به گزارش خبرنگار استانی ایسکانیوز از همدان، عامره هادی زاده فوق تخصص خون و سرطان کودکان و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی همدان در گفت‌وگو اختصاصی با ایسکانیوز با اشاره به جایگاه کم‌خونی فقر آهن در بین سایر انواع کم‌خونی مطرح کرد: کم‌خونی یکی از مشکلات شایع دوران کودکی است. کم‌خونی انواع مختلفی دارد؛ از جمله کم‌خونی ناشی از تالاسمی، کمبود ویتامین B12، کمبود اسید فولیک و...

هادی زاده با تاکید بر اینکه شایع‌ترین نوع کم‌خونی، به‌ویژه در کودکان، کم‌خونی فقر آهن است ادامه داد: دلیل اصلی این موضوع، نیاز بیشتر کودکان به آهن در دوران رشد است. چون هم رشد سریع‌تری دارند و هم فعالیت بدنی بیشتری نسبت به بزرگسالان دارند، بنابراین نیاز روزانه‌شان به آهن بیشتر است.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی همدان با بیان اینکه سه گروه سنی اصلی، بیشتر در معرض کم خونی فقر آهن قرار دارند گفت: کودکان در سن رشد، نوجوانان و خانم‌ها در سنین باروری (به‌ویژه به‌دلیل خون‌ریزی‌های ماهانه) همواره در معرض این نوع کم خونی هستند. اما در کودکان، خصوصاً در سنین شیرخوارگی و پیش‌دبستانی، اهمیت توجه به این موضوع دوچندان می‌شود.

فوق تخصص خون و سرطان کودکان در خصوص علت اصلی بروز کم‌خونی فقر آهن گفت : علت اصلی کم‌خونی فقر آهن معمولاً کمبود مصرف مواد غذایی حاوی آهن است. البته مواردی از اختلال در جذب آهن هم وجود دارد، ولی کمتر شایع است و نیاز به بررسی تخصصی دارد.

او در خصوص مواد غذایی حاوی آهن عنوان کرد: غذاهایی مانند گوشت قرمز، جگر گاو یا گوسفند منابع خوب و با قابلیت جذب بالای آهن هستند. البته سبزیجات دارای برگ سبز هم حاوی آهن هستند اما میزان جذب آهن از آن‌ها نسبت به منابع حیوانی کمتر است.

هادی ‌زاده در خصوص تغذیه شیرخواران به بیان توصیه‌هایی پرداخت و گفت : شیر مادر نسبت به شیر خشک آهن کمتری دارد، اما قابلیت جذب آهن موجود در شیر مادر بسیار بالاتر است. به همین دلیل، همواره مصرف شیر مادر را توصیه می‌کنیم.

این عضو هیئت علمی ادامه داد: طبق پروتکل‌های کشوری، از ۶ ماهگی قطره آهن به صورت پیشگیرانه به نوزادان داده می‌شود. اما اگر علائمی دال بر کم‌خونی در کودک دیده شود، باید توسط پزشک بررسی و در صورت لزوم، آزمایش خون انجام شود تا دوز درمانی آهن بر اساس سن، وزن و میزان کم‌خونی کودک تنظیم شود.

هادی زاده با توجه به علائم نشان‌دهنده کم‌خونی فقر آهن در کودکان خاطر نشان کرد: علائمی مانند رنگ‌پریدگی، بی‌اشتهایی، اختلالات خواب، اختلالات خلق‌وخو، پرخاشگری، عصبانیت، سرگیجه، سیاهی رفتن چشم هنگام تغییر وضعیت نشستن و بی‌حالی عمومی، همگی می‌توانند نشانه‌هایی از فقر آهن باشند. خوشبختانه این علائم با مصرف صحیح و مناسب آهن معمولاً به خوبی برطرف می‌شوند.

فوق تخصص خون و سرطان کودکان در خصوص نقش تغذیه ناسالم و فست‌فودها در بروز کم‌خونی بیان کرد: مصرف زیاد شیر گاو در سنین بعد از شیرخوارگی، می‌تواند باعث کاهش جذب آهن شود چون شیر گاو هم پرزهای روده را تخریب می‌کند و هم مانع جذب آهن می‌شود.

وی در این خصوص یادآور شد : همچنین مصرف فست‌فودها، چیپس، پفک، شکلات و تنقلات ناسالم باعث ایجاد سیری کاذب می‌شود و کودک از خوردن غذاهای اصلی که منابع آهن هستند محروم می‌ماند. این مسئله به شدت در بروز فقر آهن نقش دارد و والدین باید توجه ویژه‌ای به آن داشته باشند.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی همدان با توجه به نکات افزایش جذب آهن، مطرح کرد: به عنوان مثال، چای حاوی فیتات است که مانع جذب آهن می‌شود. بنابراین توصیه می‌شود تا یک ساعت قبل و بعد از وعده غذایی اصلی حاوی آهن، چای مصرف نشود.

او ادامه داد: همچنین بهتر است فرآورده‌هایی مانند ماست و دوغ که حاوی کلسیم هستند، با وعده اصلی مصرف نشوند چون کلسیم نیز جذب آهن را کاهش می‌دهد.

هادی ‌زاده با اشاره به مصرف مکمل های آهن بیان کرد: بهتر است مکمل‌های آهن – چه قرص و چه شربت – با معده نسبتاً خالی مصرف شوند تا جذب آن‌ها به حداکثر برسد. البته منظور از معده‌ی خالی این نیست که ناشتا و بلافاصله پس از بیدار شدن از خواب آن را مصرف کنیم، چون در این حالت ممکن است باعث ایجاد ناراحتی‌های گوارشی شود. بهترین زمان مصرف آهن حدود ۲ تا ۳ ساعت پس از شام است، زمانی که معده خیلی سنگین نیست.

این استاد دانشگاه در خصوص مواد غذایی که به جذب بهتر آهن کمک کند، گفت: ویتامین C نقش مهمی در افزایش جذب آهن دارد. به همین دلیل توصیه می‌شود قرص یا شربت آهن را با مواد حاوی ویتامین C مانند آب‌پرتقال، آبلیمو یا قرص‌های جوشان ویتامین C مصرف کنید. این ترکیب باعث بهبود میزان جذب آهن و اثربخشی بیشتر آن می‌شود.

فوق تخصص خون با اشاره به طول درمان کم خونی عنوان کرد: آهن در بدن به دو صورت وجود دارد: یکی به صورت آهن در گردش در خون و دیگری به صورت آهن ذخیره شده در بافت‌ها. معمولاً درمان زمانی کامل تلقی می‌شود که ذخایر آهن بدن نیز پر شده باشد، که این روند حدود ۳ ماه زمان نیاز دارد. بنابراین حتی اگر علائم بالینی برطرف شده باشد، نباید درمان را زودتر از موعد قطع کرد.

هادی زاده با اشاره به اهمیت رعایت رژیم غذایی همزمان با مصرف دارو، بیان کرد: رعایت رژیم غذایی مناسب همراه مصرف دارو بسیار مهم است. این رژیم باید شامل منابع غنی از آهن مانند گوشت قرمز، جگر، حبوبات و سبزیجات برگ سبز باشد.

او در ادامه بیان کرد: نظم در مصرف دارو و پرهیز از مصرف هم‌زمان با مواد غذایی ممانعت‌کننده جذب، مثل چای یا لبنیات هم از مواردی است که باید رعایت شود. اگر این توصیه‌ها به درستی اجرا شود، فقر آهن ناشی از دریافت ناکافی قابل جبران خواهد بود.

استاد دانشگاه با اشاره به اینکه فقر آهن می‌تواند روی رشد ذهنی کودک تأثیر بگذارد، خاطر نشان کرد: فقر آهن مزمن می‌تواند رشد مغزی کودک را مختل کند و مانع از رسیدن کودک به پتانسیل کامل ذهنی‌اش شود. این تأثیر ممکن است در آینده کودک نیز نمود پیدا کند. به همین دلیل تشخیص زودهنگام و درمان صحیح آن اهمیت بالایی دارد.

در پایان این عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی همدان در توصیه هایی به والدین، مطرح کرد : والدین باید بدانند که پیشگیری و تشخیص زودهنگام کم‌خونی فقر آهن می‌تواند از بروز مشکلات جدی در رشد جسمی و ذهنی کودک جلوگیری کند. توجه به تغذیه صحیح، مصرف مکمل‌ها طبق دستور پزشک و پرهیز از تغذیه ناسالم نقش بسیار مهمی در حفظ سلامت کودکان ایفا می کند .

خبرنگار: مهدی میرزائی

انتهای خبر/