به گزارش خبرنگار استانی ایسکانیوز از کرمان؛ خشکسالی‌های پی‌درپی و کمبود منابع آبی در سال‌های اخیر، معیشت کشاورزان استان کرمان را به شدت تحت تأثیر قرار داده است. در این میان، باغ‌های پسته شهرستان راور که یکی از قطب‌های تولید این محصول استراتژیک به شمار می‌روند، این روزها با چالشی جدی و دوگانه روبرو شده‌اند: همزمان با افزایش کم‌سابقه دما، قطعی‌های مکرر و طولانی‌مدت برق، پمپاژ آب از چاه‌ها را متوقف کرده و بخش قابل‌توجهی از درختان را در معرض نابودی قرار داده است. برای بررسی دقیق‌تر پیامدهای این بحران گفت‌وگویی تفصیلی با فرهاد مرادی، پژوهشگر حوزه منابع آبی و کشاورزی بومی انجام داده‌ایم.

فرهاد مرادی در تشریح وضعیت باغ‌های پسته راور گفت: منطقه راور به دلیل قرارگیری در حاشیه کویر، همواره با تنش آبی مواجه بوده، اما شرایط امسال به شکل بحرانی درآمده است. وی افزود: دمای هوا در طول روز در این مناطق به راحتی از مرز ۴۵ درجه سانتی‌گراد عبور می‌کند و این دما، نیاز آبی درختان پسته را به اوج خود می‌رساند.

او تصریح کرد که در چنین شرایطی، هرگونه تأخیر در آبیاری حتی برای چند روز می‌تواند به خشک شدن کامل درختان، به‌ویژه درختان جوان‌تر، منجر شود. مرادی ادامه داد: آمارها نشان می‌دهد که متوسط تبخیر آب در این مناطق در ماه‌های گرم، تقریباً سه برابر بیشتر از مناطق معتدل استان است. به باور او، قطعی‌های برق که به طور متوسط روزانه به ۶ تا ۸ ساعت می‌رسد، پمپاژ آب از چاه‌های کشاورزی را کاملاً فلج کرده و بحران را تشدید کرده است.

این پژوهشگر حوزه منابع آبی و کشاورزی بومی با ارائه مثال‌های میدانی، ابعاد این فاجعه را بیشتر روشن ساخت و اظهار داشت: بر اساس گزارش‌های غیررسمی، در برخی از دشت‌های راور، بیش از ۱۵ تا ۲۰ درصد درختان پسته در حال حاضر یا به طور کامل خشک شده‌اند یا دچار تنش جدی شده‌اند. او افزود: درختانی که سال‌ها برای به ثمر نشستن آن‌ها تلاش شده، در عرض یک هفته کم‌آبی و گرمای شدید، از بین می‌روند و این برای کشاورز کرمانی یک شکست جبران‌ناپذیر است.

مرادی خاطرنشان کرد که کشاورزان راوری برای مقابله با کم‌آبی، اقدام به کاهش ساعات و دفعات آبیاری کرده‌اند، اما قطعی برق این مدیریت محدود منابع را نیز از آن‌ها سلب کرده است. وی گفت: در واقع، کشاورز زمان بندی دقیقی برای آبیاری قطره‌ای تنظیم کرده است، اما برنامه غیرقابل پیش‌بینی قطعی‌های برق، تمام محاسبات او را بر هم می‌زند.

او توضیح داد که پیامد این اتفاقات تنها به خشک شدن درختان محدود نمی‌شود، بلکه کاهش چشمگیر کیفیت و تناژ محصول را نیز در پی دارد. مرادی بیان کرد: درختانی که از تنش رنج می‌برند، محصول کمتری می‌دهند و مغز پسته آن‌ها ریزتر و دهان‌بستگی آن‌ها بیشتر می‌شود. این یعنی کاهش قیمت محصول در بازار و ضرر مضاعف برای کشاورز.

وی در ادامه تأکید کرد که این بحران نیازمند یک راه‌حل فوری و هماهنگ بین دستگاهی است. مرادی افزود: در کوتاه‌مدت، باید سهمیه برق چاه‌های کشاورزی راور در ساعات پیک مصرف آب (ظهر و اوایل بعدازظهر) تضمین شود و ساعات قطعی به زمان‌های کم‌تنش منتقل شود. به باور او، حتی ارائه یک جدول قطعی برق پایدار و قابل پیش‌بینی، بهتر از بلاتکلیفی کنونی است.

این پژوهشگر به راهکارهای بلندمدت‌تر نیز اشاره کرد و تصریح کرد: در بلندمدت، توسعه استفاده از تجهیزات آبیاری خورشیدی برای چاه‌های کشاورزی می‌تواند وابستگی به شبکه سراسری برق را تا حد زیادی کاهش دهد. وی گفت: با توجه به آفتاب فراوان کرمان، این یک سرمایه‌گذاری اقتصادی و زیست‌محیطی است که باید با ارائه تسهیلات حمایتی ارزان قیمت، توسط بانک کشاورزی تسریع یابد.

مرادی در پایان این گفت‌وگو بر لزوم مدیریت دانش‌محور منابع آبی تأکید کرد و اظهار داشت: باید از ارقام پسته مقاوم به شوری و کم‌آبی استفاده شود و الگوهای کشت به سمت گونه‌هایی با نیاز آبی کمتر تغییر کند. او ابراز امیدواری کرد که مسئولان استانی با درک عمق فاجعه در باغ‌های پسته راور، تدابیر فوری و مؤثری را برای نجات این سرمایه ملی و معیشت کشاورزان این خطه اتخاذ کنند.

این گفت‌وگو با خبرنگار ایسکانیوز استان کرمان انجام شد.

خبرنگار: زهرا اسکندری

انتهای پیام/