حسن سرایلو، استاد فلسفه و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان در گفت‌وگو با خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز در رابطه با ضرورت توجه به فلسفه در عصر جدید گفت: انسان امروزی زندگی پیچیده و شالوده‌ای از تجربیات چندین هزارساله دارد. اشکال جدیدی از تعاملات انسان با وجود انسانی خود، محیط زیست، جوامع حیوانی و همچنین عالم غیب و معنا نیز بر این سختی افزوده‌است. دانش تجربی و حتی علوم انسانی رایج قادر به شناخت و رفع مسائل چنین زندگی درهم‌تنیده‌ای نیست. مفاهیم تصوری و تصدیقی امروز نیازمند تحلیل فلسفی است. بسیاری از فرضیات علوم مختلف مانند انسانی و تجربی از قبیل فیزیک و اخترشناسی قابل اثبات نیستند مگر آن‌که اصول موضوعه خود را از فلسفه وام بگیرند.
فسلفه اسلامی را نمی‌توان صرفا با هدف تامین آسایش مادی وارد متن جامعه کرد
وی افزود: شناخت به هنگام مباحث و جریان‌های روز دنیای اسلام و خاصه جمهوری اسلامی، ویرایش و پیرایش دانش نو و همچنین تولید محصولات علمی منطبق با جهان‌بینی اسلامی، همه با توجه به فلسفه اسلامی ممکن می‌شود؛ لذا جهاد علمی مورد نظر مقام معظم رهبری نیز با یک رهیافت قرآنی و توحیدی همراه است. فسلفه اسلامی را نمی‌توان صرفا با هدف تامین آسایش مادی وارد متن جامعه کرد. این موضوعی است که فلسفه غرب تمام تلاش خود را در سده‌های اخیر در همین راستا به‌کار گرفته و هم و غم خود را تحقق آسودگی زندگی مردم فقط در این دنیا قرار داده‌است.
رسالت اصلی فلسفه تمدن‌سازی اسلامی است
استاد فلسفه دانشگاه آزاد اسلامی پیرامون نقش فلسفه در زندگی جوامع اسلامی و جریان‌های فکری مرسوم آن اظهار کرد: وظیفه فلسفه اسلامی فراتر از نقش آفرینی‌های مادی است و رسالت اصلی آن تمدن‌سازی اسلامی است. در دنیای اسلام چند جریان فکری تنفس می‌کند؛ بنیادگرایی که در همه پیروان ادیان الهی وجود داشته است که در اسلام دامنه گسترده‌ای از افراطی شدید تا متعادل و اخباری‌گری را شامل می‌شود که یک نگاه تقابلی و متعارضی به غرب دارد. نوگرایی اسلامی دیگر جریان زنده عصر ما است که همواره با روشن‌فکرمآبی، خوش‌بینی یک طرفه و شاید ساده‌انگاری به غرب می‌نگرد. تمدن‌گرایی جریان سومی است که اتفاقا مورد وثوق و تحقیق بسیاری از دانشمندان حوزه تاریخ تمدن است و در جمهوری اسلامی مورد توجه واقع شده‌است. این مسلک فکری نه با خوش‌بینی صرف و نه با بدبینی تمام به مسائل غرب می‌پردازد؛ بلکه یک نگاه نقادانه و از روی انصاف و دقت دارد.
به گفته او، تمدن‌گرایی برخلاف بنیادگرایی در گذشته جا نمانده و مانند نوگرایی در حال نیز گیر نکرده است؛ بلکه با فرجام شناسی نیم نگاهی به گذشته و ریشه های تاریخی دارد و از طرفی به دنبال تسهیل زندگی بشری است.
سرایلو بیان کرد: در منظر غربی تمدن در تضاد با بربریت و توحش و در تمدن شرق در تقابل با بدویت است که با توجه به این انگاره تمدن در افق اندیشه اسلامی با فرهنگ و علم عجین شده است که این حاصل ارتباطات انسان با حیات مادی و غیرمادی پیرامون خود است و مفاهیم غربی را نیز تحت پوشش خود قرار می‌دهد.ساختار اجتماعی تمدنی ما زمینه‌سازی تکامل انسان به عنوان خلیفه الهی و جهان برای تحقق آرمان‌های انتظار را دنبال می‌کند. در آموزه‌های مسیحیت تکامل جهان را برابر با تکامل خدا دانسته می‌شود ولی ما تکامل جهان را جلوه‌ای از رشد تمام خلقت می‌دانیم.
غرب تشنه اندیشه‌های اسلامی است
وی ادامه داد: در حوزه فلسفه نظری نیازمند اندیشه‌ورزی و مکتب‌سازی برای احیای مکتب توحیدی هستیم تا در راستای افزایش میزان پاسخگویی فلسفه به دغدغه‌های حیات فرهنگی اجتماعی بشر و کارآمدی تمدن اسلامی گام برداریم. پرفسور حسین نصر که تنها فیلسوف زنده ایرانی مسلمان سنت‌گرای دنیا است که مدت‌ها در غرب زندگی می‌کند در همایشی بین المللی اعلام کردند که غرب تشنه اندیشه‌های اسلامی به‌ویژه رویکرد شیعی آن است و بسیاری از مستشرقینی که به کشورهای شرقی سفر کرده‌اند نیز به دنبال ارضای این نوع مبانی معرفت شناختی است؛ نوشته‌های هانری کربن از این قبیل است.
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی در پایان تاکید کرد: مولفه‌های تمدن‌سازی شامل بعد حقیقی و نرم که جنبش نرم‌افزاری مورد تاکید رهبر انقلاب نیز در همین رابطه است وهمچنین بعد ابزاری شامل نظام بخشنامه‌ها در حوزه‌های مختلف اقتصادی، سیاسی، نظامی و حتی فضای مجازی و تبلیغاتی است. در بررسی وجوه سخت‌افزاری نیازی به تقابل با غرب نیست بلکه از لوازم آن‌ها به‌شرط نوسازی نیز استفاده می‌شود.
خبرنگار: حسن دانش
انتهای خبر/
نظر شما