به گزارش خبرنگار استانی ایسکانیوز از کرمان؛ بارش‌های سیل‌آسای اخیر در پهنه جنوبی استان کرمان اگرچه پس از دوره‌ای طولانی از خشکسالی، نویدبخش برکت بود، اما ریزش بیش از ۲۰۰ میلی‌متر باران در بازه‌ای کوتاه، این رحمت الهی را به چالشی عظیم تبدیل کرد.

حجم عظیم روان‌آب‌ها در مدت زمان تنها سه روز، چنان قدرتی یافت که بخش وسیعی از مزارع، باغات و زیرساخت‌های حیاتی آبی در هشت شهرستان جنوبی را در نوردید و خسارات جبران‌ناپذیری بر جای گذاشت که برآوردهای اولیه آن، تکان‌دهنده است.

فرود سالاری، رئیس سازمان جهاد کشاورزی جنوب استان کرمان، با تأیید ابعاد گسترده این فاجعه اعلام کرد که رقم خسارت وارده از مرز ۴.۵ همت عبور کرده است؛ رقمی که نشان‌دهنده تخریب گسترده در شریان‌های حیاتی تولید این منطقه است.

این سیلاب بی‌سابقه نه تنها محصولات آماده برداشت را از میان برد، بلکه با تخریب انهار، قنوات و کانال‌های انتقال آب، زیرساخت‌هایی را هدف قرار داد که بازسازی آن‌ها نیازمند صرف زمان طولانی و اعتبارات کلان ملی و استانی است.

واحدهای تولیدی صنعتی از جمله مرغداری‌ها و دامداری‌های منطقه نیز از گزند سیل در امان نماندند و تلفات سنگین در بخش دام و طیور، ضربه مهلکی بر پیکره زنجیره تأمین پروتئین در جنوب شرق کشور وارد کرده است که تبعات آن در بازار ملموس خواهد بود.

پیش از وقوع این بحران، اگرچه ستاد بحران سازمان جهاد کشاورزی با اعزام هشت تیم تخصصی به شهرستان‌های حوزه فعالیت خود تلاش کرد تا میزان آسیب‌ها را مدیریت کند، اما حجم بارش‌ها فراتر از توان حفاظتی زیرساخت‌های فعلی منطقه بود.

حضور میدانی کارشناسان و تیم‌های ارزیاب در کنار کشاورزان از همان دقایق ابتدایی بارش‌ها، اگرچه در مستندسازی دقیق خسارات بسیار موثر بوده است، اما اکنون مرحله اصلی یعنی «جبران خسارت» نیازمند تصمیمی فراتر از اختیارات استانی است.

جنوب کرمان به عنوان قطب تولید محصولات خارج از فصل، نقشی غیرقابل انکار در تنظیم بازار مصرف کل کشور دارد و هرگونه اخلال در تولید این منطقه، مستقیماً بر سبد غذایی خانوارها در اقصی‌نقاط ایران تأثیر منفی می‌گذارد.

تخریب قنوات به عنوان میراث کهن آبیاری در این منطقه، یکی از دردناک‌ترین بخش‌های این گزارش است؛ چرا که قنوات تنها یک سازه نیستند، بلکه رگ‌های حیات کشاورزی در کویر محسوب می‌شوند که مرمت آن‌ها به دانش تخصصی و بودجه فوری نیاز دارد.

رئیس جهاد کشاورزی جنوب با استمداد از مسئولان کشوری و وزارتخانه متبوع، خواستار رسیدگی ویژه به وضعیت تولیدکنندگان شده است؛ چرا که بسیاری از این کشاورزان با اخذ تسهیلات بانکی اقدام به کشت کرده و اکنون تمام سرمایه خود را از دست داده‌اند.

دقت، صحت و سرعت در اعلام خسارات به ستاد بحران کشور، اولویت اصلی تیم‌های ارزیاب است تا با کوتاه کردن بروکراسی‌های اداری، نقدینگی مورد نیاز برای احیای مزارع و پاکسازی انهار در اسرع وقت به دست ذینفعان اصلی برسد.

تحلیل‌ها نشان می‌دهد که جنوب کرمان به دلیل بافت خاک و توپوگرافی خاص، همواره در معرض تهدید سیلاب‌های فصلی است و این خسارت ۴.۵ همتی، ضرورت اجرای پروژه‌های آبخیزداری و سیل‌بندهای حفاظتی را بیش از پیش نمایان می‌سازد.

اگر اقدامات پیشگیرانه ساختاری در حوزه‌های آبخیز انجام نشود، هر بارش رحمتی می‌تواند به بحرانی مالی تبدیل گردد که هزینه‌های جبران آن چندین برابر هزینه‌های پیشگیری و اجرای طرح‌های نوین مهار آب‌های سطحی خواهد بود.

امنیت غذایی کشور پیوندی ناگسستنی با پایداری تولید در جنوب کرمان دارد؛ لذا حمایت از کشاورز سیل‌زده در فاریاب، رودبار جنوب یا کهنوج، در واقع حمایت از سفره‌های مردم در تهران و سایر کلان‌شهرهای ایران است که چشم‌انتظار محصولات این منطقه هستند.

مسئولان استانی اکنون در آزمونی بزرگ برای اثبات سرعت عمل در مدیریت پسابحران قرار دارند تا با انتقال دقیق مطالبات به پایتخت، از مهاجرت روستاییان و رها شدن اراضی کشاورزی که پیامد حتمی ورشکستگی مالی تولیدکنندگان است، جلوگیری کنند.

تلاش برای ماندن در کنار مردم و جبران بخشی از این کوه خسارات، قولی است که مدیران جهاد کشاورزی جنوب داده‌اند، اما تحقق این وعده نیازمند اراده‌ای فولادین در سازمان برنامه و بودجه برای تخصیص اعتبارات اضطراری است.

سیلاب شاید سرمایه‌ها را بلعیده باشد، اما امید به بازسازی و روحیه سخت‌کوش کشاورزان کرمانی همچنان پابرجاست؛ مشروط بر آنکه حمایت‌های دولتی تنها در حد وعده باقی نمانده و به سرعت در قالب کمک‌های بلاعوض و امهال تسهیلات ظاهر شود.

در پایان باید تأکید کرد که جنوب کرمان نیازمند یک نقشه راه دائمی برای همزیستی با سیلاب است تا از این پس، بارش باران تنها لبخند را بر لبان کشاورز بنشاند، نه اینکه لرزه بر اندام تولیدکنندگانی بیندازد که تمام دارایی‌شان در گروی آسمان است.

این گزارش تحلیلی، بازتابی از ابعاد وسیع فاجعه‌ای است که اگر با واکنش سریع ملی مواجه نشود، آثار زیان‌بار آن تا سال‌ها بر چهره کشاورزی استان و اقتصاد کشور باقی خواهد ماند و ترمیم آن بسیار دشوار خواهد بود.

خبرنگار: زهرا اسکندری

انتهای پیام./