به گزارش خبرنگار بین‌الملل ایسکانیوز، روز گذشته نشستی میان نمایندگان اوکراین و روسیه در استانبول ترکیه برگزار شد که نخستین گفت‌وگوی مستقیم میان دو کشور از سال ۲۰۲۲ محسوب می‌شود. این جلسه پس از ماه‌ها فشار دیپلماتیک از سوی دولت ترامپ برای آغاز مذاکرات پایان جنگ برگزار شد. از بحث برانگیزترین اتفاقات در این نشست این بود که ولادیمیر پوتین -رئیس جمهور روسیه- که در ابتدا خواستار برگزاری این نشست شده بود، از حضور در آن صرف نظر کرد و در عوض هیئتی را به رهبری مشاور خود ولادیمیر مدینسکی فرستاد. از سوی اوکراین، رستم عمروف، وزیر دفاع، به همراه مقامات ارشد نظامی و اطلاعاتی شرکت می‌کنند.
بیشتر بخوانید:
حمایت بین‌المللی از مذاکرات صلح روسیه و اوکراین در ترکیه
در عین حال یک مقام دیپلماتیک اوکراینی به اکسیوس گفت که قرار بود مشاور ارشد او -مایکل آنتون- در نشست بین روسیه و اوکراین شرکت کند، اما روس‌ها این پیشنهاد را رد کردند. همچنین هاکان فیدان -وزیر امور خارجه ترکیه- و ابراهیم کالین -رئیس سازمان اطلاعات ترکیه- در این جلسه حضور داشتند.
به نظر می‌رسد با وجود اینکه دو طرف در پایان این دیدار گفتگوها را خوب توصیف کردند اما تنها دستاورد این نشست اعلام رضایت دو طرف برای تبادل اسیران جنگی بوده است و به دلیل حضور پیدا نکردن مقامات بالاتر علنا این نشست دستاورد زیادی نداشت است.
گفتنی است زلنسکی -رئیس‌جمهور اوکراین- که پیش‌تر برای دیدار با رجب طیب اردوغان به آنکارا سفر کرده بود، تصمیم گرفت به‌دلیل عدم حضور پوتین در مذاکرات، خود در نشست استانبول شرکت نکند. او تاکید کرد که بدون حضور رهبران اصلی، این مذاکرات نمی‌تواند به نتایج ملموسی منجر شود. زلنسکی همچنین خواستار برقراری آتش‌بس فوری و بدون قید و شرط شده است.
از سوی دیگر، ایالات متحده هیئتی به ریاست مارکو روبیو -وزیر امور خارجه- و استیو ویتکاف -فرستاده ویژه ترامپ- به ترکیه اعزام کرده است. با این حال، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، در این نشست حضور نداشت. روبیو در این خصوص گفت که تنها راه پایان دادن به جنگ اوکراین، دیدار مستقیم میان ترامپ و پوتین است.
واکنش رسانه‌ها به این نشست
رسانه‌های بین‌المللی این نشست را با تردید دنبال کردند. برخی از تحلیلگران معتقدند که عدم حضور رهبران اصلی و سطح پایین هیئت‌های شرکت‌کننده نشان‌دهنده عدم جدیت در پیشبرد مذاکرات صلح است. همچنین، ادامه درگیری‌ها در شرق اوکراین و پیشروی‌های نظامی روسیه، چشم‌انداز دستیابی به توافق را تیره‌تر کرده است.
در گزارش‌های معتبر رسانه‌های بین‌المللی مانند اکسیوس و آسوشیتدپرس تایید شده که هیئت روسیه در مذاکرات صلح استانبول از نقش ترکیه و آمریکا در روند میانجی‌گری انتقاد کرده است. به نظر می‌رسد این انتقاد به دلیل نقش فعال ترکیه در حمایت نظامی و پهپادی از اوکراین بوده است.
همچنین حضور و پیشنهادات ایالات متحده (از جمله پیشنهاد آتش‌بس ۳۰ روزه) از سوی روس‌ها نوعی دخالت در مذاکرات دوجانبه تعبیر شد. این انتقادات نشان می‌دهد روسیه می‌خواهد مذاکرات، بیشتر در فضایی کنترل‌شده‌تر و با نقش حداقلی بازیگران غربی ادامه یابد.
روزنامه تایمز قبل از این دیدار از قول ترامپ نوشت رئیس جمهور آمریکا گفته است که مقصد او هنوز مشخص نیست، این در حالی است که گمانه‌زنی‌هایی وجود داشت که ممکن است ترامپ به استانبول سفر کند و نقش مستقیمی در مذاکرات صلح بر سر جنگ اوکراین ایفا کند. اما ترامپ در نهایت خاورمیانه را به مقصد آمریکا ترک کرد.
واشنگتن پست نوشت پس از آن‌که ترامپ احتمال حضورش را مطرح کرده بود، اعلام کرد که در نشست شرکت نمی‌کند، اما همچنان خواهان دیدار با پوتین است؛ این تصمیم به تضعیف گفت‌وگوهای استانبول انجامید.
در تحلیل این رویدادها می‌توان گفت چون انتظار حضور یک بازیگر کلیدی مانند رئیس‌جمهور آمریکا وجود داشت و لغو آن باعث شد بیش از پیش این نشست تضعیف شود و از آنجا که پوتین از ابتدا قرار نبود شرکت کند یا حداقل انتظار چندانی برای حضورش نبود، ولی عدم حضور ترامپ به‌شکل خاصی تاثیر منفی گذاشت.
سی ان ان نیز نوشت: پس از این دیدار نمادین دو طرف در یک اتاق، یک منبع در تیم اوکراینی گفت که آنها از طریق یک مترجم با طرف روسی صحبت می‌کنند. مشخص نیست که چرا زبان روسی در اوکراین رایج است، اما این موضوع به سطح دشمنی بین این دو اشاره دارد. طرف اوکراینی ممکن است بخواهد روشن کند که زبان آنها روسی نیست.
یک منبع دیپلماتیک اوکراینی که نخواست نامش فاش شود نیز به رویترز گفت: «خواسته‌های روسیه از واقعیت جدا هستند و بسیار فراتر از هر چیزی هستند که قبلا مورد بحث قرار گرفته بود. این خواسته‌ها شامل اولتیماتوم برای خروج اوکراین از خاک خود برای آتش‌بس و سایر شرایط غیرسازنده و غیرمهم است.
گفتنی است در واکنش به این اقدامات سران کشورهای اروپایی نیز تحلیل های مختلفی داشتند. نخست وزیر سابق اوکراین، چین را «بازیگر کلیدی» در جنگ نامید و به رادیو تایمز گفت که کشورهای اروپایی و ایالات متحده باید پکن را تحت فشار قرار دهند.
صدراعظم جدید آلمان نیز در مصاحبه‌ای با روزنامه «زیت» گفت که این کشور و متحدانش در صورت امکان قانونی، برای مصادره دارایی‌های مسدود شده روسیه اقدام خواهند کرد. فریدریش مرتس گفت که همچنین بحث‌هایی در مورد تحریم‌های بیشتر در بخش انرژی و بخش بانکی علیه مسکو و اقدامات اضافی در رابطه با تحریم‌ها علیه افراد وجود داشته است.
همچنین کی‌یر استارمر-نخست وزیر بریتانیا-گفته است که ولادیمیر پوتین باید بهای جدی نگرفتن مذاکرات صلح با اوکراین را بپردازد. نخست وزیر در نشستی با رهبران اروپایی در آلبانی، گفته بود: «اکنون، با ارائه [اولتیماتوم]، باید آماده باشیم که [به آن] عمل کنیم، زیرا اگر روسیه به میز مذاکره نیاید، پوتین باید هزینه آن را بپردازد». او افزود این مورد گواه دیگری بود که پوتین در مورد صلح جدی نیست.
گفتنی است ترکیه، به‌عنوان میزبان این نشست، بار دیگر آمادگی خود را برای میزبانی مذاکرات صلح میان اوکراین و روسیه اعلام کرده است. رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، تأکید کرده که آنکارا به تلاش‌های خود برای پایان دادن به جنگ از طریق مذاکره ادامه خواهد داد.
خبرنگار: ماری ملکی
انتهای پیام/
نظر شما