به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، فقط حدود ۲ درصد پایاننامهها و رسالههای دانشجویی در سال ۱۴۰۱ تقاضامحور بودند. این آمار مسئولان وزارت علوم را بر آن داشت که تا طرحی برای افزایش پارساهای تقاضامحور تدوین کنند.
در این راستا، طرح «پذیرش بدون آزمون استعدادهای درخشان در مقاطع تحصیلات تکمیلی به شیوه استادمحوری مبتنی بر رفع نیازهای کشور» که در سال تحصیلی ۱۴۰۳–۱۴۰۲ از سوی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری اجرا شد.
هماکنون یکسال از پذیرش دانشجویان به شیوه استادمحوری میگذرد. طرحی که بر اساس آن در سال نخست اجرا، ۵۲۱ نفر توانستند مجوز تحصیل در مقاطع تحصیلات تکمیلی را به دست آورند. در این طرح سهم مقطع کارشناسی ارشد ۱۸۳ نفر و مقطع دکتری ۳۳۸ نفر بوده است.
جدول زیر تعداد دانشجویان پذیرش شده به شیوه استادمحور در برخی دانشگاهها را نشان میدهد؛
مرکز پژوهشهای مجلس در گزارشی که اخیرا منتشر کرده است، نقاط قوت و ضعف این طرح را بررسی کرده است. در این گزارش آمده است که نادیده گرفتن محدودیتهای مربوط به امکانات رفاهی دانشگاهها، بیتوجهی به حقوق و حقالزحمه دانشجو، عدم تعریف دقیق نیازهای دستگاههای اجرایی و ضعف نظارتی در فرایند پذیرش مهمترین نقاط ضعف این طرح هستند. کارشناسان معتقدند تدوین آییننامه بدون در نظر گرفتن ظرفیتها و محدودیتهای دانشگاهها انجام شده است، بهگونهای که در شرایط موجود اگر دانشگاهها با استفاده از همه ظرفیت اساتید واجد شرایط اقدام به پذیرش دانشجو کنند، در تأمین امکانات رفاهی از قبیل خوابگاه و تغذیه دچار مشکلات اساسی خواهند شد.
مغفول ماندن حقالزحمه دانشجویان در طرح پذیرش دانشجوی استادمحور
همچنین حقوق و حقالزحمه دانشجویان در این طرح مغفول مانده است. طرح حاضر با وجود ایجاد تغییرات قابل توجه در شیوه پذیرش دانشجو، در مورد نحوه تأمین مالی نیازهای ثبت شده و چگونگی بهرهمندی دانشگاهیان از آنها سکوت کرده است. از این رو، به نظر میرسد شیوه بهکارگیری دانشجویان در این طرح (به ویژه در مقطع دکتری) به روشهای معمول و بدون در نظر گرفتن حقوق و حقالزحمه مکفی، خواهد بود.
ضعف ابعاد نظارتی در فرایند پذیرش یکی دیگر از ضعفهایی است که در گزارش مرکز پژوهشهای مجلس مورد بررسی قرار گرفته است. با توجه به اشاره کلی و کوتاه آییننامه به نظارت سازمان سنجش و مشخص نبودن نحوه آن از یک سو و انجام بخش عمده فرایند ارزیابی ازسوی دانشگاهها و همچنین حساسیتهای جامعه به فرایندهای پذیرش دانشجو از سوی دیگر، طرح حاضر از نظر ابعاد نظارتی ضعیف ارزیابی میشود.
عدم تعریف دقیق نیازهای دستگاههای اجرایی، واحدهای تولیدی، صنعتی یا خدماتی هم یکی دیگر از نقاط ضعف این طرح است. به این معنا که جزئیات عناوین نیازهای دستگاههای اجرایی ذکر شده در دفترچه طرح استادمحوری مشخص نیست و این امر میتواند چالشهایی را در مسیر انجام پژوهش و اجرای این طرح به وجود آورد.
لازم به ذکر است که این طرح علی رغم معایب اشاره شده که آن را در سال اول اجرا به ناکامی کشانده است، به دلیل تلاش جهت حمایت از نخبگان و استعدادهای برتر و ایجاد فرصت برای اعضای هیئت علمی و دانشجویان به منظور حل مسائل و رفع نیازهای جامعه، اقدامی است که در صورت رفع معایب میتواند در سالهای آتی به یکی از شیوههای اصلی پذیرش دانشجو در مقاطع تحصیلات تکمیلی (به ویژه دکتری تخصصی) تبدیل شود و تربیت نیروی انسانی متخصص را در نظام آموزش عالی کشور هدفمندتر کند.
گفتنی است، پذیرش دانشجو به شیوه استادمحوری برای نخستین بار در بند «ج » ماده (۲۳۰) نسخه اول لایحه برنامه هفتم پیشرفت مطرح شد. این طرح در کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس شورای اسلامی به دلیل ابهام در تعریف طرح استادمحوری و تعارض منافع حذف شد. با این حال، وزارت عتف به منظور اجرای این طرح، آییننامههای اجرایی در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری تخصصی را در سال ۱۴۰۱ به تصویب رساند و از سال تحصیلی ۱۴۰۳-۱۴۰۲ نسبت به پذیرش دانشجو به این شیوه اقدام کرد.
انتهای پیام/
نظر شما