانههای نرمافزاری و مدیریتی مواجه بود، اقدام به ایجاد سامانههای جامع و یکپارچه آموزشی و پژوهشی، تحول بزرگی بود. این سامانهها نه تنها فرآیندهای اداری و آموزشی را سرعت بخشیدند بلکه امکان پایش و ارزیابی مستمر کیفیت را فراهم آوردند. این موضوع بهویژه در زمان شیوع کرونا و آموزش مجازی به خوبی خودش را نشان داد و دانشگاه آزاد توانست به سرعت خود را با شرایط جدید تطبیق دهد.
یکی دیگر از ابعاد مهم مدیریت دکتر طهرانچی، توجه به تقویت پژوهشهای بینرشتهای و ارتقای جایگاه دانشگاه در شبکههای علمی داخلی و بینالمللی بود. او با حمایت از ایجاد گروههای پژوهشی نوآور و برگزاری همایشهای علمی تخصصی، فضایی پویا برای تبادل دانش و تجربیات ایجاد کرد. بسیاری از اعضای هیئت علمی دانشگاه اذعان داشتند که فضای کاری در دوره او سرشار از انگیزه و همکاری بوده است و این در نهایت به ارتقای شاخصهای پژوهشی دانشگاه کمک کرد.
همچنین ایشان توجه ویژهای به مسائل فرهنگی و اجتماعی دانشگاه داشت. او معتقد بود دانشگاه باید علاوه بر کارکرد علمی، نقشی مهم در شکلدهی به هویت فرهنگی و اجتماعی نسل جوان ایفا کند. در همین راستا، برنامههای متعددی برای ارتقای فرهنگ دانشگاهی، حمایت از فعالیتهای فرهنگی و هنری و تقویت روحیه همدلی و تعاون در میان دانشجویان و کارکنان اجرا شد.
با این همه، تلاشهای او در فضای پرچالش داخلی و خارجی دانشگاه، نیازمند همدلی و همراهی همه ارکان دانشگاه بود. او با گفتمان صریح و شفاف، سعی کرد زمینه مشارکت همگانی را فراهم کند و این یکی از دلایل موفقیت نسبی اصلاحاتش بود. هیچ مدیری بدون پشتوانه مردم دانشگاه نمیتواند تحول ایجاد کند و دکتر طهرانچی این موضوع را به خوبی درک میکرد.
متأسفانه شهادت ناگهانی و دردناک او در حمله موشکی رژیم صهیونیستی، نه تنها جامعه علمی و دانشگاهی کشور بلکه تمامی کسانی که به آینده ایران امیدوارند را در شوکی عمیق فرو برد. اما پیام روشن این بود که راهی که او آغاز کرده بود، باید ادامه یابد. بسیاری از مسئولان و اساتید برجسته کشور بر این نکته تأکید کردند که حفظ دستاوردهای مدیریتی و فکری دکتر طهرانچی وظیفه همه دانشگاهیان است.
بدون شک، مدیریت شهید دکتر محمدمهدی طهرانچی، نمونهای از رهبری علمی و مدیریتی بود که در دل مشکلات توانست مسیر پیشرفت را هموار کند و چشمانداز نوینی برای دانشگاه آزاد اسلامی ترسیم نماید؛ دانشگاهی که نه فقط بزرگترین دانشگاه کشور بلکه نمادی از کیفیت و نوآوری در نظام آموزش عالی ایران باشد. این میراث، نقطه عطفی است برای همه کسانی که به توسعه پایدار علمی، فرهنگی و اجتماعی ایران ایمان دارند و امید دارند که با تداوم راه او، آیندهای روشنتر برای نسلهای بعدی رقم بخورد.
خبرنگار: کوشا ساسانیان
انتهای پیام/
نظر شما