در فضای دانشگاه ایرانی امروز، «دانشجو بودن» صرفاً یک مرحله آموزشی نیست؛ یک هویت اجتماعی و سیاسی در حال شکلگیری است. فعالان دانشجویی معتقدند که دانشجو، بهعنوان نیروی جوان، جستجوگر و مسئلهمحور دانشگاه، نقشی فراتر از حضور در کلاس و گذراندن واحدهای درسی دارد.
تشکلهای دانشجویی، دانشجو را موجودی چندبعدی میدانند: دانشجو باید پرسشگر باشد؛ باید مطالبهگر منصفانه باشد؛ باید نسبت به جامعه و آینده کشور مسئول باشد؛ باید در ساحتهای فرهنگی، اجتماعی و علمی بهطور همزمان رشد کند.
در نگاه تشکلها، دانشجو «عامل تغییر» و «وجدان بیدار جامعه» است؛ کسی که نه تنها باید جریانهای سیاسی و اجتماعی را تحلیل کند، بلکه باید توان اقدام و اثرگذاری نیز داشته باشد. دانشگاه در این میان، نه فقط محیط آموزش، بلکه میدان شکلگیری شخصیت و هویت فردی و اجتماعی دانشجو است.
در ادامه، گفتوگوهای تشکلهای دانشجویی درباره ماهیت دانشجو را بخوانید:
سید علی حسینی معاون سیاسی بسیج دانشجویی علم و صنعت به تعریف نقش دانشجو پرداخت و تأکید کرد: دانشجو باید در دانشگاه خود را برای نقشآفرینی در آینده کشور آماده کند. این آمادگی تنها با درس خواندن حاصل نمیشود، بلکه فعالیتهای فرهنگی، اجتماعی و سیاسی نیز بخشی از آن است.
وی با رد نگاه تکبعدی به دانشجو توضیح داد: در نگاه تشکلهای دانشجویی، دانشجو بودن یک مجموعه کامل است و درس خواندن فقط یکی از اجزای آن است. یادگیری واقعی فقط در کلاس درس اتفاق نمیافتد؛ دانشجو باید جستجوگر باشد و در همه ابعاد رشد کند.
حسینی فعالیت تشکلها را برای تربیت دانشجوی مسئول ضروری دانست و گفت: پرورش دانشجوی مسئول و اثرگذار بدون حضور در تشکلها تقریباً ناممکن است. تشکلها بهترین میدان برای تمرین، تجربه و رشد هستند.
وی درباره مطالبهگری دانشجویی افزود: دانشجو باید در همه حوزهها مطالبهگر باشد. این مطالبهگری محدود به موضوع خاصی نیست اما باید منصفانه، واقعبینانه و بر اساس اصول باشد تا دشمن نتواند از آن سوءاستفاده کند. از طرف دیگر دانشجو نباید محافظهکار شود و پرچم مطالبه را زمین بگذارد.
وی درباره تعادل در زندگی دانشجویی گفت: هرگاه دانشجو تعادل ابعاد مختلف زندگی خود را بههم بزند، از مسیر اصلی خارج میشود. هرکدام از این ابعاد قوانین و اصولی دارد که باید رعایت شود.
حسینی با اشاره به ظرفیتهای موجود در دانشگاه تأکید کرد: در دانشگاه فرصتهای خوبی برای رشد فرهنگی و اجتماعی وجود دارد؛ اما گاهی مسئولان رسالت دانشجو را فقط به بعد تحصیلی محدود میکنند و فرصتهای رشد در بخشهای دیگر نادیده گرفته میشود.»
وی نقش اجتماعی دانشجو را گسترده دانست و گفت: جایگاه اجتماعی دانشجو بهتنهایی بر بخش مهمی از جامعه تأثیر دارد و حوزه اثرگذاری او چندبعدی است. فعالیتهای فرهنگی و اجتماعی نهتنها اتلاف وقت نیست، بلکه جایگزینی آنها با هر کار دیگری اتلاف وقت است. دانشجو بودن یعنی آماده شدن برای ترسیم آینده کشور.
سید طاها میرجلالالدین مسئول بسیج دانشجویی امیرکبیر در تبیین جایگاه دانشجو گفت: دانشجو عنصر پیشران جامعه است؛ کسی که میتواند بین مردم و حاکمیت نسبت برقرار کند. وظیفۀ دانشجو صرفاً درسخواندن نیست. اگر دانشجو نسبت درست خود را با جامعه، دانشگاه، علم و حاکمیت پیدا کند، میتواند در نقطه مطلوب فعالیت کند.
وی درباره نقشهای دانشجو گفت: دانشجو را نباید در قالبهای محدود تعریف کرد. در حوزه علمی، فرهنگی، اجتماعی و حتی حکمرانی، دانشجو میتواند اثرگذار باشد. بسته به استعداد و علاقه خودش.
وی سخن شهید بهشتی را یادآوری کرد: دانشجو موذن جامعه است؛ اگر دانشجو خواب بماند، نماز امت قضا میشود.
یاسین دهقانی، مسئول بسیج دانشجویی دانشگاه خوارزمی بیان کرد: دانشجو کسی است که سه ویژگی را همزمان داشته باشد: فکر، نقد و حرکت.
وی دانشجو را «وجدان بیدار نسل آینده» معرفی کرد و گفت: دانشجو باید نسبت به فساد، تبعیض، ناکارآمدی و مشکلات اجتماعی بیتفاوت نباشد. دانشجو ابزار سیاسی نیست؛ مرجعیت اخلاقی دانشگاه است.
دهقانی میگوید دانشجو بودن یک کار تکبعدی نیست و چهار ساحت را در بر میگیرد:
۱) درس خواندن و مهارتآموزی؛
۲) کنشگری و اقدام اجتماعی؛
۳) فرهنگسازی و هویتسازی؛
۴) عدالتخواهی و نقد عاقلانه.
وی هویت دانشجویی را «ترکیب علم، مسئولیت و آیندهسازی» دانست و ادامه داد: دانشجو اگر نپرسد، دانشجو نیست. هویت دانشجویی یعنی نقد منصفانه، مسئولیت اجتماعی و امید فعال.
سخنان سه فعال دانشجویی از سه دانشگاه مختلف، یک تصویر مشترک و روشن از «ماهیت دانشجو» ارائه میدهد: دانشجو یک نقش چندبعدی، فعال و آیندهساز است؛ نه یک موجود منفعل آموزشی.
در این نگاه، دانشجو هم باید علم بیاموزد و پایههای تخصصی خود را تقویت کند و هم باید در میدانهای اجتماعی، فرهنگی و سیاسی ارتباط با جامعه واقعی را تمرین کند.
تشکلها خود را نه بهعنوان گروههای سیاسی، بلکه بهعنوان مدرسه تربیت نیروی مسئول تعریف میکنند؛ جایی که دانشجو «تمرین حکمرانی»، «تمرین نقد»، «تمرین گفتوگو» و «تمرین کار جمعی» را تجربه میکند. از نظر آنان، اگر دانشجو تنها در کلاس بماند، بخشی از هویت واقعی خود را از دست میدهد.
انتهای پیام/
نظر شما