حسین نصیری مدیر گروه آموزش عالی مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی در گفتوگو با خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز گفت: این موضوع که آییننامه ارتقای اساتید مقالهمحور هستند، مشکل بزرگی نیست؛ در واقع مقالهای که مبتنی بر یک مسئله مشخص و دغدغه مشخصی نباشد، مورد نقد است.
وی افزود: مقالاتی که در یک فضای انتزاعی و بدون توجه به نیازهای کشور نوشته و منتشر میشوند، هیچ مشکلی از کشور را حل نمیکنند و این مسئله یکی از مشکلاتی است که اکنون با آن درگیر هستیم.
مدیر گروه آموزش عالی مرکز پژوهشها عنوان کرد: مقالهای که از مسیر حل مسئله به دست آید و منتشر شود، خوب است. آییننامه ارتقا در ۱۰ سال گذشته صرفاً تأکید بر مقاله داشته است، اما نه مقالهای که مبتنی بر مسائل کشور باشد.
وی افزود: تأکید آییننامه ارتقای کشور بر هر نوع مقالهای بوده است، یعنی هر مقالهای که منتشر شود، امتیاز و تأیید خواهد داشت.
نصیری گفت: در کشور، مقاله جایگاه برجستهای دارد. اگر استادی بخواهد ارتقا یابد، باید امتیازات خاصی را از طریق مقالهنویسی به دست آورد و سایر فعالیتهای پژوهشی، فناوری و نوآوری و در برابر مقاله امتیاز کمتری دارند.
وی عنوان کرد: در پیشنویس اصلاحی، اتفاقاتی رخ داده است. اگر در آییننامه ارتقا و سیاستها به سمتی حرکت کنیم که مقالهها مبتنی بر مسائل مشخص و اولویتهای کشور تنظیم شوند، میتوانیم مسائل کشور را حل کنیم.
مدیر گروه آموزش عالی اظهار کرد: یکی از دستاوردهای پژوهشی، مقالهها هستند که ممکن است به صورت پایاننامه یا کتاب منتشر شوند.
نصیری در خصوص اینکه چگونه استادان را به سمت مهارتآموزی سوق دهیم اظهار کرد: شورای عالی انقلاب فرهنگی در سیاستهای کلی خود تأکید کرده است که آییننامه ارتقا باید مطابق با ماده ۹۷ قانون برنامه هفتم پیشرفت و بر اساس مسائل و اولویتهای کشور بهروزرسانی شود.
وی افزود: آخرین نسخه آییننامه ارتقا، مصوب سال ۱۳۹۴ بوده است؛ یعنی در ۱۰ سال گذشته و انتظار بر این است که آییننامه جدید مبتنی بر رویکردهای نو و حل مسائل کشور بهروز شود.
نصیری عنوان کرد: پیشنویس آییننامه جدید توسط وزارت علوم و وزارت بهداشت تهیه شده و اکنون برای تصویب نهایی در اختیار شورای عالی انقلاب فرهنگی قرار دارد.
وی در خصوص تغییرات ایجاد شده در آییننامه جدید افزود: در آییننامه ارتقای جدید، تغییرات بسیار خوبی صورت گرفته که تنوع مسیرهای ارتقایی اعضای هیئت علمی از جمله این تغییرات است. یعنی اگر در گذشته برای ارتقای اعضای هیئت علمی مسیر واحدی وجود داشت، اکنون چندین مسیر تعریف شده است.
نصیری عنوان کرد: در آییننامه جدید برای ارتقای اساتید، سه مسیر متمایز تعریف شده است؛ یک از این مسیرها صرفاً پژوهشمحور است برای اساتیدی که علاقهمند به نوشتن، نگارش و انتشارات هستند
وی در ادامه گفت: مسیر دوم آموزشمحور است برای کسانی که تمرکز اصلیشان بر کیفیت آموزش و مسائل مرتبط با آن است. بعدی مسیر مشترک آموزش و پژوهشمحور است که برای سایر اساتید در نظر گرفته شده است.
وی افزود: این اقدام بهطور ویژه به اساتیدی که مهارتهای آموزشی بالایی دارند و وقت خود را عمدتاً صرف تربیت دانشجویان کردهاند، این امکان را میدهد که تا پایان سنوات خدمت خود از مسیر آموزشمحور ارتقا پیدا کنند؛ حتی اگر به دلیل نداشتن علاقه یا محدودیت زمانی کمتر در حوزه انتشارات فعال بودهاند.
نصیری بیان کرد: یکی دیگر از نکات مثبت آییننامه جدید این است که فعالیتهای پژوهشی تفکیک شدهاند. در گذشته، فعالیتهای پژوهشی مرتبط با مقاله و حل مسئله در یک ماده قرار داشتند که به آن ماده پژوهشی گفته میشد؛ اما اکنون ماده پژوهشی به دو بخش تقسیم شده است.
وی افزود: یک بخش، روشهای توسعهای یا همان پژوهشهایی هستند که منجر به انتشارات میشوند. بخش دوم، پژوهشها و فعالیتهای نوآورانه و فناورانه مرتبط با صنعت است. این نکته بسیار مثبتی است که برای حل مسائل کشور در آییننامه ارتقا، ماده جداگانهای در نظر گرفتهایم که مأموریتها، خواستهها و مصادیق آن کاملاً متفاوتاند.
نصیری اظهار کرد: اختراعات، شرکتهای دانشبنیان، قراردادهای ارتباط با صنعت، پایاننامههای مسئلهمحور، تجاریسازی دستاوردهای پژوهشی و موارد دیگر، موضوعاتی هستند که در آییننامه جدید به صورت مستقل مورد بررسی قرار گرفتهاند.
وی افزود: در آیین نامه جدید بحث گزارشهای سیاستی و فعالیتهای مطالعاتی که اساتید با مراکز پژوهشی انجام میدهند نیز مورد توجه قرار گرفتهاند؛ که این اتفاق بسیار مثبتی است. یکی از دغدغهها این بود که اساتید بتوانند در نظام تصمیمگیری کشور مشارکت داشته باشند که این موضوع در آییننامه ارتقای جدید لحاظ شده است.
نصیری بیان کرد: یکی دیگر از بندهایی که نسبت به آییننامه قبلی گامی رو به جلو محسوب میشود، مربوط به پژوهشگاههای وابسته به دستگاههای اجرایی است. فلسفه تشکیل این پژوهشگاهها حل مسائل کشور است، و در این آییننامه مطرح شده که پژوهشگاهها باید مبتنی بر مأموریتها و خواستههای خود ارتقا پیدا کنند.
وی افزود: چندین نکته وجود دارد که نیازمند بازنگری در آییننامه ارتقای جدید است. یکی از این موارد، مربوط به تبصرههای آییننامه است که بخشی از امتیازات به صورت اختیاری بوده و توسط خود دانشگاهها جایگزین میشوند؛ به این معنا که مؤسسات خاص میتوانند درصد مشخصی از امتیازات را مبتنی بر مأموریتهای خود جایگزین کنند.
نصیری عنوان کرد: به عنوان مثال، در دانشگاه، استادی که در حوزه آموزش قوی است یا مقاله برجستهای منتشر کرده یا فعالیتهای حل مسئله انجام داده است، میتواند با جایگزینی امتیازات، نسبت به ارتقا اقدام نماید. اختیاری بودن این موضوع این پتانسیل را دارد که افراد را به سمت مقالهنویسی سوق دهد، زیرا ممکن است نگارش مقاله فرآیندی سادهتر تلقی شود.
وی افزود: باید در مؤسساتی که دارای ضوابط خاص هستند، فعالیتهای جایگزین امتیازات، حتماً از محل ارتباط با صنعت و یا حل مسئله صورت پذیرد و جایگزینی از طریق صرفاً مقاله نویسی محقق نگردد.
نصیری بیان کرد: یکی از تغییرات مثبت در آییننامه، تفکیک گروههای علمی از یکدیگر است. با وجود اینکه آییننامه جدید حاوی تغییرات و اقدامات مثبت فراوانی است، همچنان جای کار دارد. به عنوان مثال، رشتههای علوم پایه و فنی مهندسی دارای ماهیتها و رویکردهای متفاوتی هستند و نیاز است از یکدیگر تفکیک شوند.
وی افزود: رشتههای فنی مهندسی و کشاورزی، به دلیل ماهیت کاربردیشان، میتوانند در یک دسته قرار گیرند، در حالی که علوم پایه میتواند ضوابط خاص خود را داشته باشد. تفکیکها نیازمند کار بیشتر هستند و هنوز به وضعیت مطلوب نرسیدهاند.
نصیری اظهار کرد: نکته مهم دیگری که در آییننامه ارتقای جدید مغفول مانده، ترکیب هیئتهای ممیزه است. وظیفه اصلی این هیئتها بررسی امتیازات اعضا در داخل هیئت ممیزه دانشگاهها و مؤسسات است.
وی افزود: وقتی پروندهای برای ارتقا ارسال میشود، افرادی که در آنجا حضور دارند، بهطور عرفی بیشتر با حیطه مقالات آشنا هستند؛ بنابراین، رویکرد آنها رویکردی مقالهمحور خواهد بود. ممکن است استادی که فعالیت حل مسئله انجام داده است، پروندهاش را ارسال کند و امتیاز کمتری کسب نماید یا امتیازات او اصلاً در نظر گرفته نشود.
مدیر گروه آموزش عالی مرکز پژوهشها بیان کرد: هیئتهای ممیزه فعلی اغلب طرفدار مقالات هستند. یکی از پیشنهادهای من برای آییننامه ارتقای جدید این است که ترکیب اعضای هیئت ممیزه شامل افراد برجستهای باشد که سابقه ارتباط دانشگاه با صنعت را دارند.
وی فزود: بهتر است این افراد پروژههای متعددی در سطوح ملی، بینالمللی و محلی حل کرده باشند تا بتوانند به حوزه حل مسئله توجه ویژهای داشته باشند و ارتقای اساتید را بر اساس بررسی و امتیازدهی به حل مسئله قرار دهند.
نصیری عنوان کرد: اینها مسائل بسیار مهمی هستند که به نظر میرسد هنوز در آییننامه جدید ارتقای اساتید به طور جدی مورد توجه قرار نگرفتهاند و اگر این آییننامه به همین شکل تصویب شود، ممکن است دانشگاه نتواند به هدف حل مسئله دست یابد، چرا که اساتید دوباره از روی عادت به سمت نوشتن مقاله گرایش پیدا خواهند کرد.
انتهای پیام/
نظر شما