به گزارش گروه فرهنگ و هنر ایسکانیوز، محمد دلاوری ماحصل ۳ سال زندگی در اروپا و نمایندگی دفتر صداوسیمای جمهوری اسلامی در بلژیک و سفر به سایر کشورهای اروپایی را در کتاب «۹۷۶ روز در پس‌کوچه‌های اروپا» به رشته تحریر درآورده و خواننده را نه از مسیر کلیشه‌ای دیدار از مناظر، بلکه از دریچه‌ی زندگی روزمره‌ی یک خبرنگار ایرانی که در اروپا اقامت داشته است، با خودش همراه می‌کند. این اثر، بیش از آنکه صرفاً سفرنامه باشد، برشی صادقانه و زندگی‌نامه‌ای از تجربه‌های نویسنده در قالب خاطرات شخصی است که با لحن طنزآمیز و بی‌واسطه روایت می‌شود و همچنین تفاوت های فرهنگی شرق و غرب را به خوبی نشان می دهد.

دلاوری خبرنگار و مجری ایرانی که از طریق برنامه‌هایی چون «صرفاً جهت اطلاع» به شهرت رسید، در این اثر قصد دارد هویتی فراتر از مجری تلویزیونی را تجربه کند. او با کوله‌باری از پرسش‌های فلسفی، سفرش به اروپا را آغاز میکند تا با تمام حس‌هایش غرب را لمس کند، سرزمینی که برخی آن را «لانه‌ی فساد» و برخی دیگر «سرزمین رویاها» می‌نامند. در واقع، دلاوری از این سفر نه صرفاً برای گزارش زندگی غرب، بلکه برای درک عمیق‌تر، رهایی از چهارچوب رسانه‌ای و جست‌وجوی هویتی متفاوت بهره برد.

کتاب شامل شش فصل است که از نخستین لحظه‌های ورود به فرودگاه امام خمینی (ره) آغاز می‌شود و با قدم زدن در کوچه‌های اروپا ادامه می‌یابد؛ روایت‌هایی از اقتصاد، فرهنگ، سیاست و زندگی روزمره اروپاییان. خواننده در این صفحات با لحظات متنوعی از مواجهه‌های ساده و خنده‌دار در فرودگاه‌ها تا تجربه‌های نامعمول مانند خوردن کرم و ملخ، که نماینگر تنوع فرهنگی است روبه‌رو می‌شود

زبان اثر ساده و روان است، به‌گونه‌ای که خواننده نه‌تنها از مطالعه‌اش لذت می‌برد، بلکه احساس می‌کند در کنار نویسنده در کوچه‌های اروپاست اما چندان هم بدون نقص و ایراد نیست. همانطور که از نام کتاب پیداست دلاوری ۹۷۶ روز یعنی معادل ۳سال در اروپا زندگی کرده است اما کتابی ۲۴۰ صفحه ای به رشته تحریر درآورده که باید گفت خلاصه ترین اطلاعاتی از یک زندگی ۳ساله در اروپا است که تبدیل به کتاب شده است.

از سوی دیگر بخش های مختلف کتاب از یک انسجام و روایت خط برخوردار نیست. کتاب به سبکی نوشته شده که گویا دلاوری از همان اول تصمیمی برای نوشتن کتاب نداشته و بعد از پایان ماموریتش در اروپا تصمیم گرفته کتابی با این موضوع بنویسد و هرچه که به خاطر آورده نوشته و انسجامی در کتاب وجود ندارد.

اینکه برخی نقدها بر این مبناست که این کتاب یک سفرنامه نیست بلکه بیشتر یادداشت های شخصی دلاوری است نقدهای بیراهی نیست. عده‌ای نیز محتوای آن را جالب و با رگه هایی طنز بیان می کنند و تجربه‌ای جذاب در روابط فرهنگی می‌دانند.

همانطور که گفته شد این کتاب نه یک سفرنامه بلکه بیشتر شبیه یک خاطره‌نگاری صمیمی و روایت مستند از امور روزمره نویسنده است که می‌شود چند محور اصلی را در سبک روایت دلاوری مشاهده کرد.

نویسنده بیشتر از آنکه بخواهد تجربه‌هایش را به شکل رسمی و جدی ثبت کند، با نوعی شوخ‌طبعی، طعنه و حتی خودانتقادی خاطراتش را بازگو می‌کند. این طنز، نه صرفاً برای خنداندن، بلکه برای سبک کردن روایت و نزدیک کردن آن به زبان روزمره است. مخاطب حس می‌کند نویسنده دقیقاً همان‌طور که برای یک دوست ماجرا تعریف می‌کند، برای خواننده هم تعریف کرده است.

دلاوری نه با نگاه شیفته‌وار به اروپا نگاه می‌کند و نه با دیدگاه نفرت‌آمیز. روایتش ترکیبی از مشاهدات دقیق، پرسش‌گری، و مقایسه‌ای است اما جمع همه این موارد بسیار کم است و خواننده از فردی که ۳سال از عمرش را در اروپا سپری کرده توقع اطلاعات بیشتری دارد.

در بسیاری از بخش‌ها، نویسنده از دیالوگ‌ها برای روایت استفاده می‌کند. این گفت‌وگوها، چه با خارجی‌ها و چه با دیگر ایرانیان مقیم اروپا، فضای زنده تری به کتاب داده است. مخاطب حس می‌کند در صحنه حضور دارد، نه اینکه صرفاً توصیفی از دور بخواند.

دلاوری تنها روایت‌گر احساسات شخصی‌اش نیست؛ بلکه هم‌زمان تلاش می‌کند پدیده‌هایی مثل نظم اجتماعی، ساختارهای فرهنگی، یا حتی وضعیت سیاسی و اقتصادی اروپا را هم در خلال روایت‌ها بررسی کند. به طور مثال نویسنده با نثری روان شرح می دهد که چطور دولت های غربی که اقتصادی بر پایه نفت ندارند با اخذ مالیات از شهروندان امورات کشورشان را ساماندهی می کنند و اقتصاد کشورهای اروپایی بر پایه مالیات اداره می شود و کشوری همانند نروژ که دارای نفت است نیز این درآمد بر بودجه جاری کشور نقشی ندارد.

در بخشی دیگر از روایت دلاوری از کشورهای اروپایی چنین نوشته شده که این کشورها با وجود مناظر زیبا و طبیعت چشم نواز اما مردم بهره چندانی از طبیعتشان نمی برند و همانند ایران اینگونه نیست که هرجایی که کمی سرسبز باشد مردم با خانواده و زیرانداز و بساط جوجه کباب آنجا حاضر شوند.

در مجموع، «۹۷۶ روز در پس‌کوچه‌های اروپا» نه فقط کتابی درباره‌ی زندگی در قاره‌ای دیگر، بلکه پنجره‌ای به تفاوت‌ها و شباهت‌های فرهنگی، نگاه بی‌طرفانه و کنایه‌آمیز نویسنده است. این اثر مناسب کسانی است که دیگر از سفرنامه‌های کلیشه‌ای خسته شده‌اند و یا دوست دارند رودرروی فرهنگ اروپا، با چشمانی متفاوت و بی‌پرده قرار بگیرند.

انتهای پیام/